Sadinov Mirjalol
Kiberxavfsizdan bajargan ishi
7-amaliy ish
Xavfsiz wi-fi simsiz tarmog’ini qurish
Wi-Fi (Wireless Fidelity)
Wi-Fi (Wireless Fidelity) IEEE 802.11 standartlariga asoslangan qurilmalarga ega simsiz lokal tarmoq
texnologiyasidir.
Wi-Fi logotipi Wi-Fi Alliance kompaniyasining savdo belgisidir.
Wi-Fi qisqartmasi ostida (inglizcha Wireless Fidelity [2] iborasidan, so'zma-so'z "simsiz aniqlik" deb
tarjima qilinishi mumkin) hozirda radiokanallar orqali raqamli ma'lumotlar oqimini uzatish uchun
standartlarning butun oilasi ishlab chiqilmoqda.
Asosiy Wi-Fi diapazonlari 2,4 gigagertsli (2412-2472 MGts), 5 gigagertsli (5160-5825 MGts) va 6
gigagertsli (5955-7115 MGts).
Simlarning yo'qligi
Mobillik va yuqori ma'lumotlarni
uzatish tezligi
Wi-Fi tarmoqlari xalaqit bermaydi
Wi-Fi odamlar uchun xavfsizdir
Osongina sozlash
Barcha elektronikani
ulashi mumkin
Cheklangan diapazon
Xavfsizlik kuchli emas
Qurilma narxi qimmat
Energiya sarfi
Turli to’lqinlar halaqit
beradi
Yangi texnologiya
Qamrovni kengligi
Diapazon keygaytirish
Narxlarni arzonlashtirish
Foydalanuvchanlikni oshirish
Xavfsizlikni kuchaytirish
Qurilma eskirishi va buzilishi
Atrof muhitga tasirchan
Devorlar va to’siqlar
Foydalanuvchilar cheklanishi
SWOT tahlil
Wi-Fi qurilmasi
sifatlari
Diapazonlar
Har bir to‘lqin o‘z chastotasiga ega bo‘lib, Wi-Fi ham ma'lum bir chastota yoki o‘z diapazoni orqali
tarqaladigan radioto‘lqindir.
Zamonaviy routerlar ikkita: 2,4 va 5 GGts diapazonda ishlaydi. 2,4 GGts diapazonidan 2000 yildan beri
foydalaniladi. U ancha keng tarqalgan diapazon hisoblanadi. 5 GGts — yangi diapazon bo‘lib, uning
ulanish tezligi kattaroq. Router tanlashda qo‘shnilar qaysi diapazondan foydalanishayotganini
tekshirib
ko‘rish kerak. Agar qo‘shnilar 2,4 GGts diapazondan foydalanayotgan bo‘lsa, 5 GGts diapazonga o‘tish Wi-
Fi ishlash tezligini sezilarli darajada oshiradi.
Wi-Fi qurilmasi sifatlari
Standartlar (IEEE 802.11 a/b/g/n/ac/ad)
Ulanish tezligiga diapazondan tashqari, router foydalanadigan protokol ham ta'sir ko‘rsatadi. Bu ishlash
standartlari bo‘lib,
u tezlik, qamrov hududi, chastota xususiyatlarini o‘z ichiga oladi.
a/b/g standartlari eskirgan hisoblanadi. Ularning maksimal o‘tkazish tezligi atigi 54 MBit/s. n standarti
keng tarqalgan, ammo uning ishlash tezligi cheklangan. Zamonaviy ac va ad standartlari eng katta tezlikni
beradi. Protsessor va operativ xotira
Protsessor chastotasi routerning ma'lumotlarni qanchalik tez qayta ishlashi va uzatishini anglatadi.
Chastota qanchalik baland bo‘lsa, ulanish tezligi shunchalik katta bo‘ladi.
Router orqali har kuni gigabaytlab axborot o‘tadi va uning xotirasi qanchalik katta bo‘lsa, u
shunchalik
yaxshi bo‘ladi.
Antenna soni va turlari
Aksariyat routerlarda antenna quvvati detsibellarda (dBi) o‘lchanadi., 5 dBi quvvatga ega antennalar
uzatadigan Wi-Fi bitta qavatda yaxshi ishlaydi. Ikkita qavatni Wi-Fi bilan qamrab olish uchun 2 dBi
quvvatli antennalardan foydalaniladi.
Agarda routerga bir vaqtning o‘zida bir nechta qurilma ulanadigan bo‘lsa antennalar soni tarmoq
tezligiga ta'sir ko‘rsatadi. Antenna qancha ko‘p bo‘lsa, har bir qurilma to‘lqinni
shunchalik yaxshi qabul
qiladi.
Routerning joylashishi
Har bir router 30 metrdan 70 metrgacha bo‘lgan qamrov hududiga ega. Signal yo‘lida to‘siq va xalal
beruvchi omillar qanchalik kam bo‘lsa, tezlik shunchalik baland va sifatli bo‘ladi. Shuning uchun routerni
divanlar, stollar va boshqa buyumlardan balandroqda joylashtirish kerak.
Butun xonadon maydonini qamrab olish uchun routerni markazga joylashtirgan ma'qul. Wi-Fi qabul
qiladigan qurilmalar unga yaqinroqda bo‘lishi kerak.
Xalal beruvchi omillar
2,4 GGts diapazonda Wi-Fi-routerlardan tashqari simsiz klaviaturalar, sichqonchalar, Bluetooth-
qurilmalar, mikroto‘lqinli pechlar, simsiz dinamiklar ishlaydi.
Bularning barchasi to‘lqinga xalal beradi va ulanish tezligi va sifatini pasaytiradi.
Bundan tashqari, router va qurilma orasidagi to‘siqlar, devorlar ham ulanish sifatiga ta'sir qiladi.
Xavfsizlik
Tarmoq xavfsizligini ta'minlash va unga ulanuvchilar sonini cheklash uchun Wi-Fi tarmog‘ini
parol bilan
himoyalash lozim. Tanlangan shifrlash uslubi ulanish tezligiga ta'sir qiladi. Zamonaviy routerlar to‘rtta
shifrlash uslubiga ega: WEP, WPA, WPA2 ili WPA2 PSK.
Eng yaxshi shifrlash uslubi WPA2 PSK hisoblanadi. Eskirgan WEP uslubi ulanish tezligini keskin
kamaytiradi.
8-amaliy ish
Maxsus dasturiy vositalar yordamida ma'lumotlarni qayta
tiklashni o'rganish
