Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Tranzaktsiyalar bo’yicha konversiya darajasi, ya’ni,
sayt adresini
bosganlarning qancha qismi tovar sotib olgan –
Transaction Conversion
Rate – TCR;
Rad etishlar darajasi, ya’ni, saytga kirganlarning qanchasi uni yana ko’rib
chiqishdan voz kechganligi;
Virusli marketing (Sarafanli radio), mahsulot haqidagi ma’lumotlarning
iste’molchilarning biridan boshqalariga bildirilishi darajasi –
Word of Mouth
- WOM
;
Elektron reklama haqidagi ma’lumot quyidagi talablarga javob berishi kerak:
Saytga kirgalarning diqqatini o’ziga
tortishi kerak;
Ularda qiziqish uyg’otishi lozim;
Keyin esa kiruvchilarda ishtiyoq hosil qilishi zarur;
Bu ishtiyoq esa keyinchalik tovar yoki hizmatni sotib olishga undashi lozim.
Yuqoridagi to’rtta talablarni
AIDA
(
attention, interest, desire, action
) modeli
deb nomlanadi. Bitta jalb qilingan mijozning bahosini (
CPA – Cost Per
Acquisition
) hisoblash uchun reklama byudjetini haridni amalga oshirgan mijozlar
soniga bo’ish talab etiladi.
Elektron marketingning byudjetini quyidagi harajatlar bo’yicha bo’lib
chiqish mumkin:
1.
Lidogeneratsia, ya’ni, potentsial mijozlarni elektron portalga jalb qilish,
sotuvlarni stimulyatsiya qilish, talabni hosil qilish bilan bog’liq harajatlar;
2.
Bozorga kirib borish va bozorda o’z joyini topishga ketadigan sarf-harajatlar;
3.
Kompaniya imidjini amalga oshiradigan reklama va brending, ya’ni,
nafaqat
kompaniyaning vizual obrazi, balki uning bozordagi o’zni tutish holatini,
xodimlarning kompaniya ichdagi va tashqarisdidagi
faoliyatini tashkil qilish
harajatlari;
4.
Mijozlar bilan o’zaro aloqalarni boshqarish bilan bog’liq bo’lgan harajatlar;
5.
Iste’molchilar va raqobatchilar ma’lumot bazalarini tashkil qilish bo’yicha sarf-
harajatlar;
O’rtacha investitsion marketing portfelining o’rtacha sarf-harajatlari quyidagicha
taqsimlangan ekan /6/:
Sotuvlarni stimulyatsiya qilish – 52%
Infratuzilma va kompetentsiya – 14%
Bozorgagi o‘z joyini egallash – 12%
Mijozlar bazasini yaratish – 12%
Toshkent Moliya instituti
R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva
Brending – 10%
Elektron biznesda daromadlarni oshirish va muvaffaqiyatga erishish uchun
