Yuvish uskunalari
CHutkali
Zarrachali
Zarracha
chutkali
Avtomobil va avtobuslar
tagini yuvish
Yukori
va yon tomondagi yuzalarini
yuvish
Yuk
avtomobil
lar
Avtobuslar
Engil
avtomobillar
Avtofurgon
va avtotsis
ternalar
Avtofurgon va
avtotsisternalar ichini
yuvish
Gildirak disklarini
yuvish
1-amaliy mashg’ulot ishi.
Mavzu: Yuvish mashinasining tuzilishi va ko’rsatkichlarini
o’rganish
Avtomobillardan turli maqsadlarda, turli yo’l iqlim sharoitlarida foydalanish,
ularning turli xil ifloslanishiga olib keladi. Yuk avtomobili kuzovlarining
ifloslanishi tashiladigan yuk turiga bog’liq bo’lib, ular qum, tuproq, ko’mir,
qurilish materiallari va istehmol mollari bo’lishi mumkin.
Tashqi muhit harorati, yog’ingarchilik va kuzovga yopishib qolgan iflosliklar
tahsirida bo’lgan joylardagi, bo’yoqning kimyoviy va fizik xususiyatlari o’zgarib,
yuza asta sekin eskiradi. Bularning oldini olish va TXK ishlarini sifatli bajarish
maqsadida
tozalash, yuvish va quritish ishlari olib boriladi.
Yuvish jixozlari. Avtomobillarni yuvish qurilmalari umumiy va maxsus
turlarga bo’linadi. Umumiy turdagi yuvish jixozlari yuvishga qulay bo’lib, ular
yordamida avtomobilning ostini ham yuvishi mumkin. Bu ishlar maxsus maydonda
va turli ko’rish ariqlarida, estakada va ko’targichlar yordamida bajariladi. Ko’rish
ariqchalari devorlari, maydonchalari yuzasi nam o’tkazmaydigan lappakchalar
bilan qoplanib, poli suvlar oson oqib ketishi uchun 2-3% qiyalikda bo’ladi.
Avtomobillar turiga
hamda yuvish usuliga qarab, maxsus yuvgichlar qo’lda
yuvish uchun moslashgan, mexanizatsiyalashgan, avtomatlashgan va aralash turda
bo’lishi mumkin.
Yuvish uskunalari zarrachali, cho’tkali va zarracha cho’tkali turlariga
bo’linadi.
Avtomobilni yuvish portalining 1 yoki 2 martadagi (ikki tomonga) harakatida
bajariladi. Yengil avtomobillarni bu jihozlar yordamida yuvish uchun 5-6 min
sarflanadi, shuning uchun bu jihozlardan uncha katta bo’lmagan TXKSlari va
avtoservis korxonalarida keng ko’lamda foydalaniladi.
1.1-rasmda mexanizatsiyalashtirilgan yuvish uskunalarining asosiy turlari: oddiy kulda yuvish,
shlanga va sepkich yordamida past bosimli (0,2-0,4MPa) va yukori bosimli (1-2,5MPa) yuvish
uskunalari kursatilgan.
Avtomarkazlar va katta avtoservis korxonalarida
avtomo-billarni yuvish-
quritish liniyalari (1.2-rasm) tashkil qilinadi. Bu liniyalarda avtomobillarni yuvish
postiga katta bosimdagi suv yordamida yoki cho’tkali yuvish (a) jihozlari va
quritish postiga esa o’rta bosimdagi issiq havo oqimi yordamida quritish jihozlari
(b) o’rnatiladi. Quritish postida issiq havo oqimi avtomobillarning ikki yon va
ustki tomonlaridan yuboriladi.
Cho’tkali yuvish jihozlari ishchi organining tuzilishi bo’yicha harakatlanuvchi
(yuvilayotgan avtomobilning sirti bo’yicha bo’ylama
harakatlanadi, bunda
avtomobil qo’zg’almay joyida turadi) va qo’zg’almas (bunda avtomobilning o’zi
yoki konveyer yordamida harakatlanadi) bo’lishi mumkin. Harakatlanuvchi
jihozlar (1.3-rasm) P-shaklidagi arkadan iborat bo’lib, u yuvish postiga tashalgan
relg’sli yo’lda elektr yuritma yordamida harakatlanadi. Portalga elektr uzatmali 2
ta vertikal va 1 ta gorizontal cho’tkalar hamda purkagich (yuzani quritish uchun)
o’rnatilgan.
1.2-rasm. Yengil avtomobillar uchun cho’tkali harakatlanuvchi yuvish jihozi.
1-buyruq
tekshiruvchi; 2-portal roliklarini harakatga keltiruvchi dvigatel; 3,4,7-suv,
aralashma va shampun sepuvchi forsunkali gorizantal yo’naltiruvchi; 6-shampunli bak; 8-firma
emblemasi; 9- sintetik yuvish aralashmasi baki; 10-aylanuvchi havopurkagich; 11-yuvish
aralashmasini
tarqatuvchi forsunka; 12-buraluvchi kronshteyn; 13-vertikal cho’tkani
harakatlantiruvchi dvigatel; 14-elektro’tkazgich; 15-gorizontal cho’tkani harakatlantiruvchi
dvigatel; 16-avtomobilni
quritish shamollatgichi; 17,21-yaltiratgich baklari; 18-forsunkalarning
og’ish buchagini sozlovchi moslama; 19-echiladigan cho’tka ushlagichlar; 20-chap tomon
cho’tkasi; 22-gorizontal cho’tka posangisi; 23-g’ildirak disklarini yuvish moslamasi; 24-relg’sli
yo’l.
