|
Iyis gazinen záharleniwdiń uliwmaliq belgiler
|
| bet | 2/4 | | Sana | 15.12.2023 | | Hajmi | 32,51 Kb. | | #119311 |
Bog'liq Ayjamal Ómir qáwipsizligi 6-son Qosimova Oysafar, MEHIRJON BAYRAMI, Eshnazarova Dildora To`rayevna, 5- bog`cha 39 мактаб IGZ, Doc2, 3, 1-Amaliy mashg\'ulot taqdimoti, Shuxrat Insan resurslari, Aqmaral Omir qawipsiz, GLOBAL, Aruwxan Marketing, Aqmaral, Aruwxan REKREATSIYA, Aqilbek rekreatsiyaIyis gazinen záharleniwdiń uliwmaliq belgiler.
Bas miy sistemasinda : uyqi basiw, bas aylaniwi, bas awiriwi, esin joytiw,
Kóriw sistemasinda: kóz aldiniń qaranǵilasiwi
Esitiw sistemasinda: esitiw qabiletiniń páseyiw
Teri bóliminde: terlewdiń kúsheyiwi
Dem aliw sistemasinda: dem aliwdiń qiyinlasiwi, jótel
Júrek bóliminde: puls artiwi
Muskillar sistemasinda: tremor (qaltiraw)
Monooksid uglerod (iyis gazı, uglerod oksid) - reńsiz, hátte joqarı koncentraciya sharayatında ta'msiz hám iyissiz záhárli ximiyalıq birikpe, hawadan jeńil bolǵan gaz.
Iyis gazı iyissiz bolǵanı sebepli júdá qáwipli. Toliq záhárlewshi tásiri sebepli zárúrli aǵza hám sistemalarǵa záhár tásir kórsetip, ólimge sebep bolıwı múmkin. Hawada 12, 5-74% ten artıq koncentraciyada portlaydı. Iyis gazınıń kishi konsentraciyası (0, 08% ten kóp bolmaǵan) bo'g'ilish hám bas awrıwına sebep boladı, 0, 32% ten asqanda esin jóǵaltiw hám láńlik baqlanadı. Bul konsentraciyaǵa 25-30 minuta tásir etkende, ólim múmkinshiligı joqarı.
Iyis gazı quramında uglerod bolǵan hár qanday materiallar, mısalı, benzin, tábiyiy gaz, dizel janar maysı, kómir, otın hám basqa organikalıq materiallar, sonday-aq mebel hám úy-ruwzıger buyımları jandirilǵanda payda boladı. Eger janıw waqtında kislorod jetispewshiligi (ásirese, jabıq yamasa jaman samallandirilatuǵin orında) gúzetilse, bul ugleroddıń tolıq oksidlanbawina hám iyis gazı payda bolıwına alıp keledi.
Iyis gazı payda bolishini arnawlı qurılmalarsız anıqlaw múmkin emes, sebebi hawanıń reńi, ta'mi hám hidi ózgermeydi. Usınıń sebepinen iyis gazın anıqlaw ushın arnawlı sistemalar islep shıǵarılıp atır, olar xojalıq turmıs hám islep shıǵarıw processleriniń qawipsizligin támiyinlewge hám de sog'liq ushın qáwiplerdi kemeytiwge járdem beredi.
2. Gazden záhárlengende birinshi járdem qanday kórsetiledi.
Barshe jaǵdaydaǵi awir záhárleniwlerde tez járdem shaqiriw kerek. Tez járdem jetip kelemen degenshe tómendegilerdi ámelge asiriw kerek:
Jábirleniwshini tezlik penen gazlengen zonadan taza hawaǵa alip shiǵiw kerek;
Jábirleniwshiniń qol hám ayaqlarin kóterilgen halda jatqariw;
Dem aliwǵa kesent beriwshi bárshe nárselerdi jiynastiriw
Jábirleniwshiniń uyqilap qalmawin baqlaw. Oni júrgiziw qadaǵalanadi.
Jábirleniwshi dem almay atirǵan bolsa, oǵan taza hawada yáki hawasi jaqsi aylanatuǵin xanada jasalma dem aldiriwdi baslaw zárúr;
Nashatir spirtin iyiskeletiw;
Ózine kelgen waqitta jiǵilip, jaraqatlanbawi ushin shara kóriw;
Jábirleniwshiniń jaǵdayi jaqsi bolsa, issi shay yaki kofe ishkiziw;
Kislorod balonshasi járdeminde kislorod beriw.
Tábiy gazdiń xanada toplaniwi aqibetinde partlawshi gaz-hawa aralaspasi payda bolip, ashiq órt yáki ushqinnan partlawi nátiyjesinde insan túrli dene jaraqatlaniwin aliwi yaki óliwi múmkin.
Puxaralar arasinda iyis gazinen záharleniw jaǵdaylari, gaz tarmaqlarindaǵi avariyalar hámde olardiń aqibetinde júzege keliwi múmkin bolǵan ayiriqsha jaǵdaylar sani sońǵi waqitta tez-tez gúzetilmekte.
Negizinen iyis gazi iyissiz boladi. Soniń ushin onnan záhárleniw waqtinda adam aldin hesh nárseni sezbewi múmkin. Biraq soni biliw kerek, hawa quraminda iyis gazi 0,08 % ti qurasa hám bul hawani ishine jutqan adam sol waqittiń ózinde bas awiriwi hám buwiliwdan qiynaladi. Iyis gazi 0,32 % bolǵanda palajlaniw hám esin joytiw belgileri gúzetiledi. Hawada bunday gaz muǵdari 1,2% ke jetkende bolsa adam bul hawadan tek ǵana 2-3 marte dem alǵan waqittiń ózinde ómiri toqtawi múmkin. Soniń ushinda iyis gazinen záhárleniw júda qáwipli.
|
| |
