|
Vitaminlar va ularning ahamiyati
|
| bet | 1/9 | | Sana | 02.04.2024 | | Hajmi | 50.15 Kb. | | #185349 |
Bog'liq 4-lek (2) Bolalarning maktabga psixologik tayyorgarligi, Zokirov Dasturlash xx, Роль компьютера в жизни современного человека, Шахсий компютернинг асосий компонентларилот, Kompyuterni tashkil etilishining mantiqiy asoslari, 40 IELTS Listening Tests - Section 3 (with answers), Murodali, 4-deadline, Deadline 3(21-30), Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiya, 1 амалий машгулотга топширик, 2 амалий машгулотга топширик, 1-mavzu Qattiq jismlarda diffuziya xodisasi, round-up-0, 5G security
Vitaminlar va ularning ahamiyati
Reja
Vitaminlar haqida tushuncha
Yog’da eriydigan vitaminlar
Suvda eriydigan vitaminlar
Tirik vujudlarning hamma turlari ham vitaminlarga muhtoj
emas, masalan, o'simliklar va ko‘pgina bakteriyalar vitaminsiz
hayot kechiraveradi. Ayrim vitaminlar hayvon tanasida sintezlanish
xususiyatiga ega, masalan, S vitamini kalamushlarda hosil bo‘ladi
va shuning uchun ular singa kasalligi bilan og'rimaydi. Odam va
maymunlarda esa u sintezlanmagani uchun ovqat bilan tegishli
miqdorda doimiy ravishda qabul qilib turilmasa, ular bu kasallikka
chalinadi, U yoki bu vitaminlar bo'lmasligidan yuzaga keladigan
kasalliklar avitaminozlar deb yuritiladi. Barcha vitaminlarga
tegishli bo'lgan umumiy xususiyatlardan biri shuki, ular quvvat
manbayi va hujayra hamda to'qimalar hosil bo'lishi uchun plastik
material bo'lib xizmat qila olmaydi.
Vitaminlami o'rganishda ulaming fiziologik xususiyati yoki
kimyoviy tarkibiga ko'ra guruhlarga ajratish qiyin. Shuning uchun
ulami eruvchanlik xususiyatiga qarab yog'da (A, D, E, К
vitaminlari) va suvda eruvchi (B vitaminlar kompleksi, С va P
vitaminlari) vitaminlarga bo'ladilar. Hozirgi paytda hayvonlarda va
odamlarda vitamin tabiatiga ega bo'lgan, lekin ayrim xususiyatlari
bilan ulardan farq qiladigan (masalan, ulaming avitaminozlari
noma’lum) biologik faol moddalar ham topilgan, ular
vitaminsimon moddalar deyiladi (xolin, lipoat kislota, inozit,
kamitin, linolat, linolenat kislotalar, ubixinon, pangamat kislota va
boshqalar). K o‘pgina vitaminlar ferment larning faol qismi
tarkibiga kiradi va ular kofermentlcir (vitamin hosilalari) deb
yuritiladi.
11- 12-jadvallarda vitaminlarning nomlanishi va tabiiy
manbalari hamda ularga boigan oitacha sutkalik talab m e’yorlari
keltirilgan. Vitaminlami tasniflashda ta 5kidlaganimizdek, ularning
kimyoviy va fizikaviy xususiyatlari asos b o ia olmaydi. Shuning
uchun ham vitaminlami biridan ikkinchisini ajratishda tegishli
nomenklaturaga asoslaniladi. Vitaminlar nomenklaturasi
(nomlanishi) uch xil, ya’ni lotin harfiari asosida, kimyoviy
(xalqaro) nomlanishi va ularning fiziologik ta’sir etish xususiyatiga
ko'ra berilgan.
|
| |
