Samrqand viloyati Pidogok Kadrlarni qayta tayyorlash va Malakasini oshirish Inustiti

Samarqand viloyati Bulung’ur tumani

23-umumiy o’rta ta’lim maktabi kimyo fani o’qituvchisi Boymurodova Dilbarning 1-soatlik dars ishlanmasi.

Tolalar to‘qimachilik mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun boshlang‘ich material bo‘lib, tabiiy va aralash shaklda ishlatilishi mumkin. Tolalarning xossalari ularni ipga aylantirish texnologik jarayoniga ta’sir qiladi. Shuning uchun tolalarning asosiy xossalarini va ularning xususiyatlarini bilish muhimdir: qalinligi, uzunligi va boshqalar. Ulardan olingan mahsulotlarning qalinligi tolalar va iplarning qalinligiga bog‘liq bo‘lib, bu ularning ishlatilish xususiyatlariga ta’sir qiladi. Yupqa sintetik tolalardan olingan ipdan tayyorlangan mato yuzasida “dumaloqchalar” shakllanadi.

Tolalar qanchalik uzun bo‘lsa, ulardan olinadigan ip qalinroq va kuchliroq bo‘ladi. Tabiiy tolalar tabiatda tayyor shaklda mavjud bo‘lgan tolalar bo‘lib, ular insonning bevosita ishtirokisiz hosil bo‘ladi. Bu guruhga o‘simliklar, hayvonlardan olinadigan va mineral tolalar kiradi.Hayvonlardan olinadigan tabiiy tolalar Ipak kelib chiqishi bo‘yicha hayvon oqsil tolasidan iborat. Ipak iplari ipak qurti pillasidan olinadi. Ipak guruhiga shoyi, shifon, krepdeshin, atlas kabi matolar kiradi.