173
Siklik kutish.
Ikki va undan ortiq jarayonlarning siklik
ketma-ketligi mavjud bo‘lishi kerak, ularning har biri, ya’ni resursga
kirishga ruhsat kutayotganlar.
Bir-birini bloklash sodir bo‘lganda yuqoridagi to‘rtta shartni
bajarilishi kerak. Agar hech bo‘lmaganda ulardan biri bajarilmasa,
berklikli holat bo‘lmaydi.
Bir – birini bloklashni moddellashtirish
Graflar yo‘nalishidan foydalanib yuqoridagi to‘rtta bir-birini
bloklash shartini modellashtirish mumkin. Graflar ikki xil tugunga
ega: kichkina doirada ko‘rsatilgan jarayonlar va kvadratda
tasvirlangan
resurslar.
Resurs
tugunidan
jarayon
tuguniga
yo‘naltirilgan resurs avval jarayon tomonidan so‘ralganligini,
olinganligini va joriy vaqtda jarayonda foydalanyotganligini bildiradi.
4.14a- rasmda
R
resurs joriy vaqtda
A
jarayonga berilgan.
4.14- rasm. Jarayonlarni bo‘linishi: a – resurs band; b – resurs so‘rovi;
v – bir-birini bloklash
Jarayondan resursga yo‘nalgan rebro ayni vaqtda jarayon
bloklangan va ushbu resursga kirishni kutish holatida ekanligini
bildiradi. 4.14b-rasmda
B
jarayon
S
resursni kutayapti. 4.14v-rasmda
bir birini bloklash tasvirlangan.
S
jarayon
D
jarayon ushlab turgan
T
resursni kutayapti.
D
jarayon
T
resursni bo‘shatish niyati yo‘q, chunki
u
C
jarayondan foydalanilayotgan
U
jarayonni kutayapti. Ikkala
jarayon cheksiz vaqtgacha kutish holatida bo‘ladi.
Graf sikli siklik ravishda jarayon va resurslarni o‘z ichiga
olganini bir birini bloklash mavjud ekanligi bildiradi (tizimda har bir
R
A
S
B
T
U
D
C
a
b
