transporti yoki ternir y o i va avtomobil transportidaxodimlami ishdan va
(yoki) ishga tashish bo‘yicha xizmatlarga, yuridik va j ismoniy shaxslar
buyurtmalari asosida shahar atrofida tadbirlar o ‘tkazish uchun tashish
bo‘yicha xizmatlarga nisbatan ham tatbiq etiladi. Bundantashqari, Soliq
kodeksining 216-moddasiga muvofiq xalqaro yo‘nalishdatashishlar
bo‘yichako‘rsatiladigaii quyidagi xizmatlami realizasiyaqilish aylanmasiga
nol darajali stavka bo‘yicha qo‘shilgan qiymat solig‘i solinadi:
- tranzit yuklami 0 ‘zbekiston Respublikasi hududi bo‘ylab tashish.
Tranzit yuklami tashish jumlasiga yukning tranzitini amalga oshirish uchun
chet ellik shaxslar bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri tuzilgan shartnomalar yoki xalqaro
(idoralararo) transport bitimlari hamda bojxona organlarining mazkur tranzit
yuklar haqiqatda olib kirilganligi va olib chiqilganligi to‘g‘risida belgilari
mavjud boigantaqdirda, 0 ‘zbekiston Respublikasi hududi orqali chet el
tranzit yuklarini tashish va ularga xizmat ko‘rsatishga doir xizmatlar kiradi;
- yoiovchilar, bagajlar va pochtani xalqaro yo‘nalishda tashish. Agar
jo ‘natish punkti yoki tayin etilgan punkt 0 ‘zbekiston Respublikasi
hududidan tashqaridajoylashgan boisa, tashishlar yagona xalqaro tashish
hujjatlari asosida rasmiylashtirilgan taqdirda, xalqaro yo‘nalishlarda tashish
hisoblanadi.
Avtotransport korxonalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)larga
to ‘g‘ri keladigan QQS summasi belgilangan stavka (20 foiz) bo‘yicha
ikkita usulda quyidagi formulalar asosida aniqlanadi:
(1)-usul. SoliqqatortiladiganaylanmaQQSsiz belgilanganda:
Sqqs = Say x S / 100 (1)
bunda: Sqqs - buyurtmachilardan undiriladigan soliq summasi;
Say - soliqqa tortiladigan aylanma;
S - qo‘shilgan qiymat solig‘i stavkasi.
(2)-usul. Soliqqa tortiladigan aylanmada QQS ham hisobga olinganda:
Sqqs = Tq x S / (S + 100) (2)
bunda: Tq - qo‘shilgan qiymat solig‘i ham hisobga olingan avtotransport
xizmatlari qiymati.
M isol:
Buyurtmachiga ATV yordamida yu k tashish bo ‘yicha
bajarilgan ishlarning qiymati QQS bilan birgalikda schot-faktura
bo ‘yicha 600 ming so ‘m, deylik.
Ushbu misol bo‘yicha sotishdan olingan QQS summasi (2)-formulaga
asosantopiladivau lOOming soinni (600 * 2 0 % / 120%)tashkil etadi.
Bu holda bajarilgan ishning QQSsiz sotish qiymati 500 ming so'mdan
(600-100) iboratbo‘ladi.
Avtotransport korxoaalarida bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)larga
to‘g‘ri keluvchi QQS summasi QQSsiz sotish qiymatidan(l)-formula
bo‘yicha hisoblanganda ham 100 ming so‘mni (500 * 20% / 100 %)
tashkil etadi.
Avtotransportkorxonalaridanaqdsizpulgabajarilganish(ko‘rsatilgan
xizmat)largato‘g‘ri keladigan QQS summasi buyurtmachilargataqdim
etilgan schot-fakturalarda alohida ustunchadako‘rsatiladi.
QQS summasi
buyurtmachilardan olinadigan schotlamingjami summasigakiritiladi.
Hisoblangan QQS summasiga schot-fakturalar asosida quyidagicha yozuv
qilinadi:
Debet 4010 «Olinadigan schotlar»;
K redit 6410 «Budjetga to‘ lovlar bo‘yicha qarz».
Naqd pulga ko‘rsatilgan avtotransport xizmatlariga to‘g‘ri keluvchi
QQS summasi buyurtmachidan kassaga kirim qilinganjami tushum
tarkibida o‘z aksini topadi va unga quyidagicha yozuv qilinadi:
Debet 5010 «Kassadagi milliy valutadagi pul mablag‘lari»;
K redit 6410 «Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz».
Avtotransport korxonalarida budjetga toManadigan QQS summasi
bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)larga to‘g‘ri keluvchi QQS summasidan
ta’minotchilarga tovar-moddiy resurslar va ko‘rsati lgan xizmatlar uchun
m a’lumotnomalar hamda schot-fakturalar asosida to‘langan QQS
summasini ayirish yo ii bilan topiladi. Bundan, yuqorida ta’kidlanganidek,
faqat QQSdan ozod etilgan shahar yo‘lovchilar transportining xizmatlari
(taksidan, shujumladanyo‘nalishli taksidantashqari), shuningdektemir
yo‘l va umumiy foydalanishdagi avtomobil transportida (taksidan, shu
jumladan yo‘nalishli taksidan tashqari) shahar atrofidagi yo‘nalishlarda
yo‘lovchilar tashish xizmatlari mustasno. Ushbu xizmat turlari QQSdan
ozod etilganligi tufayli ularga to‘g‘ri keluvchi ta’minotcliilarga tovar-moddiy
boyliklar va ko ‘rsatilgan xizmatlar uchun to ‘langan QQS summasi
kamaytirishga olib borilmasdan, balki bajarilgan ish (ko‘rsatilgan xizmat)lar
tannarxiga kiritiladi.
Soliq kodeksiga muvofiq (221 -modda) avtotransport korxonalarida
kamaytirishga olib boriladigan QQS summasi to' lovchining tanloviga
binoan alohida-alohida yoki mutanosib usulda aniqlanadi. Belgilangan
tartibga ko‘ra kamaytirishgaolib boriladigan QQS summasini aniqlashning
tanlangan usuli kalendar yil mobaynida o'zgartirilishi mumkin emas.
