To‘la ichki qaytish. O‘qituvchi: Toshkent shahar Uchtepa tumani 287-maktab fizika fani o‘qituvchisi Xodjayeva Maxtuma Ziyatovna

Download 0,83 Mb.
Sana	15.02.2024
Hajmi	0,83 Mb.
	#157380

Bog'liq
9-sinf,4-chorak,1-mavzu. (1)

Mavzu:
To‘la ichki qaytish.
O‘qituvchi: Toshkent shahar Uchtepa tumani
287-maktab fizika fani o‘qituvchisi
Xodjayeva Maxtuma Ziyatovna.
9-sinf
Fizika

Yorug‘likning qaytish va sinish qonunlari

Tushgan nur, qaytgan nur va tushish nuqtasiga o‘tkazilgan perpendikulyar bir tekislikda yotadi.
Qaytish burchagi tushish burchagiga teng:

1. Tushgan nur, singan nur va ikki muhit chegarasiga nurning tushish nuqtasiga o‘tkazilgan perpendikulyar bir tekislikda yotadi.
2. Tushish burchagi sinusining sinish burchagi sinusiga nisbati ikki muhit uchun o‘zgarmas kattalikdir.

Yorug‘likning to‘la qaytishi

Shisha uchun va havo uchun bo‘lsa,

∙

da da ,

da

To‘la ichki qaytish

, ⁰

Sindirish ko‘rsatkichi katta bo‘lgan muhitdan sindirish ko‘rsatkichi kichik bo‘lgan muhitga yorug‘lik yo‘naltirilganda tushish burchagi ma’lum burchakdan katta bo‘lganda nur ikki muhit chegarasidan to‘la qaytadi.

Bu to‘la ichki qaytish hodisasi deyiladi.

Qo‘llanilishi

To‘la ichki qaytishdan yorug‘lik nurlarini biror yo‘nalishda burish yoki nurlar dastasini o‘rnini almashtirish uchun foydalaniladi.

Nur tolalar optikasi

To‘la ichki qaytish hodisasidan axborot texnologiyasida, aloqa tizimida, tibbiyotda va boshqa sohalarda keng foydalaniladi.

Masala

Havoga nisbatan toza suv, shisha va olmosning nur sindirish ko‘rsatkichlari 1,33; 1,5 va 2,42 ga teng. Shu moddalarning qaysi birida to‘la ichki qaytishning chegaraviy burchagi eng kichik?

Formula va yechish:

49⁰
42⁰
24⁰

Javob: olmosda to‘la ichki qaytishning chegaraviy burchagi eng kichik.
Berilgan:

To‘la ichki qaytish. O‘qituvchi: Toshkent shahar Uchtepa tumani 287-maktab fizika fani o‘qituvchisi Xodjayeva Maxtuma Ziyatovna

Yorug‘likning qaytish va sinish qonunlari

Yorug‘likning to‘la qaytishi

Shisha uchun va havo uchun bo‘lsa,

∙

da da ,

da

To‘la ichki qaytish

, ⁰

Sindirish ko‘rsatkichi katta bo‘lgan muhitdan sindirish ko‘rsatkichi kichik bo‘lgan muhitga yorug‘lik yo‘naltirilganda tushish burchagi ma’lum burchakdan katta bo‘lganda nur ikki muhit chegarasidan to‘la qaytadi.

Bu to‘la ichki qaytish hodisasi deyiladi.

Qo‘llanilishi

To‘la ichki qaytishdan yorug‘lik nurlarini biror yo‘nalishda burish yoki nurlar dastasini o‘rnini almashtirish uchun foydalaniladi.

Nur tolalar optikasi

Masala

Havoga nisbatan toza suv, shisha va olmosning nur sindirish ko‘rsatkichlari 1,33; 1,5 va 2,42 ga teng. Shu moddalarning qaysi birida to‘la ichki qaytishning chegaraviy burchagi eng kichik?

Formula va yechish:

Formula va yechish:

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar

1. Mavzuni o‘qish va savollarga javob yozish.(141-bet)

2. 26-mashqning 1-masalasini yechish.

To‘la ichki qaytish. O‘qituvchi: Toshkent shahar Uchtepa tumani 287-maktab fizika fani o‘qituvchisi Xodjayeva Maxtuma Ziyatovna