• Himoyalangan axborotga tahdidlar tushunchasi va uning tuzilishi.
  • Axborot hisoblash tizimlarida axborot xavfsizligini ta’minlash nuqtai nazaridan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan uchta tashkil etuvchilardan iborat
  • Ахборот хавфсизлигига
  • Алгоритмик ва
  • Axborotni muhofaza qilish tamoyillarini uchta guruhga bo‘lish mumkin
  • Ахbоrоt-kоmmunikаtsiya tехnоlоgiyalаrining tаsniflаnishi




    Download 4,61 Mb.
    bet1/3
    Sana19.12.2023
    Hajmi4,61 Mb.
    #123481
      1   2   3
    Bog'liq
    5-Mavzu

    • 5-Mavzu:Iqtisodiy axborot tizimlarida axborotlarni himoyalash
    • usullari. Raqamli iqtisodiyot tushunchasi va ta’riflari

    Reja:

    • 1. Axborot xavfsizligi tushunchasi va zaruriyati
    • Axborot xavfsizligiga tahdid va uning turlari
    • Umuman olganda axborotni muhofaza qilishning maqsadini quyidagicha ifodalash mumkin:
    • – axborotni tarqab ketishi, o‘g‘irlanishi, buzilishi, qalbakilashtirilishini oldini olish; – axborotni yo‘q qilish, buzish, nusxa olish, blokirovka qilish kabi noqonuniy harakatlarning oldini olish;
    • – axborot resurslari va axborot tizimlariga noqonuniy ta’sir qilishning boshqa shakllarini oldini olish, hujjatlashtirilgan axborotga shaxsiy mulk ob’ekti sifatida huquqiy rejimni ta’minlash;
    • – shaxs, jamiyat, davlatning xavfsizligiga tahdidni oldini olish;
    • – axborot tizimida mavjud bo‘lgan shaxsiy ma’lumotlarning maxfiyligini va konfedensialligini saqlash orqali fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlarini himoyalash; – davlat sirlarini saqlash, qonunchilikka asosan hujjatlashtirilgan va yana shunga o’xshash xavfsizlik masalalari.
    • Himoyalangan axborotga tahdidlar tushunchasi va uning tuzilishi. Umumiy yo‘nalishga ko‘ra axborot xavfsizligiga tahdidlar quyidagilarga bo‘linadi: – O‘zbekistonning ma’naviy ravnaqi sohalarida, ma’naviy hayot va axborot faoliyatida fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklariga tahdidlar; – Mamlakatning axborotlashtirish, telekommunikatsiya va aloqa vositalari industriyasini rivojlanishiga, ichki bozor talablarini qondirishga, uning mahsulotlarini jahon bozoriga chiqishiga, shuningdek mahalliy axborot resurslarini yig‘ish, saqlash va samarali foydalanishni ta’minlashga nisbatan tahdidlar; – Respublika hududida joriy etilgan hamda yaratilayotgan axborot va telekommunikatsiya tizimlarining me’yorida ishlashiga, axborot resurslari xavfsizligiga tahdidlar.
    • Axborot hisoblash tizimlarida axborot xavfsizligini ta’minlash nuqtai nazaridan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan uchta tashkil etuvchilardan iborat:
    • 1. Axborot;
    • 2. Texnik va dasturiy vositalar;
    • 3. Xizmat ko‘rsatuvchi personal va foydalanuvchilar.
    • Ахборот хавфсизлигига
    • таҳдидлар
    • Тасодифий таҳдидлар
    • Мақсадли таҳдидлар
    • Фалокатлар ва
    • авариялар
    • Техник воситаларнинг
    • ишдан чиқиши ва
    • тўхтаб қолиши
    • АКТ ишлаб
    • чикишдаги хатоликлар
    • Алгоритмик ва
    • дастурий хатоликлар
    • Хизматчи ходимлар
    • ва фойдаланувчилар
    • хатолари
    • Анъанавий жосуслик
    • ва қупорувчилик
    • Ахборотдан рухсатсиз
    • фойдаланиш
    • Электромагнит нурланиш
    • ва таъсирлар
    • Тизимга рухсатсиз
    • кириш
    • Зарарли дастурлар
    • Ахборот хавфсизлигига таҳдидлар турлари
    • Axborotni muhofaza qilish tamoyillarini uchta guruhga bo‘lish mumkin :
    • 2. Raqamli iqtisodiyotda axborot xavfsizligini ta`minlash usullari
    • Axborotni muhofaza qilish tizimlaridan foydalanish amaliyoti shuni ko‘rsatmoqdaki, faqatgina kompleks axborotni muhofaza qilish tizimlari samarali bo‘lishi mumkin. Unga quyidagi chora-tadbirlar kiradi:
    • 1. Qonunchilik. Axborot himoyasi sohasida yuridik va jismoniy shaxslarning, shuningdek davlatning huquq va majburiyatlarini qat’iy belgilovchi qonuniy aktlardan foydalanish.
    • 2. Ma’naviy-etik. Ob’ektda qat’iy belgilangan o‘zini tutish qoidalarining buzilishi ko‘pchilik xodimlar tomonidan keskin salbiy baholanishi joriy etilgan muhitni hosil qilish va qo‘llab quvvatlash.
    • 3. Jismoniy. Himoyalangan axborotga begona shaxslarning kirishini taqiqlovchi jismoniy to‘siqlar yaratish.
    • 6. Kriptografik. Ishlov berilayotgan va uzatilayotgan axborotlarga noqonuniy kirishni oldini oluvchi shifrlash va kodlashni tatbiq etish.
    • 7. Dasturiy. Foydalana olishlilikni chegaralash uchun dastur vositalarini qo‘llash.
    • 5. Texnik. Axborotni muhofaza qilish uchun elektron va boshqa uskunalardan foydalanish.
    • 4. Ma’muriy. Tegishli maxfiylik rejimi, kirish va ichki rejimlarni tashkil etish.
    • Axborotni himoya qilishni huquqiy usullarida huquqiy xaraktеrli masalalar:

    Download 4,61 Mb.
      1   2   3




    Download 4,61 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Ахbоrоt-kоmmunikаtsiya tехnоlоgiyalаrining tаsniflаnishi

    Download 4,61 Mb.