TAFAKKURNI DIAGNOSTIKA QILISH METODLARI
Tafakkur — inson aqliy faoliyatining yuksak shakli; obyektiv voqelikning ongda
aks etish jarayoni. Tafakkur atrof muhitni,
ijtimoiy hodisalarni, voqelikni bilish
quroli, shuningdek, inson faoliyatini amalga oshirishning asosiy sharti sanaladi. U
sezgi, idrok, tasavvurlarga qaraganda voqelikni toʻla va aniq aks ettiruvchi yuksak
bilish jarayonidir.
Tafakkur deb, voqelikdagi narsa va hodisalarni ular oʻrtasidagi
bogʻlanishlarni fikran, umumlashtirib, vositali yoʻl bilan aks ettirishga aytiladi.
Voqelik tafakkurda, idrok va tasavvurgina nisbatan chuqurroq va toʻlaroq aks
etadi. Biz sezgi, idrok vositasi bilan bilib olishimiz mumkin boʻlmagan
narsa yoki
hodisalarni, narsa yoki hodisalarning xususiyatlarini, ularning bogʻlanish va
munosabatlarini tafakkur vositasi bilan bilib olamiz
Tafakkur — inson miyasining alohida funksiyasi.Nerv fiziologik asosi birinchi va
ikkinchi signal sistemalarining oʻzaro munosabatidan iborat.
Tafakkur jarayonida
insonda fikr, mulohaza, gʻoya, kabilar vujudga keladi va ular shaxsning ongida
tushunchalar, hukmlar, xulosalar shaklida ifodalanadi. Tafakkur til va nutq bilan
chambarchas bogʻliq ravishda namoyon boʻladi. Fikrlash
faoliyati nutq shaklida
namoyon boʻladi. Nutq aloqasi jarayonida insonning hissiy mushohada doirasi
kengayib qolmay, orttirilgan tajriba boshqa kishilarga ham beriladi. Inson oʻzining
tafakkuri, nutqi hamda ongli xatti-harakati bilan boshqa mavjudotlardan ajralib
turadi. U fikr yuritish faoliyatida oʻzida aks ettirgan,
idrok qilgan, tasavvur etgan
narsa va hodisalarning haqiqiyligini aniqlaydi, hosil qilingan hukmlar,
tushunchalar, xulosalar chin yoki chin emasligini belgilab oladi.
Inson tafakkuri
orqali voqelikni umumlashtirib, bevosita (bilvosita) aks ettiradi, narsa va hodisalar
oʻrtasidagi eng muhim bogʻlanishlar,
munosabatlar, xususiyatlarni anglab yetadi.
Binobarin, inson muayyan qonun, qonuniyat va qoidalarga asoslangan holda
ijtimoiy voqea va hodisalarning vujudga kelishi, rivojlanishi
hamda oqibatini
oldindan koʻrish imkoniyatiga ega.
