2-laboratoriya jumısı.
Real ǵárezsiz kernew hám tok dárekleriniń xarakteristikaların izertlew.
Jumıstıń maqseti: Kernew hám tok dereginiń sırtqı xarakteristikasın úyreniw.
1-súwret. Kernew hám tok dereginiń sırtqı xarakteristikaın úyreniw printspial sxeması
Dáslepki esaplawlar variant №3 E2=4. 5 v.
- shınjırdıń tokın esaplaw :
= 8.18mA = 3mA
= 7.5mA = 1.28mA
= 6.42mA = 0.81mA
= 4.5mA
-juktegi kernewdi esaplaw
=8.18*50=0.409 V =3*1000=3V
= 7.5*100=0.75V =1.28*3000=3.84V
=6.42*200=1.284V =0.81*5000=4.05 V
=4.5*500=2.25V
juktegi quwatti esaplaw
= *50*10-6=0.0033 = *1000*10-6=0.009
= *100*10-6=0.0056 = *3000*10-6=0.0049
= *200*10-6=0.0082 = *5000*10-6=0.0032
= *500*10-6=0.0101
PJK
0,09 0,67
0.16 0.85
0.28 0,9
0.5
Esaplaw ushin beriletug`in ma`nisler
1-keste
Stеnd №
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
Е2 Volt [V]
|
3,5
|
4
|
4,5
|
5
|
5,5
|
6
|
6,5
|
7
|
7,5
|
8
|
8,5
|
9
|
9,5
|
Bеrilgen
|
Е2 =..... V; Rich =500 Ω.
|
Rjuk
|
Tájriybede alinǵan
|
Tájriybede nátiyjelerdi esaplaw
|
Dáslepki esaplawlar
|
Ujuk
|
Ijuk
|
Pderek
|
|
η
|
I
|
U
|
Pjuk
|
η
|
|
[Ω]
|
[V]
|
[A]
|
[Wt]
|
|
-
|
[A]
|
[V]
|
[Wt]
|
-
|
|
1
|
50
|
0,409
|
8.18
|
0.0033
|
|
0.09
|
8.18
|
0.409
|
0.0033
|
0.09
|
|
2
|
100
|
0,75
|
7.5
|
0.0056
|
|
0.16
|
7.5
|
0.75
|
0.0056
|
0.16
|
|
3
|
200
|
1,284
|
6.42
|
0.0082
|
|
0.28
|
6.42
|
1.284
|
0.0082
|
0.28
|
|
4
|
500
|
2,25
|
4.5
|
0.0101
|
|
0.5
|
4.5
|
2.25
|
0.0101
|
0.5
|
|
5
|
1000
|
3
|
3
|
0.009
|
|
0.67
|
3
|
3
|
0.009
|
0.67
|
|
6
|
3000
|
3,84
|
1.28
|
0.0049
|
|
0.85
|
1.28
|
3.84
|
0.0049
|
0.85
|
|
Ijuk=F(Rjuk)
Ujuk=f(Rjuk)
Pjuk=f(Rjuk)
Juwmaq:
Kernew hám Tok kúshin úyrenedim. Payda etken grafiklarım arqalı tok kúshi júkleme hám Ryuk, Uyuk hám Ryuk larni bir birine baylanıslılıq grafikları menen tanıstım, hám de berilgen formulalar arqalı bul jaǵdaylardı tekǵana ámeliy bálkim teoriyalıq kelip shıǵıwı menen tanıstım. Multisim ortalıǵı arqalı tok kúshi hám kernewdi qanday prinspda islewin jaqsılib kórip shıqtım.
3-laboratoriya jumısı
Rezistiv shınjırlarda Kirxgof nızamların eksperimental izertlew
Jumıstıń maqseti: tok hám kernew dárekleri bolǵan rezistiv shınjırlarda Kirxgof nızamları ámel etiwin tekseriw.
Variant №10. E2=7 v; R1=120 Om; R2=320 Om; R3=660 Om.
Shınjır daǵı tok tómendegine teń: I=
Ol halda rezistorlardagi kernewler paseyiwi tómendegishe esaplanadı :
U1=I*R1= = =0,764 V
U2=I*R2= = =2,04 V
U3=I*R3= = =4,2 V
Sxemasi alinǵan nátiyjeler
VARIANT
|
, V
|
I, A
|
, V
|
, V
|
, V
|
Dáslepki natiyjeler
|
7
|
6,36
|
0.764
|
2,04
|
4,2
|
eksperiment
|
7
|
6,364
|
0.764
|
2,036
|
4,2
|
3. 2-súwret. NI Multisim programmalıq ortalıǵında jıynalǵan jaǵdayı :
Shaqapshalar tokları hám rezistorlardagi kernewler paseyiwin esaplaw ushın analitik ańlatpalar Om hám Kirxgof nızamlarına tiykarlanadı. Om nızamına kóre:
𝑈𝑅1 = 𝐼1 ∗ 𝑅1 = 0.021*120=2.52 V;
𝑈𝑅2 = 𝐼2 ∗ 𝑅2 = 0.014*320=4.5 V;
𝑈𝑅3 = 𝐼3 ∗ 𝑅3=0.0068*660=4.5V
Juwmaq:
Búgingi laboratoriyada rezistiv shınjırlarda kirxgof nızamların eksperimental izertlewdi kórip shıǵıp, mulisim programması arqalı tok hám kernew dárekleri menen rezistiv shınjırlarda kirxkov nızamları ámel ettim. Bunda tok kúshi, elektr jurgiziwshi kúsh hám 3 resistorlar qarsılıqları jiyindisi qatnasın taptım. hám hár bir rezistordagi kernew tusiwin tok kúshi hám uyqas qarsılıqlar kóbeytpeleri arqalı taptım. Nátiyjeler izbe iz jalǵanǵan rezistorli shınjır ushın atqarıldı hám kestege qoyıldı. Multisim programması daǵı nátiyjeler de kestege qóyılıp, nátiyjeler salıstırildi. Bunda izbe iz shınjır ushın kirxgof qaǵıydasın úyrenedim.
4 - LABORATORIYA JUMISI
RL hám RC-Shinjirlardi ózgerisheń shastotalarda uyreniw
Jumıstıń maqseti: hár túrlı chastotalarda RL- hám RC-shınjırları kernewleri bahaları, hám de garmonik tok hám kernew arasındaǵı fazalar jılısıwın eksperimental anıqlawdı úyreniw.
Sol elementte kernew hám júzimdiń garmonik shayqalıwı amplitudalari hám baslanǵısh fazaları arasındaǵı baylanısıwdı anıqlaymız; bunda olardıń oń baǵdarları uyqas, dep qabıl etemiz.
Juwmaq
RL hám RC shınjırlardı ózgeriwshen chastotalarda izertlew jumısında . Men hár túrlı chastotalarda RL hám RC shınjırları kernewleri bahaları hám de garmonik tok hám kernew arasındaǵı fazalar jılısıwın ekspremental anıqlawdı úyrendim, hám sızılma járdeminde jáne de kúshlilew ózlestiredim..
5-laboratoriya jumısı
Izbe-iz terbelis konturların izertlew
Jumıstıń maqseti: izbe-iz terbelis konturı chastotalıq xarakteristikaları qásiyetlerin eksperimental tekseriw.
5. 1. Qısqa teoriyalıq túsinikler
Izbe-iz jalǵanǵan rezistiv qarsılıq R, induktivlik L hám sıyımlılıq C ámeldegi bolǵan elektr shınjırınıń sxeması 5. 1-suwretde keltirilgen. Bunday elektr shınjırın izbe-iz RLC-konturı, yamasa, izbe-iz terbelis (rezonans) konturı dep ataladı.
Juwmaq
Men búgingi 5-labaratoriya jumısında izbe iz jalǵanǵan terbelis konturınıń izertlewin kórip shıqtım. Izbe-iz terbelis konturı chastotalıq suwretleri qásiyetlerin ekspremental ámelde tekseredim. hám ámeliyat dawamında sızılma arqalı jáne de bilimlerimdi bekkemledim.
6 -laboratoriya jumısı
Parallel terbelis konturın izertlew
Jumıstıń maqseti - parallel terbelis konturınıń chastotalıq xarakteristikaların, derektiń ishki qarsılıǵı hám júkleniw qarsılıgınıń chastotalıq xarakteristikalarına tásirin eksperimental tekseriw.
L = 39 mGn C = 76 nF
E = 4 V
RL = 50 Om
Rjuk = 50 kOm Rishki = 45 kOm
Chastotanı tómendegi ańlatpa arqalı esaplanadı :
f Hz
Terbelis konturınıń xarakteristikaiy qarsılıǵın tómendegishe esaplanadı
Ekvivalent ulıwmalastırılǵan rezonans buzılǵanlıǵı :
ξe1=Qe
ξe2=Qe
ξe3=Qe
ξe4=Qe
ξe5=Qe
ξe6=Qe
ξe7=Qe
P TKdag’ı tok:
I
mA
PTK dagi kuchlanish:
U K
V
U K
V
UK
V
U K
V
U K
V
UK
V
U K
V
|
