|
Yuqori kuchlanishli elektr aparatlari
|
| Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 56,12 Kb. | | #239054 |
Bog'liq Rafiqjonov Davronbek tezis
Yuqori kuchlanishli elektr aparatlari
Talaba: Rafiqjonov Davronbek Ravshanbek o’g’li
Farg‘ona politexnika insituti , Farg‘ona shahri
rafiqjonovdavronbek@gmail.com
Katta kuchlanishli zanjirlar uzilganda kontaktlar orasida tok mavjud bo’lgan xollarda elektr yoyi hosil bo’ladi. Elektr yoyi yuqori haroratga va o’tkazuvchanlikka ega bo’lgan ionlashgan gazlardan tashkil topgan bo’ladi. Kontaktlar ajralish vaqtida ular orasida potentsiallarning katta farqi hosil bo’ladi va katta kuchlanganlikka ega bo’lgan elektr maydoni hosil bo’ladi. Bu maydon kontaktlararo bo’shliqdagi erkin elektronlarga ta’sir qilib, ularga kinetik energiya berib, katoddan anodga qarab harakatlanishiga majbur qiladi[3].
O’zgarmas tokning turg’un yoyidagi kuchlanish
U (a) va kuchlanganlik
Ye (b)-ning taqsimlanishi.
Uk-katod zonasi;
Ua-anod zonasi;
Uyo.u-yoy ustuni;
Ue-yoy kuchlanishi;
lyo-yoy uzunligi;
lk-katod bo’shlig’i;
la-anod bo’shlig’i;
Uzish apparatlarida quyidagi ionlashish faktorlari mavjud[2]:
Zarbaviy ionlanish.
Avtoelektron emissiya.
Termik yoki issiqlik ionlanishi.
Termoelektron emissiya.
Zarbaviy ionlanishda katoddan anodga harakat-lanayotgan erkin elektronlar yetarli kinetik energiyaga ega bo’lsa gazning neytral molekulalari bilan to’qnashib, ularning elektronini ajratib yuboradi. Natijada musbat ion hosil bo’ladi va ular ham zarbaviy ionlanishida ishtirok etadi.
Yoyni yoy so’ndirish kamerasini tor tirqishiga tortib so’ndirish.
yonsa, sovuq yuzaga tegish orqali intensiv sovush va zaryadlangan zarrachalarni atrof muhitga diffuziyasi sodir bo’ladi. Bu esa aksionlashish hodisasini tezlashuviga va yoyning so’nishiga olib keladi
Yoyni magnit maydonda harakatlantirish[3]. Elektr yoyiga tokli o’tkazgich sifatida qarash mumkin. Agar yoy magnit maydonda bo’lsa, unga kuch ta’sir etadi. Yoy o’qiga perpendikulyar yo’naltirilgan magnit maydoni hosil qilinsa, yoy ilgarilanma harakatga erishib, yoy so’ndirish kamerasi tirqishiga tortilib cho’ziladi va so’nadi.
Yoyni magnit maydonida aylantirib so’ndirish.
Xulosa.Yuqori kuchlanishdagi elektr apparatlaridan foydalanishdan avval ular tarmoqqa to’liq ulanan yoki to’liq uzilgan holatda ekanligiga ishonch hosil qilish kerak. Chunki yuqori kuchlanishda ishlaydigan elektr appatarlarida qurilmalar tarmoqdan uzilish holatida ham tarmoq va qurilma o’rtasida yuqori kuchlanishdagi elektr yoyi hosil bo’ladi. Hosil bo’lgan yoy qurilmaga salbiy ta’sir ko’rsatadi, buni oldini olish maqsadida yuqoridagi yoy so’ndiruvchi apparatlardan foydalanamiz.Bu esa tarmoqdagi qolgan qurilmalarni uzoq vaqt ishlashiga yoqdam beradi. Bu bizga iqtisodiy tarafdan ham foyda keltiradi.
Foydalanilgan adabiyotlar
1) https://uz.wikipedia.org/wiki/Elektr_ta%CA%BCminoti
2)Karimov X .G \, Bobojanov M.K. Avtomatik boshqarish va rostlash nazariyasi asoslari. Ma’ruzalar matni/ -T., 2000.
3)https://edusammono.uz/wp-content/uploads/2021/12/1000-V-gacha-va-undan-yuqori-kuchlanishdagi-kommutatsion-apparatlar.docx
|
| |
