Tursunnazar Alijonov
Internet tarmog’i va uning tashkil etilishi.Web-sahifa yaratish texnalogiyalari.
Kompyuter tarmoqlari haqida umumiy tushunchalar Kompyuterlarning o‘zaro turli
ma’lumotlar, programmalar almashish maqsadida biriktirilishi kompyuter
tarmoqlari deyiladi. Kompyuterlar uchun bunday tarzda (tarmoqqa
biriktirilgan
holda) foydlanish juda ko‘p afzaliklarga ega. Masalan, kompyuter tarmog‘iga
ulangan bir printerni barcha foydalanuvchilar birgalikda ishlatishi,
biror tashkilot
miqyosida hisobotni tez tayyorlash uchun uni bo‘limlarga bo‘lib, har bir bo‘lagini
alohida tarmoq kompyuterida tayyorlash mumkin. Kompyuterlarning fizik jihatidan
birlashtirilishi (simlar yoki boshqa yo‘llar bilan) tarmoq o‘zidan-o‘zi ishlaveradi
degani emas. Tarmoqdagi kompyuter tarmoq OT boshqaruvida ishlaydi. 1957 yil
ARRA (Advanced Research Rrojects Agency) tashkiloti tuzildi. 60-yillar
oxirida
DARRA (Defense Advanced Research Rroject Agency) ARRANet tajriba
tarmog’ini tashkil etish haqida qaror qabul qildi. Ilk bor tarmoq 1972 yilda namoyish
etildi. U 40 ta kompyuterdan iborat bo’lib, asosiy tuzilish prinsipi tarmoqdagi barcha
kompyuterlarning teng huquqli bo’lishi edi. 1975 yil ARRANet tajriba tarmog’i
maqomini harakatdagi (amaliy) tarmoq maqomiga o’zgartirdi. 80-yillar
boshida
tarmoqda mashinalarning o’zaro ta’sir protokollari standartlashtirildi. Boshlang’ich
variant TCR/IR (Transfer Control Rrotocol/Internet Rrotocol). BBN kompaniyasi
bilan
shartnoma tuzildi, bu esa TCR/Irni UNIX OT safiga kiritdi. 1983 yilda -
Internet tashkil etildi. ARRANet 2 ta qismga bo’lindi: MILNet va ARRANet, ularga
NSFNet va boshqa tarmoqlar ulandi. 1989 yil -
ARRANet mustaqil almashish
imkonini yaratdi. Biroq bir necha yil ilgari uning resurslariga faqat faylga murojaat
qilishga mo’ljallangan dasturiy ta’minot yordamidagina kirish mumkin edi.
Kompyuter tarmoqlarining asosiy vazifalari • Tarmoq abonentlari orasidagi axborot
almashuvini ta’minlash; • Abonentlar uchun umumiy axborot resurslarini tashkil
qilish; • Turli axborot spektrlarini yagona
kanallarga mujassamlashtirish; •
Telekommunikatsion tizimlarni konvergensiyalash (infokommunikatsion tarmoqni
tashkil etish). 1970-1980 yillarda ushbu masalalarni xal etishda axborotni
"markazlashtirilgan" qayta ishlash tizimlaridan foydalanish keng tus olgan edi. Katta
moddiy harajatlar talab qiluvchi elektron hisoblash mashinalardan (EHM)
markazlashgan usulda foydalanish avvalo uning
hisoblash quvvatidan beunum
foydalanishiga
va
kompyuter
resurslaridan
foydalanish
imkoniyatlarini
cheklanishiga olib keldi. Qolaversa markaziy EHM ning biror bir qismining qisqa
vaqtga bo‘lsada ishdan chiqishi butun tizim uchun oir oqibatlarni keltirdi. Bu esa
informatsion tizim foydalanuvchilarining barchasining ishini to‘xtatishga olib keldi.
Ma’lumotlarni tarmoqlangan usulda qayta ishlashni amalga oshirish uchun ko‘p
mashinali birlashmalar tashkil etilib, ular ko‘p mashinali hisoblash majmualari yoki
kompyuter (hisoblash) tarmoqlari ko‘rinishlarida amalga oshirilishi mumkin. Ko‘p
mashinali hisoblash majmualari yonma yon joylashtirilgan hisoblash mashinalari
guruhi bo‘lib, ular maxsus bolash vositalari yordamida birlashtirilgandir va
birgalikda yagona axborot hisoblash jarayonini bajaradi. Kompyuter (hisoblash)
tarmog’i aloqa kanallari yordamida ma’lumotlarni tarmoqlangan qayta ishlashning
yagona tizimiga ulangan kompyuterlar va terminallar to‘plami bo‘lib, u ko‘p
mashinali birlashmaning eng yuqori shaklidir. Kompyuter tarmog’i "tarmoq
abonenti ", "stansiya " va "fizik uzatish muhiti" kabi
tarkibiy qismlardan tashkil
topgan.
