6-Ámeliy shınıǵıw Energiya nátiyjeli basqarılatuǵın tiristorli kernew retlegichleri sxemaların elementlerin esaplaw, tańlaw hám analiz qılıw

6-Ámeliy shınıǵıw 
Energiya nátiyjeli basqarılatuǵın tiristorli kernew retlegichleri sxemaların 
elementlerin esaplaw, tańlaw hám analiz qılıw. 
AD koordinatalarınıń retlewdiń múmkin bolǵan usıllarınan biri, onıń 
statoridagi kernew ma`nisin ózgertiw bolıp tabıladı, bunda bul kernewdiń chastotası 
ózgermeytuǵın bolıp, ol ózgeriwshen tok tarmaǵınıń chastotasına teń boladı. 5.1. a-
suwretde bul usıldı ámelge asırıwshı energiya nátiyjeli elektr júritpe sxeması 
keltirilgen. Támiyinleytuǵın tarmaq menen AD statori arasına kernew ózgertkich 
jalǵanǵan. AD koordinatalarınıń retlew kernewdi ózgertiw járdeminde ámelge 
asırıw 
M
k =


2
2
1
1
0
2
2
3
K
Ф
x
R
R
U



Formulanı analizinen kelip shıǵadı. Oǵan kóre, faza daǵı kernewdi retlew jolı 
arqalı kritik (maksimal ) momentti Mk ni ózgertiw múmkin hám usınıń menen birge 
jasalma xarakteristikalar alınadı. AD dıń kritik sirpanishi jáne onıń sinxron tezligi 
kernewge baylanıslı emes penenhám olar onı retlewde ózgermeytuǵınnan qaladı. 
5. 1-súwret. AD koordinatalarınıń statordagi kernewin ózgertiw arqalı retlew: 
a - sxema ; b - mexanik xarakteristikalar 

5. 1, b-suwretde AD ni, onıń statoridagi kernewdi retlew degi mexanik 
xarakteristikaları keltirilgen. Bul grafiklardan usıdan ayqın boladı, alınǵan jasalma 
xarakteristikalar tezlikti retlew maqsetlerine kem tuwrı keledi, sebebi kernewdi 
azayıwı menen AD dıń kritik momenti jáne onıń júklemege shıdamlılıq qábileti júdá 
keskin túrde azayadı, tezlikti retlew diapazonı bolsa júdá kishi bolıp tabıladı. SHu 
sebeplerge kóre, 5. 1, a - suwretde kórsetilgen ashıq sxema tiykarınan AD dıń 
momenti jáne onıń tokın retlew ushın paydalanıladı. AD tezligin retlew ushın bolsa 
jabıq sistemalar jaratıladı. 
Tiristorli kernew retlegichidan paydalanıw elektr yuritmalarni natiyjeliligin 
hám basqarilish múmkinshiliklerin asıradı. Elektr yuritmalarni tegis jumısqa túsiriw 
de ekonomikalıq da texnikalıq mashqalalardi sheshimi esaplanadı. 
Elektr yuritmalarni tegis jumısqa túsiriw apparatların esaplaw tańlaw hám 
analizin kórip shıǵamız. Kompressorda qollanılatuǵın asinxron motordı texnikalıq 
kórsetkishleri 1- kestede keltirilgen. 
Tipi 
Quvvati, kVt 
FIK, % 
cosϕ
n 
R
1
, Om 
n
c
, ayl/min 
4A250L6Y3 30 
90,5 
0,9 
0,046 
1000 

Momenti nominal bahaǵa teń bolǵan haldaǵı asinxron motordıń elektr yuritma 
háreket teńlemesinen sinxron tezikka etip barıwı ushın ketetuǵın jumısqa túsiw 
waqtın anıqlaymız: 
Qadaǵalaw sorawları
1. Elektr motor tezligin qanday ózgertiw múmkin? 
2. Tiristorli kernew retlegichi islewin izoxlang. 
3. Elektr dvigateldi tegis jumısqa túsirgende nátiyjedolikka erisiwdi túsintiriń.