|
Tafakur va nutqning normal fiziologik jarayonlari. Fiziologiya
|
| bet | 4/4 | | Sana | 18.02.2022 | | Hajmi | 12.58 Kb. | | #17780 |
Bog'liq Tafakur va nutqning normal fiziologik jarayonlari Geografiya 7-sinf darslik, 1, AmaliyotTil va nutq tushunchasi.
Til - Bu aloqa va fikrlash vositasi sifatida ishlayotgan belgilar tizimi.
Til so'zlari va sintaksislari bilan so'zlarni o'z ichiga oladi (takliflar qurilgan qoidalar to'plami). Til xabari o'rnatilgan fonemalar (og'iz nutqi) va injhem (yozma nutqi) degani. Bularning so'zlari va takliflari insoniyat tajribasini mustahkamlab, qurilmoqda.
Nutq - til orqali aloqa jarayoni. Psixologik tadqiqotlar mavzusi nutqdir. Bu, o'z navbatida, o'quv fanlari mavzusidir (psixologiya maxsus bo'limlari).
Fiziologik baza nutq.
Nutq tizimlari periferik va markaziylarga bo'linadi.
Markaziy vosita g.m. va periferik - ovozli apparatlarga (nafas olish organlari, og'iz a'zolari, og'iz va burun) va eshitish organlariga tegishli.
Ushbu signalizatsiya tizimining tirnash xususiyati ob'ektlar va ularning xususiyatlariga bog'liq emas, balki so'zlar. Stimuman, so'z uchta shaklda mavjud: eshitiladigan, ko'rinadigan va talaffuz qiluvchi so'z.
Ikkinchi signal tizimi birinchisidan birlikda ishlaydi. O'zaro ta'sirni buzish, bu so'zlarning kechikmagan oqimiga aylanishiga olib keladi.
Merbral kortexida, "Vernika" nutq markazi (chap yarim shar, vaqtinchalik ulush). U mag'lubiyat bilan bemor so'zlarni eshitadi, lekin ularning ma'nosini tushunmaydi (senary Apazia).
Nutq turlari.
Qo'zg'olonchi sifatida so'z uchta shaklda mavjud: eshitiladigan, ko'rinadigan va talaffuz qiladi. Bunga bog'liq ravishda nutqning ikki shakli ajralib turadi - Tashqi (baland) va ichki (Yashirin) nutq.
Tashqi nutqda bir nechta psixologik jihatdan o'ziga xos xususiyatlarni kiritishni o'z ichiga oladi: og'zaki yoki so'zlashuv (monologik va dialogik), diplomni o'rganish va yozishni o'zlashtirish.
Nutq funktsiyalari.Biror kishining ruhiy hayotida bu bir qator funktsiyalardir. Birinchidan, bu aloqa vositasidir (Kommunikativfunktsiya), i.e. Axborot uzatish va boshqa odamlar bilan aloqa qilish uchun mo'ljallangan tashqi nutq xatti-harakati sifatida harakat qiladi. Nutqning kommunikativ funktsiyasida uch tomonni ajratib turadi: 1) ijtimoiy tajriba va bilimlarni berishda namoyon bo'ladi; 2) xabar mavzusi bo'yicha his-tuyg'ular va munosabatlarni bildirishga yordam berish; 3) Ishbilarmonlik g'oyasi bilan tinglovchilarga bo'ysunuvchini tinglovchilarga qaratilgan xijolat. Shuningdek, u boshqa odamlarga boshqa odamlarga ta'sir qilish vositasi bo'lib xizmat qiladi (buyurtma, tartib, sudlangan).
|
| |
