Sellyulozalar asosidagi kompazitsion materiallar o’zbekistonda qog’oz ishlab chiqarish reja

Sellyuloza makromolekulalari

• Sellyuloza makromolekulalari
• Sellyuloza makromolekulalarida angidroglyukoza zvenolari bilan bir qatorda boshqa monosaxarid (geksozalar va pentozalar) hamda uron kislota boʻlishi mumkin. Sellyuloza, asosan, baʼzi oʻsimlik urugʻlari tukida, mas, chigit tukida (97—98%), yog'ochda (40—50%, quruq modda hisobida), kanop poya tolasi, oʻsimlik qobigʻining ichki qatlami (mas, zigʻir, ramida 80—90%, jutda 75% va h.k.), bir yillik oʻsimlik poyalari (qamish, makkajoʻxori, boshoqli oʻsimlik, kungaboqar)da 30—40% boʻladi, Kartoshka tugunagida 20% Toza holdagi Sellyuloza taʼmsiz, tolasimon oq modda.

U ushlab turilganidan, ko‘p martalab filtratsiyalangandan va havo chiqarib yuborilgandan keyin viskoza mayda teshikli fileralardan bosim ostida cho‘ktiruvchi vannaga chiqariladi. Vannada sulfat kislota va sulfat tuzlarining suvli eritmasi ta’sirida gidratsellyulozaning mayda tolalari to‘plami ajratiladi, keyin ular cho‘ziladi, o‘raladi va olingan iplar sun’iy ipak tayyorlash uchun qo‘llaniladi. Olingan viskoza tolalari yuqori mustahkamlikka ega, ular avtomobil va aviatsion shinalarning transporter lentalarining karkaslarini tashqil qiluvchi matolarni tayyorlash uchun ishlatiladi.

• U ushlab turilganidan, ko‘p martalab filtratsiyalangandan va havo chiqarib yuborilgandan keyin viskoza mayda teshikli fileralardan bosim ostida cho‘ktiruvchi vannaga chiqariladi. Vannada sulfat kislota va sulfat tuzlarining suvli eritmasi ta’sirida gidratsellyulozaning mayda tolalari to‘plami ajratiladi, keyin ular cho‘ziladi, o‘raladi va olingan iplar sun’iy ipak tayyorlash uchun qo‘llaniladi. Olingan viskoza tolalari yuqori mustahkamlikka ega, ular avtomobil va aviatsion shinalarning transporter lentalarining karkaslarini tashqil qiluvchi matolarni tayyorlash uchun ishlatiladi.

Yog‘och va po‘stloq 2 xil termik parchalanishi mumkin: 1. Havo kiritmasdan qizdirib quruq haydash (teroliz); 2. Oz havo kiritib qizdirish yog‘ochni energetik - kimyoviy qayta ishlash. Piroliz. Yog‘ochni quruq haydash jarayonining dastlabki bosqichi tashqaridan berilgan issiqlikni yutish hisobiga sodir bo‘ladi va suvni yo‘qotish (120- 1500C da) hamda chidamsiz komponentlar, ayniqsa gemmitsellyulozalarning qisman parchalanishi (150-2750C da) bilan davom etadi. Keyin 275-4500C da yog‘ochni tashqil qiluvchi moddalar parchalanishining asosiy reaksiyalari sodir bo‘ladi. Bu bosqich kuchli isssiqlik chiqishi bilan kechadi. Pirolizning oxirgi boqichi 450-5500C da tashqaridan qo‘shimcha issiqlik berish bilan sodir bo‘ladi. Bu bosqichda uchuvchan moddalarning qoldiqlarini chiqarib yuborish uchun ko‘mir qizdiriladi.

• Yog‘och va po‘stloq 2 xil termik parchalanishi mumkin: 1. Havo kiritmasdan qizdirib quruq haydash (teroliz); 2. Oz havo kiritib qizdirish yog‘ochni energetik - kimyoviy qayta ishlash. Piroliz. Yog‘ochni quruq haydash jarayonining dastlabki bosqichi tashqaridan berilgan issiqlikni yutish hisobiga sodir bo‘ladi va suvni yo‘qotish (120- 1500C da) hamda chidamsiz komponentlar, ayniqsa gemmitsellyulozalarning qisman parchalanishi (150-2750C da) bilan davom etadi. Keyin 275-4500C da yog‘ochni tashqil qiluvchi moddalar parchalanishining asosiy reaksiyalari sodir bo‘ladi. Bu bosqich kuchli isssiqlik chiqishi bilan kechadi. Pirolizning oxirgi boqichi 450-5500C da tashqaridan qo‘shimcha issiqlik berish bilan sodir bo‘ladi. Bu bosqichda uchuvchan moddalarning qoldiqlarini chiqarib yuborish uchun ko‘mir qizdiriladi.