|
Vol. 45 (2024): Miasto Przyszłośc I +62 811 2928008Bog'liq 197-200 Texnologik Ta’lim Jarayonida Zamonaviy Innovatsion Texnologiyalarning O‘RniVol. 45 (2024):
Miasto Przyszłośc
i +62 811 2928008 .
198
Miasto Przyszłości
Kielce 2024
Hamkorlikda o‘rganish - talabalarning bilimini o‘zlashtirish, singdirish, mustahkamlash bo‘yicha
re’roduktiv faoliyatini ta`minlovchi, mahorat va malakani ketma-ketlik bo‘yicha talabaning bevosita
boshchiligida ishga solishni tashkil etishga asoslangan o‘qitish va bilim olishdir. U talabalarning
mustaqil guruhlarda ishlashi evaziga ta`lim olishini ko‘zda tutadigan metodlardan iborat. Bularga kitob
bilan ishlash, o‘quv suhbati, davra suhbati, aqliy xujum, kichik guruhlarda ishlash, bahs-munozara
kabi metodlarni kiritish mumkin.
Modellashtirish - real hayotda va jamiyatda yuz beradigan hodisa va jarayonlarning ixchamlashtirilgan
va soddalashtirilgan ko‘rinishini auditoriyada yaratish va ularda talabalarning shaxsan qatnashishi va
faoliyat evaziga ta’lim olishini ko‘zda tutadi. Uning asosiy maqsadi talabalarning faqat tinglashi emas,
balki bilimlarni o‘zlashtirishda bevosita ishtirokini ta’minlash orqali ta’lim jarayonining
samaradorligini oshirishga qaratilgan. Bularga ushbu o‘yinlar va rolli o‘yinlar kabi metodlarni kiritish
mumkin.
Tadqiqot - talabalar tomonidan muammoni tushunish va yechish, mustaqil bilim olishni
kuchaytiradigan va shunga undaydigan usullar yig`indisidan iboratdir. Tadqiqotning maqsadi dars
jarayonida talabalarda savol qo‘yish va ularga javob izlashida qiziqishini uyg`otishga qaratilgandir.
Unda o‘qitish talabalarni amaliy izlanish jarayonida bevosita qatnashishini ta’minlaydi. Bularga
muammoli vaziyat, loyihalash metodi, mustaqil izlanish, yo‘naltiruvchi matn kabi metodlar kiradi.
«Texnologiya» fanining pedagogik vazifalari insonning umumiy ta’lim olishidagi asosiy vazifalarini
hal etishda qo‘shadigan o‘ziga hos xissasi bilan aniqlanadi.
1.
O‘quvchilarda texnologiya haqidagi bilimni shakllantirish va ular tafakkurini rivojlantirish.
2.
Texnik dunyoqarashni shakllantirish. Bu muhim vazifani hal etishda butun pedagogik jamoa
barcha o‘quv predmetlarini o‘qitish jarayonida ishtirok etadi.
3.
Milliy mafkura ruhida tarbiyalash.
O‘quvchilarni amaliy faoliyatga, mehnatga, ta’lim olishni davom ettirishga tayyorlash. Yuqoridagi
masalalardan hech biri boshqalaridan ajratilgan holda, alohida hal etilmasligi lozim. Ular bir
butunlikda bir-biri bilan chambarchas bog’liq holda amalga oshirilishi lozim. O‘quvchilar texnologiya
fanini mustahkam egallashlari asosidagina ularning tafakkurini tarbiyalash va texnik dunyoqarashni
yaratish mumkin. Ikkinchi tomondan, mantiqiy fikrlashga o‘rgatish bilangina, o‘quvchilarning
texnologiya fan sifatida uning o‘ziga xos tomonlarini chuqur tushunishlariga erishish mumkin. Bundan
tashqari, texnologiyani o‘qitish jarayonida amaliy faoliyatga tayyorlash vazifasini to‘g’ri hal etishga
erishish uchun texnologiyaning ilmiyligini oshirish lozim. Faqatgina to‘g’ri va chuqur xulosalar qila
olsagina, o‘quvchilar har bir masalani yechishga tanqidiy va ijodiy yondasha oladilar, yangi
muammolar oldida o‘zlarini yo‘qotib qo‘ymaydilar va turli shart-sharoitlarda unumli faoliyat ko‘rsata
oladilar. Shuningdek, amaliy ish o‘quvchilarning dunyoqarashini kengaytiradi va uni yangi faktlar
bilan boyitishadi, hamda texnologiyadan bilim darajalarini oshiradi, chuqur, to‘liq va mustahkam
bo‘lishini ta’minlaydi.
Umumiy o‘rta ta’lim DTS o‘quv jarayonida yangi pedagogik texnologiya, ta’lim dasturlari,
umumdemokratik printsiplarda tashkiliy – boshqaruv funktsiyalarni rivojlantirish, o‘quvchilarga shaxs
sifatida qarash, o‘quv-tarbiya jarayonini demokratlashtirish, ijtimoiylashtirish, ijtimoy muassa sifatida
maktab huquqlarini kengaytirishni joriy qilishni nazarda tutib umumta’lim maktablarining asosiy
yo‘nalishlarini aniqlaydi.
Maktabgacha tarbiya, umumiy o‘rta ta’lim, o‘rta mahsus, kasb-hunar ta’limi va undan keyingi ta’lim
bosqichlarini o‘z ichiga olgan va texnologiya va amaliy mashg’ulot bo‘yicha mutaxassis
bo‘lmaganlarga mo‘ljallangan «Texnologiya» fani texnika uchun yangi bo‘lgan nizom va qarashlar
sistemasiga asoslanadi:
➢
kadrning butun «hayotiy sikli» hisobga olinishi kerak;
➢
texnologiya yo‘nalishidagi fanlarni o‘qitish dunyoning hozirgi holati va rivojlanish istiqbollarini
hisobga olgan holda ta’lim mazmunidagi o‘zgarishlarni aks ettirishi kerak;
|
| |
