Virus – bu dasturchi tomonidan
tuzilgan, kompyuter ish faoliyatini
tekis
ishlashiga halaqit beradigan,
oqibatda kompyuterni yoqilishini ham
taqiqlab qo'yadigan dasturdir. Bu
dasturlar asosan internet tarmog'i
orqali foydalanuvchi kompyuteriga
tushadi.
Albatta, bu dastur, internet
foydalanuvchisi bilmagan holda o'z
kompyuterida paydo bo'ladi.
Ularga
qarshi kurashadigan
dastur
antivirus deyiladi(bu
to'g'risida
ushbu maqolada
o'qishingiz
mumkin).
Viruslar kompyuterlarda o'zini har xil
tutadi. Ba'zi birlari kompyuteringizni
kerakmas fayllar bilan to'latsa, yana
ba'zilari operativ xotirani ko'p qismini
ishlatib, kompyuteringizni qotirib
qo'yadi,
viruslarning bir qismi esa,
kerakli fayllaringizni yoki tizim
fayllarini o'chirib sizga zarar
yetkazadi. Shulardan saqlanish uchun
viruslarning turini bilib olish lozim,
ya'ni qaysi
virus nima ish qiladi va
bundan saqlanish o'z o'zidan kelib
chiqadi. Quyida ularning turlari
keltirilgan(turlari ref.uz dan olindi):
Troyanlar (Trojan Horses) –
Qadimgi yunonlarning
Troyaga
yurishlari davrida qo'llagan hiylasi,
ya'ni
troyaliklarni otga ishqiboz
ekanligidan foydalanib, ularga
katta
yog'och ot sovg'a qilishlari va bu
otning troyaliklar mag'lubiyatiga olib
kelishi voqeasidan olingan nom.
Hozirda troya oti iborasi "
hosiyatsiz
sovg'a" degan ma'noni bildiradi.
Kompyuter va internet dunyosida
troyanlar "
hosiyatsiz dastur" deb
nomlanishi maqsadga muvofiq.
Troyanlar odatda
internet orqali
tarqaladi. Troyanlar kompyuteringizga
o'rnashib olib, dastlab foydali dastur
sifatida o'zlarini tanishtiradilar, lekin
ularning asl vazifasi foydalanuvchiga
noma'lumligicha qoladi.
Yashirin
ravishda ular o'zlarining yaratuvchisi
(cracker – yovuz haker) tomonidan
belgilangan harakatlarni amalga
oshiradilar. Troyanlar o'z-o'zidan
ko'paymaydi, lekin kompyuteringiz
xavfsizligini ishdan chiqaradi:
troyanlar kerakli ma'lumotlaringizni
o'chirib
yuborishi, kompyuterdagi
ma'lumotlarni kerakli manzilga
jo'natishi, kompyuteringizga
internetdan ruxsatsiz ulanishlarni
amalga oshirishi mumkin.
