S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev




Download 10,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet89/183
Sana25.01.2024
Hajmi10,28 Mb.
#145814
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   183
Bog'liq
Axborot xavfsizligi

Ichki tarmoq adreslarini translyatsiyalash. Ko‘pgina hujumlar- 
ni amalga oshirishda niyati buzuq odamga qurbonining adresini 
bilish kerak boiadi. Bu adreslami hamda butun tannoq lopologiya- 
sini bekitish uchun tarmoqlararo ekranlar eng muhim vazifani - ich­
ki tarmoq adreslarini translyatsiyalashni bajaradi (8.4-rasm).
Bu funksiya ichki tarmoqdan tashqi tarmoqqa uzatiluvchi bar- 
cha paketlarga nisbatan bajariladi. Bunday paketlar uchun jo ‘na- 
tuvchi kompyuterlaming IP-adreslari bitta "ishonchli" IP-adresga 
avtomatik tarzda o ‘zgartiriladi.
Ichki tarmoq adreslarini translyatsiyalash ikkita usul-dinamik 
va statik usullarda amalga oshirilishi mumkin. Dinamik usulda adres 
uzelga tarmoqlararo ekranga murojaat onida ajratiladi. Ulanish 
tugallanganidan so‘ng adres bo‘shaydi va uni korporativ tarmoqning
199


boshqa uzeli ishlatishi mumkin. Statik usulda uzel adresi barcha 
chiquvchi paketlar uzatiladigan tarmoqlararo ekranning bitta adresi- 
ga doimo bog‘lanadi. Tarmoqlararo ekranning IP-adresi tashqi tar- 
moqqa tushuvchi yagona faol IP-adresga aylanadi. Natijada, ichki 
tarmoqdan chiquvchi barcha paketlar tarmoqlararo ekrandan jo ‘na- 
tilgan boTadi. Bu avtorizatsiyalangan ichki tarmoq va xavfli bo‘lishi 
mumkin boTgan tashqi tarmoq orasida to‘g ‘ridan-to‘g‘ri aloqani 
istisno qiladi.
Marshrutizator
8.4-rasm. Tarmoq adreslarini translatsiyalash.
Bunday yondashishda ichki tarmoq topologiyasi tashqi foyda- 
lanuvchilardan yashiringan, demak, ruxsatsiz foydalanish masalasi 
qiyinlashadi. Adreslami translyatsiyalash tarmoq ichida tashqi tar­
moq, masalan, Intemetdagi adreslash bilan kelishilmagan adreslash- 
ning xususiy tizimiga ega boTishiga imkon beradi. Bu ichki tarmoq-
200


ning adres makonini kengaytirish va tashqi adres tanqisligi muam- 
mosini samarali yechadi.
Hodisalarni qaydlash, hodisalarga reaksiya ко ‘rsatish hamda 
qaydlangan axborotni tahlillash va hisobotlarni generatsiyalash 
tarmoqlararo ekranlaming muhim vazifalari hisoblanadi. Korporativ 
tarmoqni himoyalash tizimining jiddiy dem enti sifatida tarmoqlar­
aro ekran barcha harakatlami ro‘yxatga olish imkoniyatiga ega. 
Bunday harakatlarga nafaqat tarmoq paketlarini o‘tkazib yuborish 
yoki blokirovka qilish, balki xavfsizlik ma’muri tomonidan foydala- 
nish qoidasini o ‘zgartirish va h. ham taalluqli. Bunday ro‘yxatga 
olish zaruriyat tug‘ilganda (xavfsizlik mojarosi paydo bo‘lganida, 
sud instansiyalariga yoki ichki tergov uchun dalillami yig‘ishda) 
yaratiluvchi jumallarga murojaat etishga inikon beradi.
Shubhali hodisalar (alarm) xususidagi signallami qaydlash 
tizimi to‘g ‘ri sozlanganida, tarmoqlararo ekran tarmoq hujumga 
duchor bo’lganligi yoki zondlanganligi to‘g‘risidagi batafsil axbo­
rotni berishi mumkin. Tarmoqdan foydalanish va uning zondlangan- 
ligining isboti statistikasini yig‘ish qator sabablarga ko‘ra muhimdir. 
Avvalo, tarmoqlararo ekranning zondlanishga va hujumlarga bar- 
doshliligini aniq bilish va tarmoqlararo ekranni himoyalash tadbir- 
larining adekvatligini aniqlash lozim. Undan tashqari, tarmoqdan 
foydalanish statistikasi tarmoq asbob-uskunalari dasturlariga talab- 
lami ifodalash maqsadida xavf-xatami tadqiqlash va tahlillashda 
dastlabki m a’lumotlar sifatida muhim hisoblanadi.
Ko‘pgina tarmoqlararo ekranlar statistikani qaydlovchi, yi- 
g‘uvchi va tahlillovchi quvvatli tizimga ega. Mijoz va server adresi
foydalanuvchilar identifikatori, seans vaqtlari, ulanish vaqtlari, uza- 
tilgan va qabul qilingan m a’lumotlar soni, m a’mur va foydalanuv­
chilar harakatlari bo’yicha hisob olib borilishi mumkin. Hisob tizim- 
lari statistikani tahlillashga imkon beradi va ma’murlarga batafsil 
hisobotlarni taqdim etadi. Tarmoqlararo ekranlar maxsus protokol- 
lardan foydalanib, m a’lum hodisalar to‘g ‘risida real vaqt rejimida 
masofadan xabar berishni bajarishi mumkin.
Ruxsatsiz harakatlami qilishga urinishlami aniqlanishiga boTa- 
digan majburiy reaksiya sifatida ma’muming xabari, ya’ni ogohlan- 
tiruvchi signallami berish belgilanishi lozim. Hujum qilinganligi 
aniqlanganda ogohlantiruvchi signallami yuborishga qodir boTma-
201


gan tarmoqlararo ekranni tarmoqlararo himoyaning samarali vositasi 
deb bo‘lmaydi.

Download 10,28 Mb.
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   183




Download 10,28 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Download 10,28 Mb.
Pdf ko'rish