|
Universiteti
|
| bet | 92/102 | | Sana | 24.11.2022 | | Hajmi | 4.93 Mb. | | #31542 |
Bog'liq OMK-Kontrukciya QQ11-Ámeliy shıniĝıw
Ólshew ásbapların xarakteristikaların úyreniwge tiyisli máseleler
1. Másele.
Millivoltmetr 50 intervalǵa bólingen tegis bólistirilgen shkalalarına iye. Ólshewlerdi tómengi shegarası Up = -10 mv, joqarısı Uyu = 10 mv. Millivoltmetr shkala bólindin ma`nisin hám bayqaǵıshlıǵın anıqlań.
Sheshiliwi:
Bul hal shıǵıw kernewi ∆Onı ózgeriwi menen kórsetkish shkalanıń bir belgisinen keyingisine kóshedi:
∆Ol = (Uyu - Up) /N = (10 - (-10 )) /50 = 0, 4 mv
SHuning ushın shkala bólindiniń ma`nisi K = 0, 4 mv. Eger ásbaptıń shıǵıw úlkenligin ózgeris retinde kórsetkishni bir intervalǵa kóshiwin qabıl qilsak, bayqaǵıshlıq S hám shkala bólindiniń ma`nisi K bir-birine teris shama egaligini anıqlaw múmkin:
S = 1/K = 1/0, 4 = 2, 5 1/mv
2. Másele.
Mıs hám platina qarsılıq termometrleriniń ózgeris koefficienti temperaturaǵa baylanıslı bola ma? Eger qarsılıq temperatura menen tómendegi baylanısıwda bolsa :
Rt = R0 (1 + αt) mis termometr ushın ;
Rt = R0 (1 + At + Bt2) platina termometr ushın.
Sheshiliwi:
Ózgeris koefficienti S bayqaǵıshlıq mısalında, lekin bayqaǵıshlıqtıń ólshew ásbapınıń xarakteristikası, ózgeris koefficienti bolsa, bul ólshew ózgertkichining xarakteristikası bolıp tabıladı. Termometrdiń kirisiw signalı - temperatura, shıǵıw signalı - termometrdiń elektr qarsılıgı. Mıs termometr ushın ózgeris koefficienti:
Sm = dR/dt = R0α;
Platina termometr ushın : Sp = dR/dt = R0 (A + Bt).
Sonday eken, mıs termometr ushın ózgeris koefficienti temperaturaǵa baylanıslı emes, platina termometr ushın bolsa temperatura ózgeriwi menen ózgeredi.
3. Másele.
K tipidagi gradirovkali (nikelxrom - nikelalyuminiy, xromel - alyumel). 0-500 ˚C shkalalı avtomatikalıq potenciometr tekserilgende, ásbap kórsetkishi hám perosi (kóteriliw nol kórsetkishke salıstırǵanda ) 10 ˚C ga jıljıǵan. Eger kórsetkish 430 ˚C de tursa, diagrammalı qaǵaz menen qayta islegende temperaturanı ólshew degi úzliksiz qátelikti qanday itibarǵa alıw kerek?
Sheshiliwi:
Úzliksiz qátelikti esaplaw ushın, diagrammalı qaǵaz daǵı barlıq gradus daǵı nátiyjelerdi graduirovka kestesi boyınsha millivoltlarga ótkeriw kerek. Aqırǵı nátiyjeni taǵı gradusqa aylandırıw kerek boladı.
Kórsetkish hám peroning 0 den 10 ˚C ga jılısıwı XK graduirovka ushın ıssılıq - EYUK ózgeriwi 0, 65 mv ga tuwrı keledi. Diagrammalı qaǵaz boyınsha 430 ˚C sanap alındı. 430 ˚C ushın ıssılıq - EYUK dúzetmani itibarǵa ogan túrde 34, 12 mv ni quraydı :
34, 12 + (-0, 65) = 33, 47 mv
Temperatura ma`nisin anıqlaymız: t = 422, 75 ˚C.
|
| |
