|
International Multidisciplinary ConferenceBog'liq biologiya kerakInternational Multidisciplinary Conference
Hosted from Manchester, England
https://conferencea.org 25
th
May 2022
140
bugungi kunning dolzarb muammolaridan biri sanaladi.Biologiya o'quv fanini o'qitishda axborot
texnologiyalaridan foydalanish quyidagi didaktik maqsadlarni amalga oshirishga zamin tayyorlaydi:
1. Axborot texnologiyalari biologiyani o'qitishda ko'zda tutiladigan ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi
maqsadlarni amalga oshirish imkonini beradigan o'quv materialini yig'ish, saralash, unga didaktik ishlov
berish, tarqatish va ta’lim jarayonida foydalanishga zamin yaratadi.
2. Har bir o'quvchida mavjud iqtidor, ehtiyoj, qiziqish va o'quv motivlariga mos holda tahsil olish
trayektoriyasi, tempini belgilash, zarur hollarda axborot dasturlaridan takroran foydalanish imkonini beradi.
3. Biologiya darslarining strukturasini tubdan o'zgartiradi, darsning borishi, xarakteri, o'quvchilarning bilish
faoliyatini obyekt-subyekt munosabatidan, subyekt-subyekt munosabatiga, ya’ni o'quvchilar o'quv
maqsadlariga erishish uchun pedagogik jarayonning faol ishtirokchisiga aylantiradi.
4. O'quvchilarda mustaqil, ijodiy, mantiqiy va tizimli fikr yuritish ko'nikmalarini rivojlantirishga zamin
tayyorlaydi.
5. O'quv yurtida amalga oshirish imkoni bo'lmagan hollar (kerakli jihozlar bo'lmagan, o'tkaziladigan tajribalar
o'quvchilar sog'ligi uchun zararli, uzoq davom etadigan, ishlab chiqarish korxonalarining texnologiyalarini
o'rganish)da tajribalarni virtual namoyish qilish imkonini beradi.
6. O'quvchilarning ijodiy qobiliyatlarini o'stirish, o'quvchilarning o'quv bilish faoliyatini faollashtirish va
o'quv motivlarmi orttirishga zamin tayyorlaydi.
7. Ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini aniqlash maqsadida teskari aloqa, ya’ni qisqa muddat ichida
o'quvchilarning o'zlashtirgan bilim, ko'nikma va malakalarini aniqlash va baholash imkoniyati vujudga keladi.
Uzluksiz ta ’lim tizimida pedagogik faoliyat ko'rsatayotgan o'qituvchilaming oldidagi muhim vazifalardan biri
o'quvchilarning fan asoslarini o'zlashtirishga bo'lgan qiziqishlarini orttirish, mustaqil va ijodiy fikrlash
ko'nikmalarini rivojlantirish asnosida ularning barkamolligini ta’minlash sanaladi.[2]Ushbu muammolarni hal
etishda axborot texnologiyalarining mahsullari muhim ahamiyat kasb etadi.Axborot texnologiyalari
mahsullaridan foydalanilgan darslar axborotlarga boy, ko'rgazmali, interfaol bo'lib, vaqtdan unumli
foydalanish, har bir o'quvchining o'z tempi bo'yicha bilim olish, o'qituvchi esa, o'quvchilar bilan
tabaqalashtirilgan va individuallashtirilgan ta ’limni amalga oshirish imkoniyati vujudga keladi, shu bilan bir
qatorda o'qitishda natijalarini nazorat qilish va baholash uchun zamin yaratadi.Biologiya fani mazmunidagi
hujayra, to‘qima, kimyoviy element-laming molekula, atomning tuzilishi, modda va energiya almashinuvi,
fotosintez, oqsillar biosintezi, biotexnologiya va gen injeneriyasiga doir jarayonlarni o‘quvchilar bevosita
kuzatish imkoniyati bo'lmaydi, mazkur jarayonlarni vizual holatga aylantirish ko'zlangan natijani beradi.
Jumladan,
• o'quvchilarning hujayra, to'qima, kimyoviy elementlarning molekula, atomning tuzilishi, modda va energiya
almashinuvi, fotosintez, oqsillar biosintezi jarayoni haqida tasaw ur hosil qilish, abstraksiyalash va xotirada
saqlash imkonini bo'ladi;
• o'quvchilarning motivlari va o'zlashtirish darajasi e’tiborga olgan holda zarur hollarda takroran o'rganish va
o'quvchilarning bilimidagi bo'shliqlarni to'ldirish irrikonini beradi;
• biologik jarayonlarni animasiyalar tarzida virtuallashtirish o'quvchilar ko'rgazmali-obrazli fikr yuritish va
o'quv materialini to'liq o'zlashtirishga zamin tayyorlaydi;
• biologiya darsida animasiyalardan foydalanish darsning barcha
bosqichlarida o'quvchilarning bilish faoliyatini faollashtirishga olib keladi.
Biologiyani o'qitishda axborot texnologiyalarning quyidagi mahsullaridan foydalanish mumkin:
1. Har bir mavzu mazmuniga asosan ko'rgazmalilikni amalga oshirish, ya’ni taqdimot materiallari.
2. Biologik jarayonlaming animasiyasi.
3. Virtual laboratoriya va amaliy ishlar.
4. Ishlab chiqarish korxonalariga virtual ekskursiya.
5. Biologik jarayonlaming modellashtirilgan dasturi.
6. Biologik jarayonlaming ta ’limiy dasturlari.
7. O'quvchilarning mavzular bo'yicha o'zlashtirgan bilimlarini nazorat qilish va baholash uchun nazorat
dasturlari.
|
| |
