Amaliy mashg’ulot №1
Quymakorlik qotishmalarining suyuqlik
oquvchanligini aniqlash.
Toshkent - 2022
Amaliyotchi “Materialshunoslik va mashinasozlik”
kafedrasi katta oʼqtuvchisi Urazbaev Talgat Tileubaevich
Elektr pechlarida po’lat va chuyan ishlab chiqarish
Elektr pechlarda asosan yuqori sifatli po’latlar ishlab
chiqarilgani
uchun
ulardagi
ish
unumdorligining
nisbatan(konvertorlarga qaraganda) pastligi va mahsulot
tannarxining yuqoriligiga qaramay bu uslub po’lat
sanoatida
o’z o’rniga ega deyish mumkin. Hozirgi paytda ishlab
chiqarilayotgan po’latning 10% dan ortig’i ana shunday
pechlarda olinadi.
Bu pechlarning ustunligi
sifatida ularning oddiyligi, turli
muhitlarda va vakuumda(kosmosda) ishlay olishi,
haroratning
yuqoriligi va oson rostlanishi, arzon shixta materiallaridan
yuqori sifatli po’latlar olish
imkonini berishi kabilarni
ko’rsatish mumkin.
Ularning kamchiligiga esa jarayonnning davomiyligi (6-
7soat), ish unumdorligining pastligi(5-25t/soat), ko’p miqdorda
elektr energiyasini talab qilishi (600-950 ) kabilar kiradi.
Asosan quyidagi elektr pechlari ishlatiladi:
Индукцион печлар
Индукцион печь, бирламчи чулғам (индуктор) билан
тигелдан иборат. Индуктор мис найдан,
тигел эса
кислотавий ёки асосий ўтга чидамли материаллардан
тайёрланади. Индукцион печнинг тигелига шихта
материаллари солиниб, индукторга ўзгарувчан ток
берилади. Ток берилганда
тигелдаги металда ток
индукцияланади, ток энергияси эса иссиқликга айланади.
Натижада печда юқори температура ҳосил бўлиб, шихтани
суюқлантиради ва пўлат олиш жараёни тезлашади.
Индукцион печлар темир ўзакли ва ўзаксиз бўлиши
мумкин. Темир ўзакли индукцион печларда рангли металл
қотишмалари олинади. Юқори частотали индукцион
печлар кўп легирланган пўлат ва кам углеродли махсус
қотишмалар суюқлантириб олиш учун ишлатилади.
Уларнинг сиғими 10 кг дан 40 т гача бўлади.
