|
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti kiber huquq va kiber etika
|
| bet | 7/7 | | Sana | 25.04.2023 | | Hajmi | 101.16 Kb. | | #53614 |
Bog'liq 2 5206249697106207574 2 5330348473566896664, 1709371250, maktabgacha-yoshdagi-bolalarning-jismoniy-tarbiyasiRobototexnika sohasi
Ma’lumki, «robot» so’zi bizning tilimizga ilmiy fantastikadan kirib kelgan. Birinchi bor bu so’zni oltmish yil oldin taniqli chex fantast yozuvchisi Karel Chepek ishlatgan. Ammo «mexanik odamlar» undan oldinrok ham ma’lum edi. O’rta asrlarda inson iste’dodlariga ega bo’lgan musiqachi-qo’g’irchok yoki rassom-qo’g’irchoqlar paydo bo’lganligi ma’lum.
Kompyuter asri boshlanishi bilan insonni og’ir va zararli mehnatdan ozod etadigan robotlar paydo bo’ldi.
Ular garchi odam qiyofasida bo’lmasa-da, ko’plab funktsiyalarni (ishlarni) bajara oladilar. Masalan, uzdaewoo avto uzbekiston — Koreya qo’shma avtomobil’ korxonasida turli ishlarni bajaradigan robotlar keng qo’llanilmoqda.
Bugungi kunda robotlar mashinasozlik zavodlarida, po’lat qo’yish sexlarida, kimyoviy laboratoriyalarda, qurilishda keng qo’llanilmoqda. Robotlarni yaratish bilan shug’ullanadigan texnikaning mahsus yo’nalishi — robototexnika paydo bo’ldi.
Robotlar orasida keng tarqalgani bu robot manipulyatorlardir. Manipulyatorlar — o’ta sezgir va kuchli mexanik qo’ldir.
Robotlarni kompyuter boshqarib turadi, ya’ni kompyuter robotning «miyasi»dir, ular telekameralar orqali «ko’rib», mikrofonlar yordamida «eshitadilar», ya’ni axborot qabul qiladilar. Mahsus datchiklar «sezgi» organi vazifasini o’taydi.
Ishlab chiqarish sohasi
Ishlab chiqarishning deyarli barcha sohalarida kompyuterlar qo’llanilib kelmoqda. Kompyuterlar ko’pgina texnologik jarayonlarni boshqarmoqda. Ular yordamida yangi mahsulotning chizmasini yaratishdan toki tayyor mahsulot bo’lib chiqqunga qadar bo’lgan barcha jarayonlarni avtomatlashtirish mumkin.
Mahsulot shaklini konstruktor kompyuter ekranida chizib, tegishli uzgartirishlar yasab, qog’ozga chop etishi mumkin.
Mahsulotni ishlab chiqarish uchun kerakli barcha qurilmaning imkoniyatlari, unga ketadigan sarf-harajatlarni hisob-kitob qilishda va boshqa ishlarni bajarishda ham kompyuter beg’araz yordamchidir. Mahsulotni ishlab chiqarishda axborot asosiy kompyuterdan ishlab chiqarish liniyalariga yetkaziladi. U yerda axborotni qabul qilishga tayyor turgan robotlar kompyuter uzatgan dastur asosida mahsulotni yig’a boshlaydi. Tayyor mahsulotlar esa robotlar yordamida tekshirilib, omborlarga jo’natiladi.
|
| |
