|
Amudaryo muhandislik texnikumi
|
| Sana | 10.02.2024 | | Hajmi | 2,36 Mb. | | #154213 |
Bog'liq Iqboloy mk mustaqil ish
AMUDARYO MUHANDISLIK TEXNIKUMI
8-2023 guruh talabasi
Safarboyeva Iqboloy ning
Matematika fanidan
MUSTAQIL ISHI
Mavzu:Funiksiya tasnifi va tasnif yo’nalishi
Topshirdi: Safarboyeva Iqboloy
Qabul qildi: Ahmedova Adolat
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism
1.Funksiya tushunchasi
2.Funiksiyalar nazaryasi
3. CHiziqli funksiya
III.Xulosa
IV.Foydalanilgan adabiyotlar
Mavzu: Funksiya tushunchasi
Funksiya (lotincha: functio — „bajarish“, „amalga oshirish“) (tilshunoslikda) — muayyan til, til birligi, lisoniy shaklning u yoki bu vazifani bajarish qobiliyati; tilning kishilik jamiyatidagi roli, vazifasi; til tizimining barcha sathlarida uning birliklari oʻrtasidagi bogʻliqlik yoki munosabatlar. Til birligi funksiyasini belgilash uning muayyan til (til tizimi)dagi rolini aniqlashni koʻzda tutadi, mas, gapda kommunikativ (biror narsa, voqea haqida xabar berish) va nominativ (ushbu voqeani atash) funksiyalar ajratilishi mumkin. Har bir til birligi maʼlum maqsad uchun xizmat qiladi, yaʼni muayayn funksiyani (vazifani) bajaradi, shuning uchungina boshqa til birligidan farq qilgan holda mavjud boʻladi. Til birliklarining koʻplab funksiyalari — oʻxshatish, ajratish, farqlash funksiyalari ajratiladi; ana shu funksiyalarga muvofiq ravishda til birliklarining oʻzlari ham farqlanadi, ajratiladi. Masalan, fonema turli soʻz va morfemalarni farklash yoki ular orasiga chegara qoʻyish uchun xizmat qiladi.
Funksiyalar nafaqat til birliklarini, balki tilning oʻzini tizim sifatida tavsiflashda ham oʻrganiladi. Tilning asosiy funksiyalari: kommunikativ (muomala, aloqa qilish funksiyasi), bilish, aks ettirish, shakllantirish, aloqa oʻrnatish, nominativ (borlikdagi narsa va hodisalarni nomlash, atash), ekspressiv (ifoda, bayon funksiyasi), apellyativ (murojaat, undash, daʼvat funksiyasi) va boshqa Til funksiyalari qatorida uning sathiy funksiyalari — fonologik, morfologik va boshqa funksiyalari ham koʻrsatiladi. Funksional nuqtai nazardan til tizimi koʻp oʻlchovli tuzilma boʻlib, uning namoyon boʻlish shakllari (ogʻzaki va yozma til), ijtimoiy maqsadvazifasi (adabiy til, ijtimoiy guruxlar tillari, argo va boshqalar), estetik yunalganligi (poetik til) va boshqa jihatlari farklanadi.
Mavzu: Funiksiyalar nazaryasi
Funksiyalar nazariyasi - mat.ning funksiyalar umumiy xossalarini oʻrganuvchi boʻlimi. Funksiyalar nazariyasi haqiqiy oʻzgaruvchining Funksiyalar nazariyasi va kompleks oʻzgaruvchining Funksiyalar nazariyasiga boʻlinadi (qarang Analitik funksiya). Haqiqiy oʻzgaruvchining Funksiyalar nazariyasi, oʻz navbatida, metrik, deskriptiv, konstruktiv nazariyalar (qarang Konstruktiv matematika) ga boʻlinadi. Deskriptiv nazariya toʻplamlar nazariyasining Yevklid fazosida nuqtali toʻplamlar tuzilishini oʻrganadigan boʻlimidir. Quyida esa funksiyalarning metrik nazariyasi qaraladi. Klassik matematik analiz, asosan, uzluksiz funksiyalar bilan bogʻliq boʻlgan masalalari, shuningdek uzlukli funksiyalarni oʻrganishni taqozo qiladigan turli fizik masalalar va boshqa matematika fani oldiga uzluksiz funksiyalarga nisbatan umumiyroq funksiyalarni tekshirish masalasini qoʻydi. Funksiyalarning metrik nazariyasiga R. Ber, F.Riss, fransuz matematiklari E.Borel, A.Lebeg, rus matematiklari D.F.Yegorov, N.N.Luzin, KM.Kolmogorov, D.Ye.Menshov, oʻzbek olimlaridan TA Sarimsoqov, S.H. Sirojiddinov va boshqa katga xissa qoʻshgan.
Funksiya — matematikaning eng muhim va umumiy tushunchalaridan biri. Funksiyaning turlari koʻp boʻlib, eng koʻp qoʻllaniladigani bu chiziqli funksiyadir yaʼni �(�)=��+� . Oʻzgaruvchi miqdorlar orasidagi bogʻlanishni ifodalaydi. Funksiyani aniqlovchi qonuniyatlar f,g,v,T,..... Harflari bilan belgilanadi. �=�(�) , Bunda � - argument, � esa funksiya hisoblanadi
Mavzu:Chiziqli funksiya
Chiziqli funksiya �(�)=��+� formula bilan aniqlanadigan funksiya, bunda � va � — haqiqiy sonlar hisoblanadi. Xossalari: 1. Barcha haqiqiy � sonlar uchun aniqlangan; 2. haqiqiy qiymatlarni qabul qiladi; 3. k > 0 da oshuvchi, k<0 da kamayuvchi, k=0 da o'zgarmas, OY oʻqni (0,b) nuqtada kesib oʻtadi; 4. Ikki y=kx+b chiziqli funksiya parallel boʻlish sharti: k=k; Ikki funksiya ustma-ust tushish parametrlari esa: k=k va b=b boʻladi; 5. Chiziqli funksiyaning orttirmasi argument � orttirmasiga proporsional. Chiziqli funksiyaning grafigi — toʻgʻri chiziqdir. Bu toʻgʻri chizik bilan Ox oʻqi orasidagi burchak � ning tangensi � ga teng: k = t ga. k son Chiziqli funksiya grafigining Ox oʻqiga ogʻishini ifodalaydi. b parametr Chiziqli funksiya grafigi Oy oʻqdan ajratgan kesmaning uzunligiga teng.
� ning qiymati Ox oʻqi bir birlik surilganda Oy oʻqi necha birlikka surilishini ifodalaydi. Masalan, �(�)=2�+5 funksiyada x=1 qiymatda funksiya y=7 qiymatni oladi. x=2 qiymatda funksiya y=9 qiymatni qabul qiladi.Demak x ning qiymati bir birlikka oshganda y ning qiymati 2 birlikka oshyapdi, chunki k ning qiymati 2 ga teng bo’ladi.
Xulosa
Men bu mavzuda xulosa yozishimdan maqsad Funksiya tasnifi va tasnif yoalishi mavzusini ko’proq bilim olishdir.Funkiyaning bir nechta turi mavjud.Men bu mavzuni chuqurroq o’rganish uchun shu mavzuni tanladim.
Foydalangan adabiyotlar
1.www.google.com
2.www.ziyonat.uz
3.kutubxona.uz
4.google.chrome
|
| |
