Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi
Toshkent Axborot Texnologiyalari Uniniversiteti
Telekommuinkatsiya texnologiyalari fakulteti
411-20 guruh Abduxakimov Shohruh
Telekommunikatsiya tarmoqlarini boshqarish fanidan
7-8-9 Labaratoriya ish vazifalari
2024-Toshkent
7-Laboratoriya ishi
Mavzu: Mahalliy hisoblash tarmoqlarini marshrutizatorlar asosida birlashtirish
va statik marshrutlashdan foydalanish
Ishdan maqsad: Mahalliy hisoblash tarmoqlarini marshrutizatorlar asosida birlashtirish va statik marshrutlarni sozlash bo’yicha ko’nikmalarni hosil qilish.
5-Variant
Nazariy qism
Ushbu laboratoriya ishini bajarishda quyidagi vazifalar bajariladi:
- R1, R2, R3,R4,R5 marshrutizatorlar va LSW1, LSW2, LSW3,LSW4, LSW5 kommutatorlar interfeyslarini ko’rsatilganidek sozlab va tekshiriladi;
- Interfeys va IP manzil yordamida keyingi sakrash sifatida statik marshrutni sozlanadi;
- Statik marshrutning ishlashini tekshiriladi;
- Standart marshrut yordamida mahalliy va tashqi tarmoqlar o’rtasidagi munosabatlarni amalga oshirish;
- Marshrutizatorda zaxira statik marshrutni o’rnatish va yuqoridagi barcha buyruqlrni amalda sinab ko’rish va organish.
Varyantga asosan quidagi tapalogiada sinab ko’ramiz (7.1-7.2-rasm):
7.1-rasm
7.2-rasm
1.Asosiy tizim sozlamalari va IP manzillarni sozlash. R1, R2, R3, R4 va R5 uchun qurilma nomlari va interfeyslarga tarmoq IP manzillari sozlanadi.
R1 ni sozlash va natijasi. 7.3-rasm
R2-R3 larni sozlash va natijasi. 7.4-rasm
R4-R5 larni sozlash va natijasi. 7.5-rasm
LSW1.LSW2.LSW3.LSW4.LSW5 kommutatorLARNIni sozlash:
7.6- Rasm
R1,R2,R3,R4,R5 lar uchun mashrut belgilashni sozlash:
7.7-Rrasm
Qoshimcha Mashrut tuzush:
7.8-Rasm
Mashrut tog’ri tuzilganini bilish uchun “ping” buyrug’I orqali signal jonatib ko’ramiz
7.9-Rasm
8-Laboratoriya ishi
Mavzu: RIP protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o‘rganish
Ishdan maqsad: RIP protokolini sozlash va uning ishlash prinsipi bo’yicha amaliy ko„nikmalar hosil qilish.
5-Variant
Nazariy qism
RIP (Routing Information Protocol) eng oddiy marshrutlash protokollaridan biridir. Undan kichik kompyuter tarmoqlarida foydalaniladi, u marshrutizatorlarga qo’shni marshrutizatorlardan marshrutlash ma’lumotlarini (hopdagi yo’nalish va diapazon) dinamik ravishda yangilash imkonini beradi. RIP marshrutlash algoritmi (Bellman-Ford algoritmi) birinchi marta 1969 yilda ARPANET uchun asos sifatida ishlab chiqilgan. 1993-1998 yillarda RIP-2 protokoli (RFC 2453) ishlab chiqildi, bu RIP protokolining kengaytirilgan versiyasi bo’lib, RIP xabarlarida qo’shimcha marshrutlash ma’lumotlarini taqdim etadi va xavfsizlik darajasini oshiradi. IPv6 protokolini qo’llab-quvvatlashs uchun RIPng versiyasi ishlab chiqilgan.
Ishni bajarish tartibi
Qurilmalar interfeyslarini 8.1-rasmda ko’rsatilganidek sozlang va tekshiring.
8.1- rasm. Tadqiqot qilinayotgan tarmoq topologiyasi
Asosiy tizim sozlamalari va IP manzillarni sozlash. R1, R2,R3,R4 va R5 uchun qurilma nomlari va interfeyslarga tarmoq IP manzillari beriladi.
R1,R2,R3,R4 va R5 marshrutizatorini sozlash quyidagicha amalga oshiriladi.8.2-rasm
8.2-rasm. R1,R2,R3,R4 va R5 marshrutizatorini sozlash.
R1, R2, R3,R4,R5 marshrutizatorlarda RIPv2 protokoli va tarmoq segmentlari sozlanadi. 8.3-8.4-8.5-Rasmlar.
R1 marshrutizatorini sozlash 8.3-Rasm
R2-R3 marshrutizatorini sozlash 8.4-Rasm
R4-R5 marshrutizatorini sozlash 8.5-Rasm
R1, R2, R3, R4 va R5 marshrutizatorlarning marshrutlash jadvallarini ko’rish uchun “display ip routing-table” buyrug’idan foydalaniladi. Misol tariqasida R1 marshrutizatoridagi marshrutlash jadvali 8.6- rasmda keltirilgan.
9-Laboratoriya ishi
Mavzu: OSPF protokolini sozlash va uning ishlash prinsipini o‘rganish
Ishdan maqsad: OSPF protokolini sozlash va uning ishlash prinsipi bo’yicha amaliy ko’nikmalar hosil qilish.
5-Variant
Nazariy qism
OSPF (Open Shortest Path First) – link-state texnologiyasiga asoslangan va qisqa yo’lni topish uchun Dijkstra algoritmidan foydalanib, dinamik marshrutlash protokoli. OSPF protokoli IETF tomonidan 1988 yilda ishlab chiqilgan. Protokolning eng so’nggi versiyasi QRM 2328 (1998) da keltirilgan. OSPF - bu Ichki Gateway Protokoli (IGP). OSPF protokoli avtonom tizimning marshrutizatorlari o’rtasida mavjud marshrutlar haqida ma’lumot tarqatadi.
Ishni bajarish tartibi
9.1-rasmda ko’rsatilgan topologiya bo’yicha R1, R2, R3, R4,R5 marshrutizatorlarni sozlang.
9.1- rasm. Tadqiqot qilinayotgan tarmoq topologiyasi
Birinchi navbatda hamma marshrutizatorlarga nom va har bir tarmoq interfeyslariga IP manzil beriladi.
9.2-Rasmlarda sozlash
9.3-rasmlarda ospf ni sozlash
Endi Internetga chiqish uchun R1 marshrutizatorda statik IP ni sozlanadi.
R4 marshrutizatorga nom va har bir tarmoq interfeyslariga IP beriladi
Statik IP ni sozlash quyidagicha amalga oshiriladi.
Marshrut yo„llarini ko„rish uchun “tracert” buyrug’idan foydalaniladi. Marshrutlar o„rtasidagi aloqa natijasi 9.2- rasmda keltirilgan.
|
