|
Enigma shiriftlash mashinasi va uning tarixi
|
| bet | 2/7 | | Sana | 19.12.2023 | | Hajmi | 3,29 Mb. | | #123456 |
Bog'liq Kiberxavsizlik. A. J avohir word Qodirov MB-5Enigma shiriftlash mashinasi va uning tarixi
Eng mashhur elektr rotatsion shifrlash mashinasi - ᾿᾿Enigma᾿᾿ ning tarixi 1917 yilda - gollandiyalik Ugo Koch tomonidan olingan patent bilan boshlanadi. Keyingi yili patentni Artur Sherbius sotib oldi, u tijorat faoliyatini avtomobil nusxalarini ham jismoniy shaxslarga, ham nemis armiyasi va dengiz flotiga sotishdan boshladi. Nemis harbiylari Enigma-ni takomillashtirishda davom etmoqda. Ringlarning (nemischa Ringstellung) pozitsiyasini belgilashni hisobga olmaganda, turli xil tugmachalar soni 1016 edi. 1920-yillarning oxiri - 1930-yillarning boshlarida, nemis zodagonlari Xans Tilo-Shmidt tomonidan uzatilgan avtomobil haqidagi ma’lumotlarga qaramay, tijorat versiyalarining mavjud nusxalari, ingliz va fransuz razvedkalari kriptanaliz vazifasini o’z zimmasiga ololmadilar. Ehtimol, o’sha paytgacha ular shifrni buzilmas deb hisoblashgan. Biroq, uch kishilik polshalik matematiklar guruhi bunday deb o’ylamagan va 1939 yilgacha ᾿᾿Enigma᾿᾿ bilan ᾿᾿kurash᾿᾿ ustida ish olib borgan va hatto ᾿᾿Enigma᾿᾿ tomonidan shifrlangan ko’plab xabarlarni qanday o’qishni bilgan. 1938 yil dekabrdan boshlab shifrlash protokolidagi o’zgarishlar, Polsha Germaniya tomonidan bosib olinishidan oldin ingliz razvedkachilariga etkazilgan natijalar orasida ᾿᾿Enigma᾿᾿ ning ikkala ᾿᾿jonli᾿᾿ nusxasi va oltita egizak ᾿᾿Enigmas᾿᾿ dan iborat bo’lgan va dekodlashda yordam bergan ᾿᾿Bomba᾿᾿ elektromexanik mashinasi (prototip) mavjud edi.
Enigmaning shifrlash qurilmasi quyidagi rasmda tasvirlangan.
1-rasm
2-rasm
1-rasm va 2-rasm.Enigma kriptografik shifrlash qurilmasi
Enigma shifrlash mashinasi maxfiy xabarlarni shifrlash va parolini ochish uchun ishlatiladigan ko’chma shifrlash mashinasidir. Aniqroq aytganda, ᾿᾿Enigma᾿᾿ - bu 1920-yillardan beri ishlatib kelinayotgan, elektromexanik rotatsion mashinalarning butun oilasi.᾿᾿Enigma᾿᾿ tijorat maqsadlarida, shuningdek dunyoning ko’plab mamlakatlaridagi harbiy va davlat xizmatlarida ishlatilgan, ammo Ikkinchi Jahon urushi paytida fashistlar Germaniyasida eng ko’p qo’llanilgan.
|
| |
