SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 2
ǀ
ISSUE 8
ǀ
2021
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
www.scientificprogress.uz
Page 930
1990 yillarda sun’iy intellekt taraqqiyotida yangi sahifa ochildi. 1997 yilda Deep
Blue nomli IBM kompyuteri shaxmat bo‘yicha jahon
chempioni Garri Kasparovni
yenggan tarixdagi ilk kompyuter bo‘ldi.
Sun’iy intellektning yorqin namunalaridan yana biri – IBM Watson
superkompyuteri bo‘lib, u o‘z bazasidan kelib chiqib muayyan tilda berilgan savollarga
javob beradi. Shuningdek, ko‘pchilikning doimiy hamrohiga
aylanib ulgurgan mobil
yordamchi Siri, fotosuratlarni qayta ishlovchi Prisma kabi dasturlarni Sun’iy intellekt
ning yutuqlaridan biri sifatida qayd etish mumkin. Hozirga kelib sun’iy intellekt keng
ko‘lamda ommalashib kundalik turmush tarzimizning deyarli barcha jabhalarini qamrab
olmoqda. Masalan, Xitoydagi Inchuan shahri aholisiga bank kartalarining keragi yo‘q.
Hisob-kitoblar bilan bog‘liq barcha jarayonlar sun’iy intellekt tomonidan insonning yuz
qiyofasini aniqlashtirish orqali amalga oshiriladi.
Foydami yoki zarar?
Sun’iy intellekt haqidagi bahs-munozaralar qariyb 50 yildan beri davom etib
kelmoqda. Mutaxassislar hanuzgacha bir to‘xtamga kelishgani yo‘q. Ba’zilar
ularning
ommalashib odamlar o‘rnini egallab borayotgani natijasida ommaviy ishsizlik
ko‘rsatkichlari oshib ketishi mumkinligidan tashvishdalar. Mutaxassislarning boshqa bir
guruhi esa Sun’iy intellekt ga ijobiy munosabatda bo‘lish kerakligini uqtirishmoqda.
Hatto IT- sohasidagi milliarderlar orasida ham turli qarashlar mavjud.
Jumladan, SpaceX asoschisi Ilon Mask Sun’iy intellekt ning butun boshli
sivilizatsiyani barbod qilishiga ishonchi komil.
Maskning fikricha, “Sun’iy intellekt insoniyat sivilizatssiyasi uchun asosiy xavfdir.
sun’iy intellekt mehnat bilan bog‘liq ommaviy muammolarni keltirib chiqaradi. Sababi,
robotlar hamma ishni bizdan ko‘ra yaxshiroq bajara olishadi. Ilg‘or
texnologiyalar
ortidan quvish natijasida, kompaniyalar sun’iy intellekt ortidan kelib chiqadigan xavf-
xatarni ko‘rmay qolishlari mumkin”.
Shuningdek, Microsoft rahbari Bill Geyts ham uning zarariga to‘xtalib o‘tadi.
“Bir necha o‘n yildan so‘ng, robotlar ishning katta qismini bajara boshlagach,
Sun’iy intellekt shu qadar kuchayib ketadiki, yakunda u bizni xavotirga sola boshlaydi.
Bu borada Ilon Maskning fikriga qo‘shilaman. Ammo nega bu savol boshqalarni
tashvishlantirmayotganiga hech tushunolmayman”, – deydi Geyts.
“Boshqalar” deganda Geyts Facebook egasi Mark
Sukerbergni nazarda tutgan
bo‘lsa, ajab emas. Chunki, Mark Sun’iy intellektga nisbatan ijobiy munosabatda
ekanligini bildirar ekan: “Yangi texnologiyalar har doim ham yaxshilik yoki yomonlik
qilish maqsadida yaratilishi mumkin. Sun’iy intellekt ning keng tarqalishi ortidan
keladigan
ijobiy natijani esa, yaqin 5-10 yil ichida ko‘ramiz”, deya Ilon Maskning
fikriga e’tiroz bildirgan edi.
Bugungi kunda ayrim davlatlarda robot-hamshiralar,
xaydovchisiz transport
vositalari, buyurtmani yetkazib beruvchi dronlar xizmatidan foydalanish yo‘lga
