TECH-FEST-2022
International Multidisciplinary Conference
Hosted from Manchester, England
https://conferencea.org 25
th
May 2022
139
BIOLOGIYA FANINI O'QITISHDA AXBOROT
TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH.
Yuldasheva Ravza
Toshkent viloyati Olmaliq shahar 18-umumiy o'rta ta'lim maktabi biologiya fani o'qituvchisi
Annotatsiya: Ushbu maqolada Biologiya fani o'qitish metodikasi,axborot texnologiyalari hamda Biologiya
fanini o'qitishda axborot texnologiyalaridan foydalanish haqida ma'lumotlar berilgan.
Kalit so'zlar: Biologiya, o'qitish metodikasi, pedagogika, axborot texnologiyalari, tarbiya, ta'lim.
Uzluksiz ta ’lim tizimida tashkil etiladigan o'qitish jarayonining samaradorligini
orttirish yuzasidan qabul
qilingan me’yoriy hujjatlarda pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish muhim vazifa sifatida
belgilangan. Darhaqiqat, axborotlar globallashgan davrda ta’lim-tarbiya jarayonida pedagogik va
axborot
texnologiyalaridan foydalangan holda o'qitish samaradorligini orttirish dolzarb muammo sanaladi.Tabiiy
fanlar, shu jumladan, biologiyani o'qitishda axborot texnologiyalardan foydalanish uchun biologiya ta’limi
mazmunining o'ziga xos xususiyatlarini e’tiborga olish zarur. Biologiyani o'qitishda axborot
texnologiyalaridan foydalanish orqali o'quvchilarning o'quv motivlarini rivojlantirish, tabaqalashtirilgan
ta’limni tashkil etish, o'quvchilarning o'zlashtirgan bilimlarini
nazorat qilish va baholash, lahsil
oluvclulanuug mustaqil va ijodiy izlanishlarini tashkil etish mumkin. Biologiyani o'qitishda foydalaniladigan
axborot texnologiyalari quyidagi vazifalarni bajaradi:
1. Ta’limiy vazifasi - o'quvchilarga o'rganiladigan mavzu bo'yicha asosiy va qo'shimcha materiallar, asosiy
tushuncha va ularning izohlari, turli jadvallar, diagramma, murakkab ilmiy va ishlab chiqarish xarakteridagi
tajribalar to'g'risida keng qamrovli bilim berish imkoniyati vujudga keladi.
2. O'quvchilarning o'quv faoliyatini yo‘naltirish vazifasi — o'quvchilar axborot texnologiyalari mahsullari
bo'lgan ta’lim beruvchi, modellashtirilgan va nazorat dasturlari, shuningdek, animasiyalar vositasida ishlash
barobarida, mazkur dasturlar o'quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish va boshqarishni ham o‘zida
mujassamlashtiradi, ya’ni O‘quvchilarni chuqur va mustahkam bilim olishga yo'naltiradi.[1]
3. Ko'rgazmalilik vazifasi — boshqa o'qitish
vositalaridan farq qilib, axborot texnologiyala; ’ mahsullari
bo'lgan animasiyalar o'quvchilar tom onidan biologiyaviy jarayonlarni harakat va dinamik tasvirlash
imkoniyati
mavjudligi sababli, o'qitish jarayonida o'rni beqiyos.
4. Nazorat vazifasi — biologiya ta ’limining barcha shakllari: dars, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari
darslarda, shuningdek, biologiya darsining barcha bosqichlarida o'quvchilarning o'zlashtirgan bilim, ko'nikma
va malakalarini nazorat qilish va baholash, nazoratning haqqoniyligi, muntazamliligi,
keng qamrovliligi,
takrorlanuvchanligini amalga oshiradi.
5. Rivojlantiruvchi vazifasi — o'quvchilarning o'zlashtirgan bilim, ko'nikma va malakalarini nazorat qilish
dasturlaridagi o'quv topshiriqlar-ning qiyinlik darajasiga ko'ra: reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va
ijodiy xarakterda bo'lishi o'quvchilarning topshiriqlam i bilimi, ehtiyoji va qiziqishiga mos holda keyingi
bosqich topshiriqlarini bajarish-ga bo'lgan intilishini orttiradi, fan asoslarini mustahkam o'zlashtirishiga zamin
yaratib shaxs sifatida rivojlanish imkoniyatini vujudga keltiradi.
6. Tarbiyaviy vazifasi — o'quvchilar axborot dasturlari bilan ishlashi natijasida o'quv
va aqliy mehnat
ko'nikmalarini rivojlantiriladi.
7. Ilmiy dunyoqarashni rivojlantirish vazifasi - tabiat va undagi obyektlami o'rganish 2 olam: makro va
mikroolamga ajratilib, biologiya fani o'zining mazmuniga ko'ra, aksar hollarda mikroolam: hujayra,
to'qimalarda boradigan jarayon, kimyoviy elementlarning molekula, atomning tuzilishi, masalan, modda va
energiya almashinuvi,
fotosintez, oqsillar biosintezi, biotexnologiya va gen injeneriyasiga doir o'quv
materiallarni animasiyalar orqali o'rganib, abstrakt tafakkuri va ilmiy dunyoqarash rivojlanadi va pirovard
natijada kengayadi.Biologiyani o'qitishda axborot texnologiyalarining yuqorida qayd etilgan vazifalarini
e ’tiborga olgan holda ta’lim-tarbiya jarayonida foydalanish yo'llarini belgilash
va amaliyotga joriy etish
