O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Mustaqil ish
Bajardi: Madrimov Nodirbek
Tashkent-2023
Mustaqil ish
Biznesda tashqi iqtisodiy faoliyatni boshqarish
Reja:
Kirish
Bozor tadqiqoti va tahlili
Ta'minot zanjiri boshqaruvi
Tadqiqot materiallari va metodologiyasi
Xulosa
Tashqi iqtisodiy faoliyat bugungi kunda mamlakat iqtisodiy rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko'rsatmoqda. Hozirgi vaqtda tashqi bozorlar bilan bevosita yoki bilvosita aloqaga ega bo'lmagan sanoat deyarli yo'q. Bunday sharoitda tashqi iqtisodiy faoliyat samaradorligi masalalari tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Tashqi bozorlarda samarali faoliyat yuritish uchun tashqi bozorlarning rivojlanish prognozlari, tebranishlari va atrofdagi marketing muhitining xususiyatlarini hisobga olgan holda turli marketing usullaridan juda moslashuvchan foydalanish kerak. Korxonalarning tashqi bozorlarga chiqishining asosiy motivi xalqaro bozorlardir. Chunkiyirik korxonalarning ko'pchiligida daromadlariningyarmi chet elda amalga oshirilgan savdolar hisobiga shakllanmoqda. Tashqi savdodagi muvaffaqiyat yoki muvaffaqiyatsizlik ko'p jihatdan jahon bozoridagi raqobatbardoshlik va tovar taklifi bilan bog'liq. Bu esa xalqaro marketing siyosatining strategiyasi raqobatdosh ustunlikka erishish muhimligini tushuntiradi.
Tashqi iqtisodiy aloqalar moddiy, moliyaviy va intellektual boyliklarining mamlakatlar o’rtasida almashinuvining turli yo’nalishlari, shakllari va vositalarini ifodalovchi yaxlit tizimdir. Bu har qanday mamlakat iqtisodiyotidagi eng murakkab soha bo’lib, rivojlanishi uchun atroflicha yondashishni taqozo etadi. Hozirgi bosqichda tashqi iqtisodiy aloqalarning son va sifat jihatidan o’sishi bu jarayonlarni hartomonlama chuqur o’rganishga yanada yuksak talablar qo’yadi. Turli mulkchilik shakllaridagi korxonalarning ishlab chiqarish, ilmiy-texnikaviy, valyuta-moliya, xorijiy sheriklar bilan savdo-iqrtsodiy aloqalarni amalga oshira oladigan mutaxassislarga ehtiyojini ta'minlash uchun O’zbekiston oliy o’quv yurtlarida ta'limning kunduzgi va sirtqi shakllarida tahsil oluvchi talabalar tashqi iqtisodiy faoliyat masalalariga va muammolariga bag'ishlangan turli fanlarni o'rganadilar. Xo'jalik yurituvchi sub'ektlarning xorijiy tashkilotlar va firmalar bilan tashqi iqtisodiy faoliyat sohasidagi iqtisodiy-tashkiliy munosabatlari bunday kurslarning mavzusi hisoblanadi. Ushbu fanni o’rganishdan maqsad – tashqi iqtisodiy aloqalarning turli jthatlari bo’yicha tegishli bilimlarni berishdan iboratdir.
Biznesda tashqi iqtisodiy faoliyatni boshqarishning kompleks rejasini ishlab chiqish tizimli yondashuvni o'z ichiga oladi. Mana strategiyangizni boshqarishga yordam beradigan tuzilgan reja:
1. Bozor tadqiqoti va tahlili:
- Talab, o‘sish salohiyati va iqtisodiy barqarorlik asosida maqsadli bozorlarni aniqlash.
- Iste'molchilarning xatti-harakatlarini, bozor tendentsiyalarini va raqobatchilarning strategiyalarini tahlil qilish.
- tartibga solish muhitini baholash va kirish yoki savdo cheklovlari uchun har qanday to'siqlarni baholash.
2. Xatarlarni baholash va boshqarish:
- potentsial iqtisodiy, siyosiy va moliyaviy xatarlarning har tomonlama tahlilini o'tkazish.
- risklarni boshqarish strategiyalarini, shu jumladan diversifikatsiya, sug'urta va xedjlash vositalarini ishlab chiqish.
- kutilmagan tashqi iqtisodiy muammolarni hal qilish uchun favqulodda vaziyatlar rejasini ishlab chiqish.
3. Muvofiqlik strategiyasi:
- Xalqaro savdo qonunlari va qoidalariga mos keladigan muvofiqlik strategiyasini shakllantirish.
- Import/eksport qoidalari, tariflari va bojxona talablariga rioya etilishini ta’minlash.
- Muvofiqlik amaliyotlarini muntazam ravishda monitoring qilish va yangilash uchun ichki tartiblarni yaratish.
4. Valyuta riskini boshqarish:
- valyuta tebranishlari ta'sirini baholash va valyuta risklarini boshqarish siyosatini ishlab chiqish.
- Valyuta risklaridan himoya qilish uchun forvard shartnomalari, optsionlar yoki valyuta svoplari kabi moliyaviy vositalardan foydalaning.
- valyuta risklarini boshqarish strategiyasini bozor kon’yunkturasidan kelib chiqqan holda muntazam ko‘rib chiqish va tuzatish.
5. Optimallashtirilgan xalqaro to‘lov usullari:
- tranzaktsiyalar hajmi va ular bilan bog'liq risklar asosida tegishli xalqaro to'lov usullarini baholash va tanlash.
- Xalqaro tranzaktsiyalar uchun xavfsiz va samarali to'lov platformalari va tizimlarini joriy etish.
- To'lovlarni kechiktirish, kelishmovchiliklar va valyuta konvertatsiyasini boshqarish uchun protokollarni o'rnatish.
6. Ta'minot zanjirini samarali boshqarish:
- Ta'minot zanjirini optimallashtirishning asosiy yo'nalishlarini, jumladan, manbalar, ishlab chiqarish va tarqatishni aniqlash.
- ishonchli global yetkazib beruvchilar va logistika bo'yicha hamkorlar bilan mustahkam aloqalarni o'rnatish.
- Haqiqiy vaqtda kuzatish, inventarizatsiyani boshqarish va talabni prognoz qilish uchun ta'minot zanjiri ilg'or texnologiyalarini joriy etish.
7. Madaniy integratsiya va kommunikatsiya strategiyasi:
- Xodimlar uchun madaniyatlararo kompetentsiya va sezgirlikni rivojlantirish uchun madaniy treninglar o'tkazish.
- Mahalliy madaniy imtiyozlarga mos keladigan marketing va aloqa strategiyalarini moslashtiring.
- Xalqaro hamkorlar va manfaatdor tomonlar bilan ochiq va samarali muloqot kanallarini rivojlantirish.
8. Strategik sheriklik va ittifoqlar:
- Mahalliy tajriba va tarmoqlardan foydalanish uchun maqsadli bozorlarda potentsial strategik hamkorlarni aniqlash.
- asosiy manfaatdor tomonlar, jumladan, yetkazib beruvchilar, distribyutorlar va mahalliy hokimiyat organlari bilan o‘zaro manfaatli ittifoqlar o‘rnatish.
- Murakkab tartibga solish muhitida harakat qilish va yangi bozor imkoniyatlariga kirish uchun hamkorlik aloqalarini rivojlantirish.
9. Texnologiya integratsiyasi va raqamli transformatsiya:
- Ma'lumotlar tahlili, ta'minot zanjiri boshqaruvi va mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish uchun ilg'or texnologiyalarga sarmoya kiriting.
- Biznesning onlayn ishtirokini kengaytirish va global mijozlarga erishish uchun raqamli marketing strategiyalarini amalga oshirish.
- Operatsiyalarni tartibga solish, xarajatlarni kamaytirish va umumiy samaradorlikni oshirish uchun innovatsion yechimlarni qabul qilish.
10. Monitoring va moslashish mexanizmi:
- tashqi iqtisodiy faoliyat bilan bog'liq asosiy samaradorlik ko'rsatkichlarini (KPI) kuzatish uchun monitoring tizimini yaratish.
- Amalga oshirilgan strategiyalar samaradorligini baholash uchun muntazam ravishda baholashlarni o'tkazish.
- Raqobatbardoshlik va barqarorlikni saqlash uchun moslashuvchanlikni saqlab qolish va tashqi iqtisodiy muhitdagi o‘zgarishlarga tez moslashish.
Rivojlanayotgan iqtisodiy tendentsiyalar va global biznes landshaftidagi o'zgarishlar asosida rejani muntazam ravishda ko'rib chiqing va yangilang. Ushbu keng qamrovli rejaga rioya qilish orqali korxonalar tashqi iqtisodiy faoliyatni samarali boshqarishi va kuchli xalqaro ishtirokini o'rnatishi mumkin.
Albatta, tashqi iqtisodiy faoliyatni boshqarishga qaratilgan biznes-reja uchun kuchli kirish va xulosani ishlab chiqish ohangni belgilash va asosiy fikrlarni umumlashtirish uchun juda muhimdir. Kirish va xulosani qanday tuzish mumkinligiga misol keltiramiz:
Xulosa:
Jahon iqtisodiyotining o‘zaro bog‘liqligi kuchayib borayotgan bir sharoitda tashqi iqtisodiy faoliyatni samarali boshqarish korxonaning xalqaro bozordagi muvaffaqiyatining hal qiluvchi omili sifatida namoyon bo‘lmoqda. Strategik chora-tadbirlarni puxtalik bilan amalga oshirish, jumladan, bozorni keng qamrovli o'rganish, xavflarni sinchkovlik bilan boshqarish, global muvofiqlik standartlariga rioya qilish va strategik ittifoqlarni o'stirish orqali korxonalar nafaqat tashqi iqtisodiy faoliyatning murakkabliklarini yo'lga qo'yishlari, balki mavjud bo'lgan ko'plab imkoniyatlardan ham foydalanishlari mumkin. global landshaft. Bozor tendentsiyalariga moslashish, moslashuvchanlik madaniyatini rivojlantirish va ilg'or texnologiyalarni integratsiyalash orqali korxonalar o'zlarini xalqaro maydonda mustahkam o'yinchilar sifatida ko'rsatishlari mumkin. Ushbu keng qamrovli biznes-rejani qabul qilish barqaror o'sish, bozor barqarorligini oshirish va xalqaro savdoning dinamik dunyosida mustahkam global iz o'tkazish yo'lidagi asosiy qadam bo'lib xizmat qiladi.
|
