5-rasmda  a||b bo‘lsa,  x ni toping.  A) 100° B) 80° C) 110° D) 90° 14

118
4-nazorat ishi namunasi
Namunaviy nazorat ishi ikki qismdan iborat: 
1) 116–117-betdagi testlarga o‘xshash 5 ta test;
2) quyidagi masalalarga o‘xshash 3 ta masala (4-ma
-
sala “a’lo” baho olmoqchi bo‘lgan o‘quvchilar uchun 
qo‘shimcha).
1.
Ikki parallel to‘g‘ri chiziq kesuvchi bilan kesilganda 
hosil bo‘lgan burchaklardan biri 34° ga teng. Qolgan 
burchaklarni toping.
2.
1-rasmda 
a
va 
b
to‘g‘ri chiziqlar parallel bo‘lishi uchun 
noma’lum burchak necha gradus bo‘lishi kerak? 
3.
Agar 2-rasmda 
BC||AD
 
va
AB||CD
bo‘lsa, 
AB=CD
ekanini isbotlang.
4.
ABC
uchburchakning 
A
uchidan o‘tkazilgan bissek-
trisa 
BC
tomonni 
D
nuqtada kesib o‘tadi. 
D
nuqtadan 
o‘tkazilgan to‘g‘ri chiziq 
AC
tomonni 
E
nuqtada kesib 
o‘tadi. Agar 
AE=DE
 
bo‘lsa,
DE||AB
ekanini isbot
-
lang.
128°
52°
52°
x
11
A
B
C
D
59°
12
x
108°
72°
a
b
125°
x
10
9
1
3
5
8
7
6
4
2
a
b
c
5.
10-rasmdagi 
x
burchakni toping. 
6.
11-rasmdagi noma’lum burchaklarni toping. 
7.
Ikki to‘g‘ri chiziqni uchinchi to‘g‘ri chiziq bilan kesganda 
hosil bo‘lgan burchaklardan biri 47° ga teng. Unga mos 
burchak necha gradus bo‘lganda bu ikki to‘g‘ri chiziq 
parallel bo‘ladi?
8.
Ikki parallel to‘g‘ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda 
hosil bo‘lgan almashinuvchi burchaklar yig‘indisi 84°. 
Qolgan burchaklarni toping.
9.
Ikki parallel to‘g‘ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda hosil 
bo‘lgan burchaklardan biri ikkinchisidan 8 marta katta. 
Hosil bo‘lgan barcha burchaklarni toping.
10.
Ikki parallel to‘g‘ri chiziqni kesuvchi bilan kesganda 
hosil bo‘lgan bir tomonli burchaklar ayirmasi 30°. Bu 
burchaklarni toping.
11.
12-rasmdagi noma’lum burchakni toping. 
12.
Mos tomonlari parallel to‘g‘ri chiziqlarda yotgan bur
-
chaklar ayirmasi 36° ga teng. Bu burchaklarni toping.
2
D
C
B
A
1
x
a
b
128°

119
“GeoGebra”da amaliy topshiriqlar bajarish
1. Berilgan kattalikdagi burchakni yasash
Ikki to‘g‘ri chiziq to‘g‘ri burchak ostida kesishsa, ular “perpendikulyar to‘g‘ri chiziqlar” 
deb ataladi. Ularning tasvirini hosil qilish uchun:
1)
uskunalar panelida “
Прямые линии
” (“To‘g‘ri chiziqlar”) guruhini ochamiz; 
2)
menyudan “
Прямая
” (“To‘g‘ri chiziq”) ustiga sichqonchaning chap tugmasini bosib 
tanlaymiz;
3)
tekislikda ikkita nuqta belgilaymiz.
4)
uskunalar panelida “
Измерения
” (“O‘lchovlar”) guruhini ochamiz; 
5)
menyudan “
Угол заданной величины
” (“Berilgan kattalikdagi burchak”) ustiga 
sichqonchaning chap tugmasini bosib tanlaymiz;
6)
hosil bo‘lgan darchaga burchak kattaligini kiritamiz va “
Enter
” tugmasini bosamiz.
Natijada uchinchi nuqta hosil bo‘ladi;
7)
burchak uchi va nuqtadan to‘g‘ri chiziq o‘tkazamiz. Natijada izlanayotgan burchak 
hosil bo‘ladi.
2. Burchak bissektrisasini yasash algoritmini tuzish va uni yasash
Yuqoridagi algoritmga o‘xshash burchak bissektrisasini yasash algoritmini tuzing va 
uni yasang. 
3. Ko‘pburchak yasash
Ko‘pburchakning tasvirini hosil qilish uchun:

Download 53,35 Mb.