|
Toshkent vilovat chirchiq davlarpedagogika institute tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iqtisodiy bilim asoslari yo’nalishi talabasining sanoat va qishloq xo’jaligi fanidan mustaqil ish taqdimoti mavzu: Ko’mir sanoati
|
| bet | 4/4 | | Sana | 02.11.2022 | | Hajmi | 13.34 Kb. | | #28853 |
Bog'liq Mustaqil ish taqdimoti-fayllar.org Operatson tizimlarda fayl tizimi bilan ishlash. Umumiy ruxsat vaKO’MIR SANOATI ISTIQBOLLARI
Texnologik yoqilg'i - kokslanadigan ko'mir - ko'mirning umumiy miqdorining 1/10 qismini tashkil qiladi. Ko'mir taqsimoti butun mamlakat bo'ylab nihoyatda notekis. 95% zaxiralari hisobga olinadi sharqiy hududlar, shundan 60% dan ortig'i - Sibirga. Umumiy geologik ko'mir zahiralarining asosiy qismi Tunguska va Lena havzalarida to'plangan. Kansko-Achinskiy va Kuznetsk havzalari sanoat ko'mir zahiralari bilan ajralib turadi.
Koʻmir sanoatiga xos muhim xususiyatlardan biri uning metallurgiya va ogir mashinasozlik sanoati tarmoqlari bilan bir hududda joylashishidir. Ana shunday koʻmir-metallurgiya-mashinasozlik markazlari qatoriga Appalachi (AQSH), Rur (Germaniya), Donbass (Ukraina), Koʻzbass (Rossiya), Shim.-Sharqiy Xitoy va boshqa kiradi.
Oʻrta Osiyodagi koʻmir konlarini oʻzlashtirish 19-asrda (1882-yildan boshlab) Belgiya, Fransiya va Angliyaning xususiy kompaniyalari tomonidan boshlangan. Bu yerdarda konlarini ochish ishlari 1882-yilda Fargʻona vodiysida boshlandi. Sulukta, Qizilqiya, Shoʻrob koʻmir konlari Oʻrta Osiyodagi toʻngʻich koʻmir konlaridir. Umuman, Oʻzbekistonda koʻmirni sanoat usulida qazib olish 1930-yillar oxiridan boshlangan. Bu paytda Angren koʻmir koni, Shargʻun koʻmir koni, Boysun toshkoʻmir koni ochilgan.
3. O’zbekiston yoqilg’i sanoat tizimda ko’mir sanoati va imkoniyatlari.
1990-yildan keyingi davrda koʻmir qazib chiqarish hajmi respublikada keskin qisqarib, 2001-yilga kelib 2,6 mln. tonnani tashkil qildi. Oʻzbekiston Respublikasi yoqilgʻi balansi koʻmir hissasi 1,5%ni tashkil etadi (2000). Respublikada koʻmir qazib olish texnologiyasini yanada zamonaviylashtirish dasturi amalga oshirilmoqda
Mamlakatizmizda ko’mir zaxirasi unchalik kata emas ammo umga bo’lgan mahalliy, ichki sanoat va tashqi bozorga yo’naltirish imkoniyatlari yaratilishga muhtoj. Ichki sanoat va mahalliy istemolga yetarli miqdorda zaxira yetmaydi va tashqi savdo uchun sifat borasidatalabga javob bermaydi. Shu maqsadda ko’proq uni kam xarajat usulda konlardan qazib olish va ko’p hollarda maxsus gazga ayantirib foydalanish texlogik imkoniyatlari ishlab chiqish brasida izlanishlar olib borilmiqda.
Demak xulosa o’rnida shuni qayd etish kerakki jahon va milliy iqtisodiyotda ko’mir sanoat boshqa yoqilg’I tarmoqlari kabi yaqin kelajakda ham o’z talab va takliflarga ega xaridor va iste’mol tarmoq xo’jaliklariga ega bo’ladi. Zero bu manbalar zaxirasi cheklangan bo’lib ular o’rni bosishi mumkin bo’lgan neoenergetik mahsulotlar ya’ni noananaviy energiyalar, quyosh gelio, yer ichki geoelekrik manbalari kabi energiya manbalari olish va yaratish, iste’molga yo’naltirish kata qiyinchiliklar keltirib chiqaradi. Shunday ekan soha ahamiyati beqiyos iqtisodiy ahamiyatga egabo’lb qolaveradi.
XULOSA
“ Jahon iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi” . O’quv qo’llanma. Toshkent davlat Pedagogika Universiteti-2021.
www.geografiya.uz sayti.
www.aim.ru sayti ma’lumotlari.
www.UzDaily.uz sayti ma’lumotlari.
“ World Development Report” BMTning 2020-yil jahon xo’jalik tarmoqlari maqolasi.
Foydanilgan adabiyotlar ro’yxati
http://fayllar.org
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Toshkent vilovat chirchiq davlarpedagogika institute tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iqtisodiy bilim asoslari yo’nalishi talabasining sanoat va qishloq xo’jaligi fanidan mustaqil ish taqdimoti mavzu: Ko’mir sanoati
|
