Texnologiyada kataliz ahamiyati




Download 25.03 Kb.
bet1/5
Sana31.10.2023
Hajmi25.03 Kb.
#91769
  1   2   3   4   5
Bog'liq
4-ma\'ruza
BMI97 2003, 1, Navoiy Davlat Konchilik va Texnologiyalari Unversiteti Konchilik, Сайидова Ш.Т. диплом иши (2), MO\'A KUNDALIK, 6b9de14d-fce6-460d-84bb-eb887b3ebb7b

Texnologiyada kataliz ahamiyati
Arrenius tenglamasi Bolgeman tenglamasini shaklini eslatadi. Molekulalar ta’sirlanishi natijasida qandaydir energiya Ea hosil qiladi. Agar molekulalar doimo reaksiyaga kirishishi qobilyatiga ega bo’lishi holatida bo’lsa sekin ketadigan reaksiyalarni yuzaga kelishini tushuntirish qiyin. Ular chunki to’qnashuv chastatasi yuqori bo’ladi .Kislota asoslarining neytrallanish reaksiyalarining tezligi va boshqa reaksiyalarning tezligi.
Masalan:
Fluoressensiyani o’chirish tezligi faqat chegaralangan bir-biriga yo’naltirilgan reksiyaga kiradigan molekulalar o’rtasida diffuziya yuz beradi .Umuman olganda molekulalar ta’sirlashishi uchun ular aktivlangan bo’lishi kerak. Aktivlanish energiyasi qancha ko’p bo’lsa molekulalar o’rtasida to’qnashuvlar kam bo’ladi. Agar energiya etarli darajada bo’lsa berilgan temperaturada reksiya shunga tez boradi .
Oddiy reksiya. AB da juda kam vaqtda mavjud bo’ladigan aktivlangan kompleks x* quyidagiga ega bo’ladi.
Ax*B
Aktivlangan kompleks - faqatgina oraliq mahsulot emasu ko’pchilik kimyoviy reaksiyalarda yuzaga keladigan oraliq moddaga o’xshaydi. Ajratish yoki xosil bo’lish jarayonida ularning bitta bog’I ishtirok etadigan molekuladir.
Aktivlangan kompleksning tabiati kimyo reaksiya tezligining absalyut nazariyasidagi keyin ko’rib chiqiladi.
A moddaning B moddaga aylanishi uchun x….. xolatiga aktivlantirish zarur. Xududi B moddaning aylanishidagidek to’g’ri va teskari reaksiyalar oraliq struqtura orqali o’tadi .
Agar AB yo`nalishda bog’da reaksiya borsa x….. unda parchalanish jarayonida xosil bo’ladigan va BA reaksiyada u xosil bo’lishi jarayonida mavjud bo’ladi.
To’g’ri va teskari reaksiyalar x* aktivlangan kompleks orqali o’tadi. Bu rasmdagi E1a dan ko’rinib turibdi .( E1a teskari reaksiyaning energiya aktivligi ). E1a Ea (to’g’ri reaksiyaningenergiya aktivligi )dan katta bo’lishi kerak.
Teskari reaksiyaning energiya aktivligi – E1a
Ea (to’g’ri reaksiyaning energiya aktivligi va ) U yig’indisiga teng.
E1a = Ea+U
BA endotermik qaytar reaksiya (ya’niU musbat)

Download 25.03 Kb.
  1   2   3   4   5




Download 25.03 Kb.