JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
http://www.newjournal.org/ Volume–28_Issue-4_May_2023
16
SIMMETRIK BLOKLI SHIFRLASH ALGORITMLARINING
O`ZIGA XOSLIGI
Аlimоv Dаvrоnbеk G'ulоm о'g'li
Mirzо Ulug`bеk nоmidаgi О`zbеkistоn Milliy univеrsitеti mаgistrаnti
Аnnоtаtsiyа: S-box-dan foydalanish zamonaviy kriptografiyada qo'llaniladigan
ko'plab simmetrik blokli shifrlash algoritmlarining muhim tarkibiy qismidir. Shu bilan
birga, turli kriptoanaliz usullariga qarshi tura oladigan mustahkam S-bloklarini yaratish
murakkab muammodir. Ushbu maqolada biz S-bloklarni loyihalashda tasodifiylik va
nochiziqlilikka erishish muammolarini va xavfsizlikni ta'minlash
uchun ushbu
bloklarning ko'p sonini yaratish muammolarini tasvirlab beramiz.
Kаlit sо‘zlаr: Simmetrik shifrlash algoritmlari, blokli shifrlash, S-blok, P-blok,
kriptografiya, generatsiya, nochiziqlilik.
KIRISH
Zamonaviy kriptografiyada blokli shifrlash axborot xavfsizligini ta’minlovchi
algoritmlarning muhim tarkibiy qismidir, chunki u maxfiy kalit bilan shifrlash orqali
ma'lumotlarning maxfiyligi va yaxlitligini ta'minlaydi.
Simmetrik blokli shifrlash - ma'lumotlarning ma’lum
bir bitli uzunlikdagi
bloklarida ishlaydigan shifrlash algoritmining turidir.
Ochiq matn belgilangan
o'lchamdagi bloklarga bo'linadi va shifrlash algoritmi maxfiy kalit yordamida har bir
bloklarda shifrlanadi. Shifrlash algoritm orqali chiquvchi
natija berilgan ochiq matn
bilan bir xil uzunlikka ega bo'lgan shifrmatndir.
Blok shifrlash shifrlari yuqori darajadagi xavfsizlikni ta'minlaydi va xavfsiz aloqa,
elektron bank va raqamli imzolar kabi ko'plab kriptografik ilovalarda qo'llaniladi. Eng
keng tarqalgan blokli shifrlash shifrlaridan ba'zilari AES (Advanced
Encryption
Standard), DES (Data Encryption Standard), and 3DES (Triple
Data Encryption
Standard).
