Sual 1 : Onda deyin görüm sabit maqnit nədir?
Sual 2: Sabit maqnit hansı xassələrə malikdir?
Sual 3: Kainatda mövcudluğu haqqında hansı fikirləri söyləyə bilərsiniz?
Sonra komputer vasitəsiylə şagirdlərə mövzu ilə bağlı görüntülər göstərilir. Hər bir görüntü şagirdlərə tam aydınlığı ilə çatdırılır. Görüntülərdən sonra şagirdlərə belə bir sualla müraciət edirəm.
Sual 4: Maqnit sahəsi necədir və öz varlığını necə göstərir?
Komputerdə göstərilən H.Ersted təcrübəsini şagirdlərdən biri göstərməklə belə bir nəticə söylənildi ki, cərəyan keçən naqilin ətrafında maqnit əqrəbinin dönməsinə səbəb, naqilin ətrafında maqnit sahəsinin olmasıdır. Qrup şagirdləri belə bir sual cavab axtarmaq üçün düşünürlər.
Görəsən maqnit sahəsi də cərəyan yarada bilərmi?
Təcrübə 1: Bunun üçün cərəyanın çox cuzi dəyişməsini göstərən qalvonometrə maqnitin N qütbünü daxil edək. Bu zaman nə hiss etdiniz? Maqniti sayğaca daxil edəndə qalvonometrin əqrəbi çox cuzi olaraq sağa meyllənir. Deməli onda söyləyə bilərik ki, maqnitin sahəsi də öz növbəsində elektrik cərəyanı yarada bilər.
Təcrübə 2: Əgər sarğaca daxil edilən sabit maqniti sükunətdə saxlasaq vəya yerindəcə fırlatsaq bu zaman əqrəq sıfır bölgüsünü göstərir. Deməli sarğacda cərəyanın kəsildiyi göstərilir.
Təcrübə 3: İndi isə sabit maqniti sarğacdan çıxaraq bu zaman yenədə sarğacda elektrik cərəyanı yaranır. Ancaq qalvonometrə bu cərəyan əks istiqmətdə olduğunu göstərir. Deməli təcrübələrdən məlum oldu ki, sabit maqnitin sarğac daxilində yer dəyişməsi zamanı dolaqlarda cərəyan yaranır.
Sonra şagirdləri şagirdlər tərəfindən aparılan təcrübələrdən ümumi nəticə haqqında düşünürlər.
Ö.M.Taradey həm tərcümeyi halı , həmdə elm sahəsi haqqında ixtiralarını söyləmək.
Sonra qrup şagirdləri ayrılıqda bir-bir fikirlərini bildirirlər.
|