Texnologiya darslarida shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim
texnologiyalaridan foydalanish
Zilola Durdimurotovna Rasulova
Buxoro davlat universiteti
Annotatsiya:
Mazkur
maqolada
shaxsga
yo‘naltirilgan
ta’lim
texnologiyalarining mazmuni,
undan foydalanib, texnologiya darsida o‘quvchi
shaxsini rivojlantirishning pedagogik shart-sharoitlari ochib berilgan. Shaxsga
yonaltirilgan ta’lim asosida o‘quvchilarning intellektual va emotsional-motivatsion
rivojlanishi, bilim va kasbiy malakalar shakllanishi, talim jarayoniga qadriyat sifatida
yondashish
munosabatini taminlash, faollikni oshirish, oz-ozini anglash va
mustaqilligini shakllantirish kabi masalalar yoritilgan.
Kalit so‘zlar: Shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim, ijodiy va tanqidiy fikrlash, bilim va
kasbiy malaka, interfaol ta’lim, tajriba, samaradorlik.
Use of individual educational technologies in technology
lessons
Zilola Durdimurotovna Rasulova
Bukhara
State University
Abstract: This article describes the content of person-centered learning
technologies, the pedagogical conditions for the development of the student's
personality in the technology lesson using it. On the basis of person-centered
education, issues such as intellectual and emotional-motivational development of
students, the formation of knowledge and professional skills, ensuring a value-based
approach to the learning process, increasing activity,
self-awareness and
independence are covered.
Keywords: person-centered education, creative and critical thinking, knowledge
and professional skills, interactive education, experience, efficiency.
KIRISH
Zamonaviy sharoitda ta’lim jarayonining barcha imkoniyatlariga ko‘ra shaxsni
rivojlantirish, ijtimoiylashtirish va unda mustaqil, tanqidiy, ijodiy fikrlash
qobiliyatlarini tarbiyalashga yo‘naltirilishi talab qilinmoqda. O‘zida
ana shu
imkoniyatlarni namoyon eta olgan ta’lim shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim deb
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
October 2021 / Volume 2 Issue 10
www.openscience.uz
470
nomlanadi. Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim texnologiyalarini texnologiya fanida
qo’llash juda samarali natija beradi.
Shu boisdan texnologiya darslarida shaxsga yo’naltirilgan ta’lim texnologiyalari
- o‘quvchining fikrlash va harakat strategiyasini inobatga olgan holda uning shaxsi,
o‘ziga xos xususiyatlari, qobiliyatini rivojlantirishga yo‘naltiradi. Bu ta’lim o‘qitish
muhitining o‘quvchi imkoniyatlariga moslashtirilishini nazarda tutadi. Unga ko‘ra
ta’lim muhiti, pedagogik shart-sharoitlar, ta’lim hamda tarbiya jarayonini to‘laligicha
o‘quvchining shaxsiy imkoniyatlarini ro‘yobga chiqarish, qobiliyatini rivojlantirish,
shaxs sifatida kamolotga yetishini ta’minlash, tafakkuri va dunyoqarashini boyitishni
nazarda tutadi. Shaxsga yo‘naltirilgan ta’limning o‘ziga xos jihati ta’lim
oluvchi
shaxsini tan olish, uni har tomonlama rivojlantirish uchun qulay, zarur muhitni
yaratishdan iboratdir. Texnologiya fani o‘quv jarayonlarida bu turdagi ta’lim
o‘quvchilarda mustaqillik, ijodkorlik,
tashabbuskorlik, javobgarlik kabi sifatlar,
shuningdek, mustaqil, ijodiy va tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini tarbiyalashga xizmat
qiladi. Bu turdagi ta’limni tashkil etishda pedagoglardan har bir o‘quvchi imkon
qadar individual yondashishni, uning shaxsini hurmat qilishni, unga ishonch
bildirishni taqozo etiladi.
Qolaversa, shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim o‘qitish
jarayonining ishtirokchilari pedagog-o‘quvchi yoki o‘quvchi-o‘quvchi, o‘quvchilar
guruhi, o‘quvchi - o‘quvchilar jamoasi tarzida o‘zaro hamkorlikda bilim olish, shaxs
sifatida kamol toptirish uchun qulay pedagogik sharoitni yaratish zaruriyatini
ifodalaydi.
ASOSIY QISM
Shaxsga yonaltirilgan texnologiya asosida o‘quvchilarning intellektual va
emotsional-motivatsion rivojlanishi, bilim va kasbiy malakalar shakllanishi, talim
jarayoniga qadriyat sifatida yondashish munosabatini taminlash, faollikni oshirish,
oz-ozini anglash va mustaqilligini shakllantirish yotadi.
O‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’lim - o‘quvchi shaxsiy imkoniyatlariga
moslashtirilgan pedagogik muhitni hamda ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etishni
nazarda tutadi. Bu texnologiyada kommunikativ metodlardan keng foydalaniladi,
ularning ayrim asosiy belgilarini qarab chiqamiz:
1. Har bir o‘quvchiga buyuk shaxsdek qarash, uni hurmat qilish, uni tushunish,
qabul qilish, unga ishonish.
2. Ta’limning shunday muhitini yaratish kerakki, unda o‘quvchi o‘zini shaxs deb
sezsin, unga bo‘lgan e’tiborni tuysin.
3. Bolaga tazyiq o‘tkazmaslik hamda uning kamchiligini bo‘rttirmaslik;
bilimlarni o‘zlashtirmasligi, o‘zini yomon tutishi sabablarini aniqlash va ularni
bolaning shaxsiyatiga zarar yetkazmaydigan tarzda
bartaraf etish;
4. Ta’limda muvaffaqiyat muhitini tashkil etish, bolaga o‘qishda muvaffaqiyat
qozonishga yordam berish, uning o‘z kuchi va iqtidoriga ishonchini orttirish.
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
October 2021 / Volume 2 Issue 10
www.openscience.uz
471
O‘quvchiga atrofdagilarning har biri o‘zi kabi ekanligini anglatish, unda jamoaga
aloqadorlik hissini rivojlantirish.
5. O‘quvchining
hurmati va ishonchini qozonish, o‘ziga ham shaxs nuqtai
nazaridan qarash. Kasb - hunar kollejining o‘quvchi shaxsiga yo‘naltirilgan ta’limni
amalga oshirish faoliyatida bolalarning kognitiv (aqliy), kommunikativ (nutq-
muloqotchanlik), ijitmoiy-hissiy va jismoniy rivojlanishiga sharoit yaratilishini
ta’minlash juda muhimdir.
