Tema: Microsort Access programmasında sorawlar jaratıw.
Joba:
1. Maǵlıwmatlar bazasında sorawlar jaratıw.
2. Forma shólkemlestiriw.
Microsort Access programmasında bir neshe Zapros lar yaǵnıy sorawlar jaratıw.
Zapros (Soraw)lar shólkemlestiriw-Berilgenler bazasına kirisiw ushın “Soraw” den paydalanıladı. Bul process Berilgenler bazası túńliginiń Zapros “Soraw” bóliminde jaratıw tuymesin basıw menen baslanadı hám ekranda tómendegi baylanıs túńligi payda boladı. Berilgenler bazası ga kirisiw ushın Zapros “Soraw” dúziwdiń bir qatar usılları usınıs etiledi:
Konstruktor - ǵárezsiz túrde jańa sorawlar dúziw.
Prostoy zapros -(ápiwayı soraw) ámeldegi anıq maydanlardı tańlap alıw jolı menen sorawlar dúziw.
Perekrestno'y zapros-(salıstırıwiy soraw) berilgenler bazasında ámeldegi bolǵan bir neshe keste hám sorawlardı chatishmasidan jańa sorawlar jaratıw.
Povtoryayuhiesya zapisi -(tákirarlanıwshı jazıwlar ) kestede yamasa sorawlarda tákirarlanıwshı jazıwlardı izlep tabıw ushın sorawlar dúziw.
Zapisi bóz podchinenno'x- (baylanıspaǵan jazıwlar ) ámeldegi kestege uyqas kelmaytuǵın jazıwlardı izlep tabıw ushın sorawlar dúziw.
Hullas, Zapros “Soraw” járdeminde tiykarǵı Berilgenler bazasınan juwmaqlawshı keste shólkemlestiriw jáne onı qayta islew múmkinshiligi payda boladı. Zapros
“Soraw” menen islegende maǵlıwmatlardı saralaw, jıynash, ajıratıw, ózgertiw múmkin. Biraq bul ámel da orınlanǵanda tiykarǵı Berilgenler bazasında hechqanday ózgertiw júz bolmaydı. Bunnan tısqarı, Zapros “Soraw” járdeminde “nátiyjelerdi esaplaw”, orta arifmetik ma`nisin tabıw, jıyındı payda etiw yamasa qandayda bir maydan ústinde matematikalıq ámeller orınlaw múmkin.
Berilgenler bazasında ajıratıw ushın “ Soraw”- Zapros payda etiwdiń túrleri kóp, biraq eń kóp qollanılatuǵını Zapros na vo'borku (tańlawdı quraytuǵın soraw ) Accessde “Soraw” shólkemlestiriwdiń 3 usılı ámeldegi: avtomatikalıq túrde, qolda hám master járdeminde.
Zapros “ Soraw” shólkemlestiriw ushın arnawlı SQL tili ámeldegi, biraq bul tilde islew talay quramalı, sol sebepli de Accessde arnawlı “Úlgili soraw blanki” tashkil etilgen. Bunda Zapros “ Soraw” elementlerin túńlikleraro tasıw arqalı ámelge asırıw múmkin. Berilgenler bazasına Zapros “ Soraw” menen kirisiw «Sazdat'» sazdat tuymesin basıw menen ámelge asıriladı. Onıń baylanıs túńligi «Novo'y zapros». Ol jaǵdayda “Konstruktor” jaǵdayında jumıs júritiledi, sonda berilgenler bazası strukturasınan kerekli keste jáne onıń maydanları Zapros
“ Soraw” boyınsha saylanadı, keste tańlaw «Dobavlenie tablits» baylanıs túńliginde júz boladı.
Bunda berilgenler bazasındaǵı barlıq kesteler kestesi ajıratılǵan kesteler blankınıń joqarı bólegine Dobavit', dobavit (qosıw ) tuymesin basıw menen ámelge asıriladı.
Úlgili Zapros “ Soraw” qaǵazın (blankasini) toltırıw - Úlgili qaǵaz blanka 2 panelden ibarat boladı, joqarı bóleginde Zapros “ Soraw” ga tiykarlanatuǵın kesteler kestesi dúzilgen boladı. Tómen bóleginde bolsa Zapros “ Soraw” strukturası boyınsha dúziletuǵın juwmaqlawshı keste óz sawleleniwin tapqan boladı. Blankaning maydan jazılatuǵın júzesinde kesteden kerekli maydan atları ajıratıp ótkeriledi. Keste atı kerekli qatarǵa maydanlardı kóshiriw processinde avtomatikalıq tárzde jazıladı.
“Saralaw” degen qatarda “tıshqancha” tuymesi bosilsa, qandayda bir maydan daǵı maǵlıwmatlar saralanadı, Zapros “ Soraw” blankında usloviya otbora (tańlaw shárti) qatarı ámeldegi bolıp, ol jaǵdayda nátiyjeli kesteni qaniqtiradigan shárt kriteryası jaylasqan boladı. Zapros vid “ Soraw” vid tuymesin basıw menen juwmaqlawshı keste payda boladı, juwmaqlawshı kesteden shıǵıw ushın “vid” vid tuymesin taǵı bir bar basıw kerek boladı.
Bul processler ushın qoyındaǵı keste tiykarında jumıs alıp barıladı.
Parametrler boyınsha “Soraw” dúziw- bazan paydalanıwshı berilgenler bazasınan arnawlı bir parametrler boyınsha maǵlıwmatlarǵa mútájlik bilinedi, áne sonday jaǵdaylarda Zapros “Soraw” ni parametrler boyınsha shólkemlestiriw kerek boladı.
Sonday maqset qoyılǵanda SQL tiliniń arnawlı buyrıǵı LIKE [... ] arqalı
Zapros “Soraw” ni shólkemlestiriw múmkin, kvadrat qawıs ishinde paydalanıwshı ushın ihtiyoriy tekst kirgiziw mólsherlengen boladı.
Mısalı, LIKE [mamlakat atınıń kiriting], bul buyrıqtı uslovie otbora (tańlaw shárti) jazılǵan qatarǵa jaylastırıw kerek boladı, Zapros “Soraw” jumısqa túsirilgach, baylanıs túńligi ashılıp paydalanıwshı ushın parametr kirgiziw múmkinshiligi payda boladı.
Sorawda esaplaw procesi- juwmaqlawshı kestede basqa maydanlar boyınsha esaplawdı shólkemlestiriw
Nátiyjeleri jazılatuǵın maydan esap maydanı dep ataladı, bunday maydan atı ornına esaplaw formulası hám kvadrat qawıs jazıladı, bul processni klaviaturanıń ShiftQF12 tuymesin basıw menen de orınlaw múmkin.
Bunda járdemshi oblast' vvoda (kirgiziw aymaǵı ) baylanıs túńligi ashılıp, ol jaǵdayda uzın formulalardı da kirgiziw múmkinshiligi ashıladı, bazan esaplaw maydanın saralaw maydanı da qılıw múmkin. Esaplawdı quraytuǵın Zapros da úlgili soraw blankında óz hákisin tabadı. Bunda maydan atı ornına formula jazıladı. Formulaǵa kvadrat qawıs ishinde esaplanatuǵın maydan atı da kiritiledi. Biraq torgina maydanǵa uzın formulalardı kiritip bolmaydı. Ol halda ShiftQF2 tuymesheni bossak, sonda járdemshi baylanıs túńligi payda boladı hám qálegen uzınlıqtaǵı formulalardı kirgiziw múmkinshiligi payda boladı.
Juwmaqlawshı Soraw dúziw texnologiyası - Sorawlar tekǵana kerekli maǵlıwmattı alıw jáne onı islew ushın, bálki juwmaqlawshı esaplawlar shólkemlestiriw imkaniyatın da beredi. Mısalı, qanday da jazıw (qatar) lar toparı boyınsha orta arifmetik ma`nisin yamasa jıyındısın tabıw kerek bolsın, bunday halda da úlgili sorov blankı járdeminde jumıs atqarıladı, biraq jazıwlardı qandayda bir belgisine qaray bólek gruppalarǵa jıynash talap etiledi hám bunda gruppalaw degen járdemshi qatar payda boladı. Bul qatardı úlgili blankaga kirgiziw ushın ásbaplar panelindegi Σga kursordı keltirip << tıshqancha>> shep tuymesin basıw kerek.
Ózgertiwler <>dı dúziw- Avtomatikalıq túrde jańa keste dúziwde yamasa esaplaw nátiyjeleri tiykarında keste payda etiwde waqtınshalıq juwmaqlawshı keste dúziledi jáne bul kesteden jańasın payda etiwde yamasa ózgertiwde paydalanıladı.
Bul jaǵdayda <>di ózgertiwdiń bir neshe usılları ámeldegi:
- jadval dúziw sorawı,
- jadval quramındaǵı maǵlıwmatlardı jańalaw sorawı,
- yozuvlarni kirgiziw sorawı,
- yozuvlarni joytıw sorawı.
Onıń ushın Zapros usınısnaması daǵı Sazdat' buyrıǵı menen Konstruktor tártibinde jumıs júritiledi.
Forma shólkemlestiriw- maǵlıwmatlardı kirgiziw ushın kerekli maydanǵa iye bolǵan electron blank forma dep ataladı, forma shólkemlestiriw berilgenler baza túńliginiń
Forma (Forma) bóliminde Sazdat' (Sazdat) tuymesin basıw menen baslanadı hám ekranda qoyındaǵı baylanıs túńligi payda boladı.
Ekranda payda bolǵan baylanıs túńliginde jańa forma dúziwdiń bir qatar usılların kórip shıǵıwımız múmkin.
• Konstruktor - (Konstruktor) ǵárezsiz túrde jańa forma dúziw.
• Master form- (Forma ustası) saylanǵan maydanlar tiykarında avtomatikalıq túrde formalar dúziw
• Avtoforma: B- stolbets- (ústin kórinisinde) maydanlardı avtomatikalıq túrde bir ústinge jaylastırǵan halda formalar dúziw;
• Avtoforma: Lentochnaya- (lentasimon) - maydanlardı avtomatikalıq túrde lentasimon jaylastırılǵan halda formalar dúziw;
• Avtoforma: Tablichnaya- (kesteli) maydanlardı avtomatikalıq túrde kesteler kórinisinde dúziw;
• Diogramma- diogrammalar kórinisinde formalar dúziw;
• Jámlewshi kesteler-Excel kesteleri menen salıstırıw usılınan paydalanıp formalar dúziw;
Formalardı dúziw ushın onı quraytuǵın usıllardan biri tańlap alınǵannan keyin, baylanıs túńliginiń tómengi bóleginde forma tuziluvchi keste yamasa soraw atı kórsetiledi, ekenin aytıw kerek forma tiykarlanıp basqarıw elementlerinen ibarat bolıp, onıń sırtqı kórinisi sol basqarıw elementlerin rejeli jaylastırıwǵa baylanıslı boladı. Sol sebepli de formanı avtomatikalıq túrde shólkemlestiriw avtoforma buyrıǵı járdeminde ámelge asırılıwı maqsetke muwapıq boladı.
Avtoforma berilgenler bazası túńliginde “Sazdat'” tuymesin basıw menen “Novaya forma” baylanıs túńligin ashıw menen baslanadı. Odan kerekli soraw yamasa kesteni tańlap tıshqansha shep tuymesin avtoforma túrlerinen biri ústinde 2 ret basıwdı ámelge asırıw kerek.
Master járdeminde forma shólkemlestiriw bolsa 4 basqıshdan ibarat boladı :
• formaga kirgiziw múmkin bolǵan maydanlardı tańlaw ;
• formaning sırtqı kórinisin tańlaw ;
• formaning fon suwretin tańlaw ;
• forma atınıń beriw;
Forma strukturasınıń ózi de 3 bólekten ibarat :
• forma bası ;
• ma'lumotlar beriletuǵın jay;
• eslatmalar qatarı
Basqarıw elementleri tiykarlanıp maǵlıwmatlar beriletuǵın orında kórsetilgen boladı. Basqarıw elementleri tagida suwrettiń fonı jaylasıp, ol formanıń jumısshı maydanın ańlatadı, tıshqanshanı jıljıtıw menen bul ólshem ózgertiriledi. Sonı eskertiw kerekki, bazan maydan atı menen maǵlıwmatlar jaylasatuǵın aralıqqa nadpis' (jazıw ) kirgiziw múmkin.
Jazıwlar shólkemlestiriw- Elementler panelinde arnawlı basqarıw elementleri ámeldegi bolıp, oǵan hám formaǵa uyqas tekstler ramkasın payda etiw múmkin. Tekst kiritilgende onı formatlawdıń hájeti joq tekst kiritilgach, Enter tuymesi basıladı basqarıw elementin formatlawda aldın onı ajıratıw kerek keyininen vo'bor ob'ekta (obiektti tanlsh) ásbapınan paydalanamız. Basqarıw elementin ajratganda onıń átirapında 8 markerli ramka payda boladı, shegaraların qózǵaw menen ramkanı qısıw hám sozıw múmkin boladı, ramkanıń shep táreptegi joqarı markeri bólek áhmiyetke iyelik etiw.
|
