|
Xotira Ierarxiyasi va Ichki Xotiraning Tashkil Etilishi
|
| Sana | 25.07.2024 | | Hajmi | 37,08 Kb. | | #268542 |
Bog'liq Xotira Ierarxiyasi va Ichki Xotiraning Tashkil Etilishi Kirish
Kompyuter tizimlarida xotira ierarxiyasi ma'lumotlarning tezkor va samarali saqlanishi hamda ularga kirish imkoniyatini ta'minlash uchun ishlatiladi. Xotira ierarxiyasi kompyuterning har xil darajadagi xotira turlari o'rtasida bog'lanishni ta'minlab, ma'lumotlarni eng tezkor va qulay usulda foydalanishga imkon beradi. Ichki xotira esa, bevosita protsessor bilan ishlaydigan xotira turidir va uning to'g'ri tashkil etilishi tizimning samaradorligini oshiradi.
Asosiy Qism
Xotira ierarxiyasi quyidagi darajalardan iborat:
1. Registrlar: Protsessor ichida joylashgan va eng tezkor xotira turi hisoblanadi.
2. Kesh xotira: Protsessor va asosiy xotira o'rtasida joylashib, ma'lumotlarga tezkor kirishni ta'minlaydi.
3. Asosiy xotira (RAM): Ma'lumotlarni vaqtincha saqlash uchun ishlatiladi va protsessor to'g'ridan-to'g'ri kiradi.
4. Ikkinchi darajali xotira (SSD, HDD): Ma'lumotlarni doimiy saqlash uchun ishlatiladi.
5. Uchunchi darajali xotira (tarmoqli saqlash): Ma'lumotlarni uzoq muddatli saqlash va arxivlash uchun ishlatiladi.
Ichki Xotiraning Tashkil Etilishi
Ichki xotira, asosan, RAM va kesh xotiradan iborat bo'lib, ular quyidagi turlarga bo'linadi:
1. RAM (Random Access Memory): Kompyuter tizimida ma'lumotlarni vaqtincha saqlash uchun ishlatiladi. RAMning turlari:
- DRAM (Dynamic RAM): Elektr signallari yordamida ma'lumotlarni saqlaydi va doimiy ravishda yangilanib turadi.
- SRAM (Static RAM): Ma'lumotlarni saqlash uchun tranzistorlardan foydalanadi va DRAMga nisbatan tezroq ishlaydi.
2. Kesh xotira: Protsessor va RAM o'rtasida joylashgan bo'lib, ma'lumotlarga tezkor kirishni ta'minlaydi. Kesh xotira turlari:
- L1 Kesh: Protsessor yadro ichida joylashgan va eng tezkor kesh turi.
- L2 Kesh: L1 keshdan keyin joylashadi va ko'proq hajmda ma'lumot saqlaydi.
- L3 Kesh: Bir nechta protsessor yadro o'rtasida umumiy foydalaniladi va katta hajmda ma'lumot saqlaydi.
Xotirani boshqarish usullari tizimning samarali ishlashini ta'minlash uchun muhim ahamiyatga ega. Bu usullar quyidagilarni o'z ichiga oladi:
1. Xotira manzillarini boshqarish: Har bir ma'lumot yoki dastur qismi uchun o'ziga xos manzil belgilanadi.
2. Xotirani ajratish: Dasturlar va ma'lumotlar o'rtasida xotira resurslarini ajratish.
3. Xotira himoyasi: Xotira resurslarini nojo'ya kirishdan himoya qilish.
4. Virtual xotira: Fizik xotiradan ko'proq ma'lumot saqlash uchun diskdan foydalanish.
Xulosa
Xotira ierarxiyasi kompyuter tizimining samarali ishlashi uchun muhim ahamiyatga ega. Bu ierarxiya ma'lumotlarning tezkor saqlanishi va ularga kirish imkoniyatini ta'minlaydi. Ichki xotiraning to'g'ri tashkil etilishi va boshqaruvi tizimning ishlash tezligini oshiradi va resurslarni samarali taqsimlashga yordam beradi.
Adabiyotlar Ro'yxati
1. Silberschatz, A., Galvin, P. B., & Gagne, G. (2018). Operating System Concepts. Wiley.
2. Patterson, D. A., & Hennessy, J. L. (2013). Computer Organization and Design: The Hardware/Software Interface. Morgan Kaufmann.
3. Stallings, W. (2015). Computer Organization and Architecture: Designing for Performance. Pearson.
4. Tanenbaum, A. S., & Bos, H. (2014). Modern Operating Systems. Pearson.
|
| |
