297
ko‘ra ular ulgurji sotuvchilar yoki ishlab chiqarilgan tovarlarni
tayinlangan joyga yetkazib beruvchi distribyutorlardir.
Ulgurji sotuvchilar (dilerlar) asosan, chakana sotuvchilardan farqli
ravishda ularga to‘liq xizmat ko‘rsatgan holda iste’mol tovarlarini
sotadilar.
Ulgurji savdo – umumlashgan vositachi hisoblanadi va ko‘pchilik
vazifalarni bajaradi. Ulgurji savdoning ahamiyati:
• chakana savdoga ishlab chiqarish firmalarning tor assortimentini
kengaytirib taklif etadi;
•
katta hajmda tovar sotib olib, muomala xarajatlarini kamaytiradi;
• yuqori malakali tovarshunos va marketologlar bilan tovarlar
bozorini chuqur o‘rganadi;
• tovarlarni saqlaydi va kerakli tovar zaxiralarini shakllantiradi;
• ishlab chiqaruvchilar va chakana savdo o‘rtasida mustahkam
aloqa bog‘laydi, ularga moliyaviy yordamlashadi va boshqalar;
• ulgurji savdo bilan shug‘ullanuvchi
maxsus tijorat firmalari -
ulgurji savdo bazalari, omborlari va tovar birjalari shaklida, xususiy,
hissadorlik, qo‘shma va davlat mulkiga asoslangan bo‘lishlari mumkin.
Ulgurji savdo bazasi –mustaqil faoliyat ko‘rsatuvchi, maxsus ombor
xo‘jaligiga va malakali xodimlarga ega bo‘lgan firma mavqeyida
ishlaydi. U tovar assortimentlarini qabul qilish, saqlash va iste’molchi-
larga yetkazib berish jarayonini tashkil etadi.
Tovar birjalarining ulgurji savdo
bazalari faoliyatidan farqi, ular
tovarlarni sotib olish va qayta sotish bilan shug‘ullanmaydi, ombor
xo‘jaliklari ham yo‘q, ular faqat vositachilik qiladi. Agent va brokerlar
vositachilik ishini bajaradi, ammo moddiy javobgarlikni bo‘yniga oladi.
Ishlab chiqarishga mo‘ljallangan tovarlar distribyutorlari uni
chakana sotuvchilarga emas, ustuvor ravishda ishlab
chiqaruvchilarga
sotadilar.
Xizmat ko‘rsatish sikli cheklangan ulgurji savdo qiluvchilar o‘z
mijozlariga kamroq xizmat ko‘rsatadilar. Ular tovarni naqd hisob-kitob
bilan sotib oladigan, lekin xaridorga yetkazib bermaydigan ulgurji
sotuvchilar.
