|
«rsa ochiq kalitli shifrlash algoritimi asosida eri algoritimi taxlili»
|
| bet | 1/5 | | Sana | 13.05.2023 | | Hajmi | 224.32 Kb. | | #59274 |
Bog'liq AES shifrlash algoritmi2.ppt “Yangi O‘zbekistonda el aziz, inson aziz”., Dasturlash tillari, Suv, suvning xossalari, suvning qattiqligi va uni yo`qotish usul
O’ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantrish vazirligi TОSHKЕNT AХBОRОT TЕХNОLОGIYALARI UNIVЕRSITЕTI URGANCH FILIALI
Mavzu:AES shifrlash algoritmi
Axborotlarni boshqalar o‘qishidan saqlash maqsadida maxsus kalit yordamida kodlashtirish kriptografiya deb ataladi. Kriptografiya uzoq yillar davomida harbiy maqsadlarda qo’llanilib kelingan. АНБ (Агенство Национальное Безопасности (AQSH) 4-noyabr 1952-yil tashkil topgan) AQSH prezidentining maxsus buyrug’iga binoan barcha chet davlatlardan kelayotgan xatlar va axborotlarni tekshiradi.
1995-yil 3-aprelda Rossiya prezidenti №334 qaroriga muvofiq turli xil litsenziyaga ega bo‘lmagan vositalar yordamida axborotlarni kodlashtirishni taqiqladi. Shundan keyin axborotlarni kodlashtirish bo‘yicha davlat standarti kiritildi.
Kriptografiya tarixi
AES standarti
Uzoq vaqt davomida sir bo'lib kelgan GOST 28147-89 algoritmidan farqli o'laroq, DES(ma’lumotlarni shifrlash standarti) o'rnini bosish uchun ishlab chiqilgan Amerika AES(kengaytirilgan shifrlash standarti) shifrlash standarti ochiq tanlovda tanlab olindi, unda barcha manfaatdor tashkilotlar va shaxslar nomzod algoritmlarini o'rganib, izohlashlari mumkin edi.
DESni almashtirish bo'yicha tanlov 1997-yilda AQSh Milliy standartlar va texnologiyalar instituti (NIST) tomonidan e'lon qilingan. Tanlovga kriptografiya sohasida yaxshi tanilgan tashkilotlar (RSA Security, Counterpane va boshqalar) tomonidan ishlab chiqilgan 15 ta ariza beruvchi algoritmlar va jismoniy shaxslar taqdim etildi. Tanlov natijalari 2000-yil oktyabr oyida e'lon qilindi: g'olib Belgiya, Vinsent Riymen va Joan Daemen tomonidan ishlab chiqarilgan kriptograflar tomonidan ishlab chiqilgan Rijndael algoritmi.
RSA algoritmi
1978-yilda uchta muallif (Rivest, Shamir, Adleman) tomonidan ishlab chiqilgan bo'lib, u o'z nomini ishlab chiquvchilar familiyasining birinchi harflaridan oldi. Algoritmning mustahkamligi ko'p sonli faktorlarni aniqlash va diskret logaritmlarni hisoblashning murakkabligiga asoslanadi. RSA algoritmining asosiy parametri N tizim moduli bo'lib, unga muvofiq tizimdagi barcha hisob-kitoblar amalga oshiriladi va N \u003d P * Q (P va Q - yashirin tasodifiy katta raqamlar, odatda bir xil o'lchamdagi).
K2 maxfiy kaliti tasodifiy tanlanadi va quyidagi shartlarga javob berishi kerak:
1bu erda GCD eng katta umumiy bo'linuvchi, ya'ni k1 Euler F (N) funktsiyasining qiymati bilan tenglashtirilishi kerak, u 1 dan N gacha bo'lgan musbat butun sonlar soniga teng, N bilan yozish va quyidagicha hisoblanadi. F (N) \u003d (P - 1) * (Q - 1).
|
| |
