So’z boshi

156 
sxemalaridagi boshqaruvchi axborot o‘qilganga o‘xshab davriy tarzda 
o‘qiladi. 
Amaliyotda boshqaruvchi xotira murojaat adresini davriy tarzda 
genera- siyalaydigan hisoblagichlardan keladigan ixtiyoriy tanlovli 
boshqaruv bilan XQ sida tuzilgan bo‘lishi mumkin. 
5.10. Vaqt va fazoviy kommutatsiyaning ko‘p zvenoli sxemalari 
Vaqt bo‘yicha bo‘lingan kommutatsiya sxemaning narxini samarali 
kamayti- rish vositasi bo‘lib, imkoni boricha katta sondagi kanallarni 
multipleksorlash va vaqt kommutatsiyasining zvenolarida katta hajmli 
amallarni bajarishdir.Vaqt kommutatsiya zvenolaridagi kommutatsiya 
operatsiyalarining 
narxi 
fazoviy 
kommutatsiya 
zvenolaridagi 
kommutatsiya operatsiyalarining narxidan sezilarli darajada kamdir. Bu 
asosan, shuning uchunki, raqamli xotira kommutatsiyaning raqamli 
nuqtalaridan ancha arzondir (“VA” mantiqiy sxemalari). Yana bir bor 
ta’kidlab o‘tish lozimki, kommutatsiya nuqtalarining o‘zi uncha qimmat 
emas, asosiy xarajatlar imkonlik sxemalarini va tashqi tomondan 
chiqishlarning kommutatsiya nuqtalarini tanlashni amalga oshirishga 
ketadi, shuning uchun ham kommutatsiya nuqtalaridan foydalanishni 
nisbatan qimmatlashtiradi. 
Albatta vaqt kommutatsiya zvenosida kommutatsiya uchun kanallarni 
vaqt bo‘yicha ajratish (KVA) bilan umumiy traktga nechta kanallarni 
birlashtirish mumkinligi to‘g‘risida amaliyotda cheklanishlar mavjud. 
Agar multipleksorlar chegarasi hozirgi kunda mavjud bo‘lsa, u holda 
amalga oshirish murakkabligini kamaytirish kommutatsiya zvenolari 
sonini orttirish yo‘li bilan olishi mumkin. Agar VF yoki FV turidagi 
fazoviy kommutatsiyaning bitta sxemasi, bir nechta zvenolar bilan 
almashtirilsa, xarajatlarni bir muncha iqtisod qilishga erishish mumkin. 
Odatda, eng samarali yondoshish fazoviy kommutatsiya zvenolarini 
vaqt kommutatsiya zvenolariga bo‘lishdan iboratdir yoki ikkita vaqt 
kommutatsiya zvenosini fazoviy kommutatsiya zvenosi bilan bo‘lishdadir. 
KB ning FVF va VFV turidagi ikkita fazoviy tuzilmasini ko‘rib chiqamiz. 
FVF turidagi kommutatsiya sxemaning tuzilmasi 5.37- rasmda 
ko‘rsatilgan. Bu sxema bir zvenoli va blokirovkalanmaydigan (bandlikga 
ega bo‘lmagan) sxemadir. FVF KS orqali ulanishni o‘rnatish fazoviy 
kommutatsiya blokini topishni talab qiladi, unda axborot tushishi mumkin 
bo‘lganda vaqt oralig‘i davrida (kiruvchi) yozish kanaliga, hamda talab 

157 
qilinayotgan vaqt oralig‘i davrida (chiquvchi) o‘qiydigan kanalga ulanish 
imkoni bo‘ladi, bunda axborot xotiradan o‘qiladi. 
5.37- rasm. FVF kommutatsiya sxemasining tuzilmasi 
Agar 
(F- 
V- 
F) 
sxemaning 
har 
bir 
alohida 
zvenosi 
blokirovkalanmaydigan bo‘lsa, unda u funksional tarzda uch zvenoli 
fazoviy sxemaga ekvivalent bo‘ladi. Demak, 5.38 - rasmdagi ehtimollik 
grafi F - V- F kommutatsiya sxemani tavsiflaydi. 
5.38- rasm. F - V - F kommutatsiya sxemaning ehtimollik grafi 
 
Mos ravishda F - V - F sxemaning blokirovkalash ehtimolligi 
V = (1- (q
1
)
2
)
k
; 
Bu erda, q
1
=1- p
1 
= 1- p/ß, (ß = k/N),- K - sxemaning markaziy 
zvenosining vaqt kommutatsiya bloklari soni. Fazoviy kommutatsiya 
sxemasi bir zvenoli KB ko‘rinishida amalga oshirilgan va har bir KVA 

Download 3 Mb.