|
21-mavzu: Dasturlash tilining asosiy konstruktsiyalari, ulardan foydalanish xususiyatlari reja
|
| bet | 1/5 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 198.97 Kb. | | #138801 |
Bog'liq 21- lectures Basic prog Massiv 2-mavzu, 10-Mavzu Adobe Photoshop dasturida fayllar bilan ishlash, instumen, Био,физ,кимё лаб., 10-ma\'ruza, Tolstosheeva Razrabotka 17 (1), 4-маъруза такдимоти, 1-maruza (3), photo 2023-09-20 16-09-55, portal.guldu.uz-Maruza (1), File, 20-ma\'ruza rekursiv funksiyalar, 0102, 16-ma\'ruza, 7-mavzu media maydon tuzilishi va ta`siri. Reja Axborotlashgan, B.BAhmedov
21-mavzu: Dasturlash tilining asosiy konstruktsiyalari, ulardan foydalanish xususiyatlari
REJA:
Massiv tushunchasi. Statik massivlar.
Ko’rsatkichlar. Ko’rsatkichlarni o’zlashtirish.
Dinamik massivlar.
Kompyuter xotirasida ketma-ket (regulyar) joylashgan bir xil turdagi qiymatlarga massiv deyiladi.
Katta hajmdagi cheklangan va tartiblangan qiymatlarni qayta ishlash bilan bog’liq masalalarni echishda massivlardan foydalanishga zarurat tuьiladi.
Massivlarni matematikadagi sonlar vektoriga o’xshatish mumkin, chunki vektor ham o’zining individual nomiga ega va u chekli miqdordagi bir turdagi qiymatlardan, ya’ni sonlardan iborat.
Demak, massiv – bu chekli miqdordagi bir turdagi qiymatlar (massiv elementlari)ning tartiblangan majmuasidir. Ya’ni massivdagi barcha elementlar bir xil turga tegishli bo’lishi lozim. Bunday tur massiv elementining turi yoki massiv uchun tayanch tur deb ataladi. Dasturda ishlatiladigan har bir massiv o’zining individual nomiga ega bo’lishi kerak. Bu nom massiv o’zgaruvchisi deyiladi. Massivning har bir elementi massiv nomi, hamda kvadrat qavsga olingan va element selektori deb nomlanuvchi indeksni ko’rsatish orqali oshkor ravishda belgilanadi. Unga murojaat sintaksisi quyidagicha:
[];
Bu ko’rinishga xususiy o’zgaruvchi deyiladi, chunki uning qiymati massivning alohida elementidir.
Umuman olganda indeks sifatida ifoda ishlatilishi mumkin. Ifoda qiymati massiv elementi nomerini aniqlaydi. Ifoda sifatida o’zgaruvchi ham olinishi mumkin, bunda o’zgaruvchining qiymati o’zgarishi bilan murojaat qilinayotgan massiv elementini aniqlovchi indeks ham o’zgaradi. Shunday qilib, dasturdagi bitta indeksli o’zgaruvchi orqali massivning barcha elementlarini aniqlash mumkin. Haqiqiy turdagi (float, double) qiymatlar to’plami cheksiz bo’lganligi sababli ular massiv indeksi sifatida ishlatilmaydi.
Bu bo’limda bir o’lchovli statik va dinamik massivlar bilan tanishamiz.
C++ tilida massiv indeksi doimo 0(nol) dan boshlanadi, uning eng katta qiymati massiv e’lonidagi uzunlikdan bittaga kam bo’ladi.
Massiv quyidagicha e’lon qilinadi:
[] ={};
Bu erda <o’lcham> - butun son ko’rinishidagi o’zgarmas ifoda. Bir o’lchovli massivlarni e’lon qilishga doir misollar:
int a[5]={4,-5,2,10,3};
float n[4];
Massiv statik yoki dinamik turda bo’lishi mumkin. Statik massivning uzunligi oldindan ma’lum bo’ladi va uning elementlari xotirada aniq bir adresdan boshlab ketma-ket joylashadi. Dinamik massivning uzunligi dastur bajarilishi jarayonida aniqlanadi va uning elementlari dinamik xotirada ayni paytda bo’sh bo’lgan adreslarga joylashadi. Masalan,
int a[5]; ko’rinishida e’lon qilingan bir o’lchovli massiv elementlari xotirada quyidagicha joylashadi:
|
| |
