O’ZBEKISTONDA DAVLATNING DIN VA DINIY TASHKILOTLAR BILAN
MUNOSABATLARI
Burxonov Sherzod Ikrom o
’g’li
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Samarqand filiali
“Kompyuter injinering
“ yo’nalishi talabasi.
Murodov Mirjalol Farrux o
’g’li.
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Samarqand filiali
“Kompyuter injinering
“ yo’nalishi talabasi.
Annotatsiya:
O
‘zbekistonda davlat va din o‘rtasidagi munosabatlar
murakkabligicha qolmoqda va davom etayotgan munozara va muzokaralarga
sabab bo
‘lmoqda.
O‘zbekiston davlati din va diniy tashkilotlar bilan murakkab munosabatlarga
ega. Konstitutsiya diniy e'tiqod erkinligini kafolatlagan
va dinga asoslangan
kamsitishlarni taqiqlagan bo'lsa-da, hukumat bu erkinlikni amalda cheklab qo'ygani
uchun tanqid qilingan.
1998 yilda hukumat din to'g'risidagi qonunni qabul qildi, unga ko'ra barcha
diniy guruhlar davlat ro'yxatidan
o'tishlari shart. Bu qonun roʻyxatga
olinmagan
diniy guruhlar,
jumladan, Iegova guvohlari va baʼzi protestant konfessiyalari kabi
davlat tomonidan tan olinmagan diniy guruhlar faoliyatini cheklash uchun
qoʻllanilgan.
Hukumat diniy ta'lim mazmunini ham nazorat qiladi va davlat tomonidan
tasdiqlangan islom maktablari va madrasalari tizimini yaratdi. So‘nggi
yillarda
hukumat islomning mo‘tadil shaklini targ‘ib qilish va ekstremizmga qarshi
kurashish bo‘yicha sa’y-harakatlarini kuchaytirdi.
Hukumat tomonidan diniy faoliyat, jumladan, masjidlar va boshqa ibodat
joylari monitoringi kuzatilayotgani haqida xabarlar bor. Hukumat, shuningdek,
ekstremistik faoliyatga aloqadorlikda gumon qilingan
shaxslarga nisbatan
qiynoqlar va boshqa zo'ravonlik turlarini qo'llaganlikda ayblangan.
Ushbu cheklovlarga qaramay, hukumat konfessiyalararo muloqot va
bag'rikenglikni rivojlantirish bo'yicha choralar ko'rdi. Islom sivilizatsiyasi markazini
tashkil etishdan tashqari, hukumat diniy erkinlik boʻyicha xalqaro konferensiyalar
oʻtkazdi va diniy bagʻrikenglikni targʻib qilishda xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik
qildi.
Umuman olganda, O'zbekistonda davlat va din o'rtasidagi
munosabatlar
murakkab va ko'pincha keskinlik bilan to'la. Hukumat konfessiyalararo muloqot va
b
agʻrikenglikni rivojlantirish boʻyicha choralar koʻrgan boʻlsa-da, diniy erkinlikni
cheklash va hukumatning diniy faoliyatni nazorat qilishidan xavotirlar saqlanib
qolmoqda.
