Bog'liq Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari u
Fazaviy manipulyatsiyalash. Zamonaviy raqamli mobil
radioaloqa tizimlarida M-lik fazaviy manipulyatsiyalash (ikkilik,
4-sathli va h.k.) tizimlari qo‘llaniladi.
Fazaviy modulyatsiyalashda radiosignal fazasining oniy
qiymati
modulyatsiyalanmagan
tashuvchi
tebranish
fazasidan
modulyatsiyalovchi signal oniy qiymatiga bog‘liq bo‘lgan qiymatga
og‘adi:
s [
t, u (
t )]
= A∙cos {
2nf 0 t + φ [
u (
t )]}
= Re [
A∙exp {
jφ [
u (
t )]}
exp {
j2nf 0 t }]
(1.4)
Bu ifodadan kelib chiqadiki,
u (
t ) modulyatsiyalovchi signalda bo‘lgan
uzatiladigan ma’lumotlar
s [
t, u (
t )] uzatiladigan signalning kompleks
og‘masiga kodlangan:
Á (
t )
= A∙exp {
jφ [
u (
t )]} (1.5)
Kompleks og‘ma tushunchasi raqamli aloqa ham nazariyasi, ham
texnikasi uchun juda muhim hisoblanadi va sezilarli rolni o‘ynaydi.
Raqamli
fazaviy
modulyatsiyalashda
tashuvchi
modulyatsiyalanmagan tashuvchi tebranish joriy fazasidan turli
qiymatlar yakuniy soniga farq qilishi mumkin. Ikkilik fazaviy
manipulyatsiyalashda (FM-2) bunday qiymtlar sifatida odatda 0° va
180° tanlanadi. Zamonaviy aloqa tizimlarida ko‘pincha bitta kanal
simvolida uzatiladigan ma’lumotlarning birdaniga bir necha bitlarini
taqdim etish uchun fazaviy burchaklarning katta to‘plami ishlatiladi.
Masalan, ikkita bitlardan bo‘lishi mumkin ketma-ketliklar qiymatlarini
taqdim etish uchun to‘rtta turli xil 45°, 135°, – 45°, –135° fazaviy
51
burchaklar ishlatilishi mumkin (FM-4 tizimi). Uch bitli so‘zning
bo‘lishi mumkin qiymatlarini to‘rtta bitli so‘zning sakkizta turli
fazaviy burchaklaridan guruh (FM-8 tizimi) – 16 ta fazaviy
burchaklardan guruh bilan (FM-16 tizimi) va h.k. taqdim etish
mumkin.
