|
Tabiiy fanlar
|
| bet | 26/94 | | Sana | 22.07.2021 | | Hajmi | 4,78 Mb. | | #15496 |
| 2. Vektorlar ustida amallar.
Vektorlarni qo’shish, ayirish amallari o’rta maktab dasturidan ma’lum bo’lgan uchburchak va parallelogramm qoidalariga asosan amalga oshiriladi.
5-ta’rif: boshlari biror A nuqtada yotgan ikki AB va AD vektorning yig’indisi deb shu ikki vektordan yasalgan ABCD parallelogramning A uchidan S uchiga yo’nalgan va uzunligi AC dioganalning uzunligiga teng bo’lgan AC vektorga aytiladi, ya’ni
AB+AD=AC
Berilgan vektordan vektorni ayirish uchun ixtiyoriy O nuqtadan boshlab OA= va OB = vektorlar yasaladi, so’ngra OB vektorning vektor uchidan OA vektorning A uchiga yo’nalgan BA vektor yasaladi. Keyingi vektor izlangan ayirma vektor bo’ladi.
А
О
В
b
6-ta’rif: vektor va skalyar son berilgan bo’lsa, vektorning songa ko’paytmasi deb quyidagi shartlarni qanoatlantiradigan vektorga aytiladi.
a) Agar bo’lsa, vektor vektor bir xil yo’nalishda () aks holda bo’lsa, va vektorlar qarama-qarshi yo’nalishda bo’ladi.
b) b vektorning uzunligi (moduli) |b|=|λ| |a| formula asosida topiladi.
Vektorlarni qo’shish xossalari.
1. a+(b+c) = (a+b)+c (assotsiativlik).
2. a+b=b+a (kommutativlik).
3. Har qanday a vektorga nol vektor qo’shilsa, a vektor ‘osil bo’ladi, ya’ni a+0= a.
4. Har qanday a vektor uchun shunday a vektor mavjudki, uning uchun: a + a =0 bo’ladi.
Vektorlarni songa ko’paytirishni xossalari.
1. vektor uchun 0 a =0; 2. R uchun a 0=0.
3. vektor uchn 1 a = a (-1) a =- a.
4. vektor va xar qanday R sonlar uchun ()=()
5. va uchun ()=+.
6. , lar va uchun (+)=+.
|
| |
