|
Telekommunikatsiya tarmoqlarining asosiy tasnifi
|
| bet | 38/72 | | Sana | 26.05.2024 | | Hajmi | 30,17 Mb. | | #254273 |
Bog'liq MAJMUA intelektual boshqarish (Восстановлен)Telekommunikatsiya tarmoqlarining asosiy tasnifi.
Mavjud telekommunikatsiya tarmoqlarini ko'plab mezonlarga ko'ra ajratish mumkin:
– tarmoq maqsadi: telefon ma’lumotlarini uzatish, kompyuter va boshqalar;
– tarmoq funktsiyalari: kirish tarmog'i, tranzit tarmog'i, mahalliy tarmoq va boshqalar;
– tarmoqni kengligi: tor polosali, keng polosali;
– abonentlarning harakatchanligi: statsionar, mobil;
– abonentlarning aloqa usuli: ikkita abonentni ulash, eshittirish tarmoqlari (radio, televidenie) va boshqalar.
Telematik tizimlarda kompyuterlar (sanoat, shaxsiy, shuningdek, transport nazoratchilarining kompyuterlari) o'rtasida ma'lumotlarni uzatish liniyalari ustunlik qiladi. Ushbu tarmoqlar ikkita asosiy mezon bo'yicha bo'linadi, ular: xizmat ko'rsatish sohasi va axborot uzatish tezligi. Tarmoqqa xizmat ko'rsatish sohalari o'lchamlari bo'yicha quyidagilarga bo'linadi:
– LAN (Local Area Network): qoida tariqasida 10 km dan oshmaydigan hududni qamrab oluvchi mahalliy tarmoqlar. Misol tariqasida, tumanlardagi transportni boshqarish markazlari yoki tunnel tizimining sanoat kompyuterlarini ulash mumkin.
– MAN (Metropolitan hududi tarmog'i): shahar hududini qamrab olgan shahar tarmoqlari, ya'ni. o'nlab kilometr masofaga ega tarmoqlar. Ular bir-biridan uzoqda joylashgan LANlar tomonidan tuzilishi mumkin. MAN tarmog'iga misol sifatida ma'lumot almashinadigan va asosiy transport markaziy stansiyasi bilan aloqa qiladigan mintaqaviy transport boshqaruv stansiyalari tomonidan tashkil etilgan tarmoqdir.
– WAN (Wide Area Network): eng uzoq masofalarga ma’lumotlar uzatilishini ta’minlaydi va davlat yoki qit’aning hududini qamrab oladi. Ularning diapazoni cheklanmagan. Bunday tarmoq, masalan, Yevropa avtomagistrallarini kuzatuvchi va alohida mamlakatlarning mahalliy tarmoqlari orqali ushbu magistrallarda transportni boshqaradigan tarmoqdir.
Axborot uzatish tezligiga ko'ra kompyuter tarmoqlari quyidagilarga bo'linadi:
– klassik: Ethernet, TokenRing, ARCNet, Frame Relay va boshqalar;
– keng polosali: uzatish tezligi 100 Mbit/s dan ortiq, ular odatda Highspeed networks (Yuqori tezlikdagi) tarmoqlar deb ham ataladi va ular ATM, FDDI, Fast Ethernet, 100VGA, SMDS va boshqalarni oʻz ichiga oladi. Tranzit umumiy tarmoqlar SDH (Sinxron raqamli ierarxiya). STM1 (155 Mbit/s) dan STM16 (2,5 Gbit/s)gacha uzatishdan foydalanadi. Keng polosali tarmoqlar, shuningdek, Internet protokoli (IP) va WDM (Wave Division Multiplex) yordamida optik aloqadan foydalanadi.
Radioaloqa xizmatlari - bu radio uzatish orqali ko'rsatiladigan telekommunikatsiya xizmatlari. Ular yer orqali va kosmos orqali bo’lishi mumkin. Er usti xizmatlariga kelsak, stansiyalar Yer yuzasida yoki Yer atmosferasining asosiy qis-mida joylashgan. Kosmik radioaloqa tizimlarida aloqa Yer atmosferasining asosiy qis-midan yuqorida joylashgan bir nechta kosmik stantsiyalar va Yer yuzasida joylashgan yerusti stansiyalari o'rtasida amalga oshiriladi. Koinot stantsiyalari sun'iy yo'ldoshlar bortiga o'rnatiladi. Shuning uchun kosmik aloqa tizimlari ko'pincha sun'iy yo'ldosh deb ataladi. Radio uzatish yer usti va sun'iy yo'ldosh tizimlari doirasida amalga oshiriladi.
Qattiq tashkiliy tuzilmaga va ishlash qoidalariga ega bo'lgan radioaloqa uzatishla-ri radioaloqa xizmatini tashkil qiladi. Shu munosabat bilan, yer usti va sun'iy yo'ldosh radioaloqa xizmatlari haqida gapirish odatiy holdir. Er usti va sun’iy yo‘ldosh radioa-loqa xizmatlari o‘z navbatida statsionar, mobil va radioeshittirish xizmatlariga bo‘linadi.
Statsionar xizmat belgilangan joyda o'rnatilgan stansiyalar tomonidan amalga oshiriladigan radio uzatish bilan tavsiflanadi.
Mobil xizmat mobil va tayanch stansiyalarning o'zaro ta'siri yoki faqat mobil stansiyalarning o'zaro ta'siri bilan tavsiflanadi. Tayanch stansiyasi harakat paytida ishlashga mo'ljallanmagan.
Radioeshittirish xizmati keng jamoatchilik tomonidan qabul qilish uchun mo'ljallangan eshittirish signallarini taqdim etadi.
Transport tizimlarida ma'lumotlarni uzatish, transport tizimi foydalanuvchisining mulki bo'lgan qo'zg'almas sxemalar (mahalliy tarmoq texnologiyasi) yoki telekommunikatsiya tarmog'i egasining ijaraga olingan (ajratilgan) sxemalari yordamida amalga oshirilishi mumkin.
Transport tizimidagi doimiy sxema boshqa abonentlar tomonidan foydalanilmaydigan ajratilgan liniya yordamida qurilmalarning ulanishi (boshqaruv markazi, ma'lumotlar yig'ish va boshqalar) bilan tavsiflanadi. Chiziq simli, optik tolali bo'lishi mumkin va radio liniyalariga ham maxsus sxemalar sifatida ruxsat beriladi. Deterministik yoki tasodifiy kirishga ega standart avtobusga asoslangan mahalliy tarmoqlar bilan bir qatorda keng polosali ATM tipidagi virtual tarmoqlar ham tobora ko'proq foydalanilmoqda. Ushbu turdagi uzatishni amalga oshirish qimmat bo'lishiga qaramay, transport tizimlarida ma'qullanadi.
Ko'p hollarda transport qurilmasini ajratilgan sxemaga (masofaviy qurilmalar) ulash mumkin emas yoki bunday ulanish amaliy emas (Internetda transport haqida ma'lumot). Bunday hollarda umumiy ma'lumotlar tarmoqlaridan foydalanish kerak. Umumiy foydalanishdagi telefon tarmog'i kabi kommutatsiya qilingan telekommunikatsiya ma'lumotlar tarmoqlari doimiy liniyaga ehtiyoj sezmasdan ma'lumotlarni istalgan joyga o'tkazish imkonini beradi. Faol tarmoq elementlari optimal uzatishni ta'minlaydi. Zamonaviy magistral tarmoqlar 155,52 Mbit / s uzatish tezligida sinxron SDH ierarxiyasi kanallaridan foydalanadi.
|
| |
