10.5. Elektr sxemalar
Printsipial elektr sxemalarda elementlar shartli grafik belgilar ko'rinishida
chiziladi.
YeSKD da elektr sxemalarning shartli grafik belgilanishiga anchagina standartlar
va gishlangan, shuning uchun bu belgilar bilan "Elektrotexnika" kursini
o'zlashtirgandan keyingina to'la tanishib chiqish mumkin.
Buyumlar uchun elektr sxemalar elektr tarmoqlaridan uzulgan xolatida chiziladi.
Elektr boglanish chiziqlari sxema formatiga qarab 0,2 mm dan 0,6 mm gacha
yo’g’onlikda chiziladi. Elementning xarfiy belgisi elementning
qisqartirilgan
nomidan iborat bo’lishi kerak. 10.2 jadvalda buyum elementlarining elektrik
sxemalarda YeSKDga muvofiq
shartli tasviri keltirilgan
10.2
jadval
10.11 - Chizmada esa 1 K 62 markali tokarlik stanogining
elektrik sxemasi misol
tarikasida ko’rsatilgan.
Pnevmatik va gidravlik sxemalar GOST 2.704-68 da belgilangan qoidalarga
asosan bajariladi.
Printsipial sxemalarda elementlar va to’zilmalar shartli grafik belgilar ko'rinishida
tasvirlanadi.
Sxemalardagi boglovchi chiziqlar asosiy tutash chiziqlar bilan ko'rsatiladi,
boglovchi chiziqlarning ulangan joylari nuqta bilan belgilanadi.
Xavo oqimining yo'nalishi pnevmatik sxemalarda bo'yalmagan uchburchakliklar
bilan
belgilanadi, suyuqlik oqimining yo'nalishi esa gidravlik sxemalarda qoraga
bo'yalgan uchburchakliklar bilan belgilanali.
Sxemaning xama elementlari
arab rakamlari bilan, odatda, ish muxiti oqimining
yo’nalishi bo’ylab ketma-ket nomerlanadi. Elementlar bilan to’zilmalarga nomerlar
berilgandan keyin boglanish chiziqlariga nomerlar qo’yiladi.
Pnevmatik va gidravlik sxemalarda buyumlarning shartli grafik belgisi 10.3
jadvalda keltirilgan
10. 3 jadval
l
