• 1990 йилдан буён ген терапияси синови ўтказилиб келинаётган баъзи касалликлар
  • Tibbiyot genomikasi




    Download 2.07 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet6/6
    Sana20.12.2023
    Hajmi2.07 Mb.
    #125395
    1   2   3   4   5   6
    Bog'liq
    23prez
    1701602438
    Ген терапияси
    Т/
    р
    Касалликлар
    Генотерапевтик
    препаратлар
    Нишон ҳужайралар
    1
    Оғир 
    комбинирланган 
    иммунодефицит 
    Аденозиндезаминаза Лимфоцитлар, суякнинг 
    илик ҳужайралари
    2
    Меланома
    Ўсма некроз фактори Инфильтрирланувчи ўсма
    лимфоцитлари,
    аутологик ҳужайра
    ўсмалари
    3
    Меланома, 
    глиобластома, 
    буйрак раки
    Интерлейкин-2
    Ўсманинг аутологик 
    ҳужайралари, ўсма 
    ҳужайраси
    4
    Гемофилия В
    Фактор IX
    Терининг аутологик 
    фибриобластлари
    1990 йилдан буён ген терапияси синови ўтказилиб келинаётган баъзи
    касалликлар


    Doug Brutlag 2011
    Олигонуклеотидлар асосида доривор
    воситаларининг ишлатилиши
    Ген терапиясининг кўпгина протоколларида ех vivo ва in vivo
    йўли билан инсон геномида йўқолиб қолган ёки дефект бўлиб
    қолган генларни тузатиб, оқсилларни функционал ҳолатига
    қайтаришга бағишланган. Лекин аниқланишича, инсоннинг кўпгина
    касалликлари
    (саратон,
    шамоллаш,
    вирусли
    ва
    паразитли
    инфекцияларда) аксинча баъзи бир нормал оқсилларнинг гипер
    (жуда кўп) ишлаб чиқариши билан боғлиқ бўлар экан. Бундай
    касалликларни даволашда ҳозирги кунда
    олигонуклеотидлар
    қўлланилиб келмоқда. Унча катта бўлмаган олигонуклеотид махсус
    тарзда геном ёки иРНК билан боғланиб, транскрипция ва
    трансляция жараёнини пасайтиради, шу билан бирга касалликка
    жавобгар
    оқсилнинг
    синтезини
    сусайтиради.
    Геном
    билан
    бирлашиб транскрипцияни сусайтирувчи олигонуклеотидларга
    «антиген» дейилади, иРНК билан бирлашадиган олигонуклеотидга
    «антимаъноли» дейилади.


    Doug Brutlag 2011
    Нишон гендаги транскрипция ва трансляция даржасини
    пасайтиришда шундай олигонуклеотидлар ишлатиладики, улар
    генларнинг экспрессиясини назорат қилувчи транскрипция
    фактори билан бирлашади. Специфик генларнинг фаоллигини
    тушириш учун баъзан ДНКга бирикувчи оқсиллар билан
    боғланувчи 2 занжирли олигонуклеотидлар ҳам ишлатилади.
    Бундан ташқари, маълум бир иРНК миқдорини пасайтириш учун
    табиий РНК кетма-кетлиги – рибозимлардан фойдаланилади.
    Улар ўз навбатида иРНК билан специфик боғланади, ҳамда
    уларни кесади.
    Келажакда
    олигонуклеотид
    асосда
    тайёрланган
    препарат
    воситаларини
    ишлатиш
    истиқболли
    ҳисобланиб,
    айниқса
    «антимаъноли» олигонуклеотидларнинг ишлатилишидан катта
    умидлар бор.


    Doug Brutlag 2011
    Ядрони кўчириб ўтказиш билан клонлар олиш
    1997 йил Ян Вилмут ва унинг
    ҳамкасблари қўй клонини
    реконструкция қилдилар ва 
    ДОЛЛИ исмли қўй клонини 
    яратдилар. ДОЛЛИ биринчи
    клонланган сутэмизувчи эди.
    Вилмут ва унинг ҳамкасблари
    Шотланд қоратумшуқ қўйлари
    тухум хужайрасига Дорсетт
    қўйлари сут безлари хужайраси
    ядросини трансплантация қилди.
    Тухум хужайра ядроси
    комбинацияси, бирлашиши ва
    хужайранинг бўлинишини
    рағбатлантириш электр энергияси
    ҳисобига амалга оширилди. 


    Doug Brutlag 2011
    Клонлари яратилган организмлар


    Doug Brutlag 2011
    Мамонтни клонлаш


    Doug Brutlag 2011
    2007 йил Сибирда музлаган мамонт 
    қолдиғи топилди


    Doug Brutlag 2011
    Намунадан ДНК ажратиб олинди. Ҳозирда 
    клонлаш жараёни олиб борилмоқда. ДНК 
    кучли парчаланганлиги учун клонлашда 
    муаммолар юзага келмоқда. 


    Doug Brutlag 2011
    Ген муҳандислиги йўли билан мамонт гени 
    киритилган фил боласи олинди.


    Doug Brutlag 2011

    Download 2.07 Mb.
    1   2   3   4   5   6




    Download 2.07 Mb.
    Pdf ko'rish