O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatuvchi diniy tashkilotlar

O‘zbekistonda islom, nasroniylik, iudaizm, buddizm kabi bir qancha diniy 
tashkilotlar faoliyat ko‘rsatmoqda. Aholining aksariyati musulmonlar, sunniylik 
islom ustunlik qiladi. Shuningdek, pravoslav xristianlar, katoliklar va 
protestantlarning kichik jamoalari mavjud. Yahudiylar jamoasi kichik, ammo faol, 
Toshkent va Buxoroda sinagogalari bor. Buddizmga mamlakatdagi ayrim etnik 
ozchiliklar, masalan, Qoraqalpogʻiston oʻzbeklari va Samarqand tojiklari eʼtiqod 
qiladi. O‘zbekiston hukumati konfessiyalararo muloqot va bag‘rikenglikni 
rivojlantirish, jumladan, Toshkentda Islom sivilizatsiyasi markazini tashkil etish va 
diniy erkinlik bo‘yicha xalqaro anjumanlarga mezbonlik qilish kabi choralarni ko‘rdi. 
Shu bilan birga, mamlakatda diniy erkinliklarning cheklanishi, jumladan, yangi 
ibodatxonalar qurilishi va diniy faoliyatni hukumat tomonidan nazorat qilinishini 
cheklash haqida xabarlar bor.
 
O‘zbekistonda davlat va din o‘rtasidagi munosabatlar mamlakat 1991-yilda 
mustaqillikka erishganidan so‘ng murakkab va rivojlanib bormoqda. Hukumat 
dunyoviy davlatni saqlab qolishga, shuningdek, asosan musulmonlardan iborat 
fuqarolarning diniy e’tiqodlariga moslashishga intildi.
 
Davlatning din bilan munosabatlarini boshqarishning asosiy usullaridan biri 
din
iy tashkilotlar faoliyatini tartibga solishdir. Hukumat diniy guruhlarni roʻyxatga 
olish tizimini oʻrnatdi va ularning faoliyatiga, masalan, prozelitizm yoki siyosiy 
faoliyat bilan shugʻullanish imkoniyatlarini cheklash kabi cheklovlar qoʻydi.
 
So‘nggi yillarda hukumat konfessiyalararo muloqot va bag‘rikenglikni 
rivojlantirish, jumladan, konferensiyalar o‘tkazish va Din ishlari bo‘yicha davlat 
qo‘mitasini tashkil etish bo‘yicha choralar ko‘rdi. Shu bilan birga, diniy ozchiliklarga, 
jumladan, nasroniylar va Iegova guvohlariga nisbatan inson huquqlari buzilgani 
haqida xabarlar bor.
 
BMT.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti O‘zbekistonda diniy erkinliklarning 
cheklanishidan xavotir bildirdi. 2019-
yilda BMTning din va e’tiqod erkinligi bo‘yicha 
maxsus ma’ruzachisi O‘zbekistonga tashrif buyurdi va hukumat konfessiyalararo 
muloqotni ilgari surishda muvaffaqiyatga erishgan bo‘lsa-da, diniy erkinlik bo‘yicha 
hali ham jiddiy cheklovlar mavjudligini ta’kidladi.
 
Birlashgan Millatlar Tashkiloti hukumatni dinga oid qonunlarini isloh qilishga 
va barcha shaxslar ta'qib va kamsitishlardan qo'rqmasdan o'z dinini erkin e'tiqod 
qilishlarini ta'minlashga chaqirdi. BMT, shuningdek, hukumatni ekstremistik 
faoliyatga aloqadorlikda gumon qilingan shaxslarga nisbatan qiynoqlar va boshqa 
zo'ravonlik holatlari haqidagi da'volarni tekshirishga chaqirdi.
 
Umuman olganda, BMT asosiy inson huquqi sifatida diniy erkinlikni himoya 
qilish muhimligini ta’kidlab, O‘zbekiston hukumatini ushbu huquq to‘liq hurmat 
qilinishi va himoya qilinishini ta’minlash uchun choralar ko‘rishga chaqirdi.
 
YUNESKO.
BMTdan tashqari YuNESKO ham O‘zbekistonda diniy 
erkinliklarning cheklanishidan xavotir bildirgan. 2018-yilda YUNESKO Bosh 
direktori Odri Azule hukumatni barcha shaxslar o‘z diniga erkin e’tiqod qilishlarini 

ta’minlashga hamda dinlararo muloqot va o‘zaro hamjihatlikni rivojlantirish uchun 
choralar ko‘rishga chaqirdi.
 
YUNESKO 
O‘zbekistondagi ko‘pchiligi diniy ahamiyatga ega bo‘lgan madaniy 
meros ob’ektlarini muhofaza qilish muhimligini ham ta’kidladi. Tashkilot hukumatni 
ushbu saytlarni asrab-
avaylash va himoya qilish choralarini ko‘rishga hamda diniy 
kelib chiqishidan qa
t’i nazar, ularga barcha shaxslar kirishini ta’minlashga chaqirdi.
 
Umuman olganda, BMT ham, YuNESKO ham O‘zbekistonda diniy erkinlik va 
madaniy merosni himoya qilish muhimligini ta’kidlab, hukumatni bu huquqlarning 
to‘liq hurmat qilinishi va himoya qilinishini ta’minlash uchun choralar ko‘rishga 
chaqirdi.

Download 306,27 Kb.