| H3N: + AlCl3 =H3N+-AlCl3-
Ammiak bo’linmagan elektronlar juftiga ega bo’lgani uchun asos bo’ladi, koordinatsion to’yinmagan molekula AlCl3 kislota hisoblanadi.
Lyuis fikricha barcha odatdagi ligandlar ( NH3, CN-, F-, Cl-, SO42- ,H20 va boshqalar) asoslar hisoblanib, barcha metallarning ionlari kislotalardir. Metall ionining ligandga munosabati lyuis kislotaligi deyiladi. Ayni holatda ligandning metall ioni bilan bog’ hosil qilish qobiliyati lyuischa asoslik deyiladi. Lyuisning kislotaligi va asosligi juftining tabiatiga qarab o’zgarishi mumkin.
Metall ionlarining ligandga munosabatiga qarab ikkiga bo’lish mumkin. Birinchi guruh metallar yengil ligandlar bilan donor akseptor mexanizm bo’yicha eng barqaror bog’ hosil qilishi mumkin.Bu bog’ning mustahkamligi ligandning massasi ortgan sari kamayadi (F-, Cl-, Br- ,I- , NR2, R3P, R3As, R3Sb).
I guruhga ishqoriy va ishqoriy yer metallarining ionlari kiradi, shuningdek Ti3+, Fe3+, Co3+,Al 3+. Bu guruh metall ionlari(kislotalar) kam qutblanadi va yengil hamda kam qutblanadigan ligandlar (asoslar) bilan ta’sirlashadi.Bunday kislota va asoslar qattiq hisoblanadi.
II guruhga og’ir metallar ionlari kiradi.Masalan, Hg2+, Hg22+, Pt2+, Pt4+, Ag+, Cu+ ionlari kiradi. Bu guruh metall ionlari va ligandlari katta hajmga ega, oson qutblanadi. Ana shunday kislota va asoslar yumshoq hisoblanadi.
|
